Bên cạnh việc khuyến cáo không triển khai sản xuất lúa vụ hè thu đối với các diện tích không bảo đảm nước tưới và dời lịch xuống giống, tập trung sạ, cấy các giống lúa trung, ngắn ngày, các đơn vị, địa phương và nông dân triển khai nhiều giải pháp chống hạn ngay từ đầu vụ sản xuất nhằm bảo đảm năng suất lúa và hiệu quả kinh tế.
 |
| Người dân ở xã Hòa Liên đã chủ động bơm nước từ ruộng ra kênh ngay sau khi cày ải để tiết kiệm, trữ nước cho hồ Hòa Trung. Ảnh: HOÀNG HIỆP |
Tiết kiệm, bổ sung nguồn nước
Từ tháng 3 đến tháng 5, do lượng mưa ít, không có nguồn nước bổ sung nên mực nước các hồ chứa Tân An, Hóc Gối, Diêu Phong (xã Hòa Nhơn) và các hồ Phú Túc, Hố Lăng, An Nhơn (xã Hòa Phú) hạ xuống mức rất thấp, thậm chí có các hồ còn cạn khô. Theo ghi nhận của phóng viên, các diện tích sản xuất thuộc phạm vi tưới của các hồ nói trên được nông dân chuyển đổi sang trồng cây mè hoặc không sản xuất vì không có nước tưới.
Trong khi đó, dù nguồn nước của hồ Hòa Trung bảo đảm đủ tưới cho diện tích sản xuất lúa và nếp tại xã Hòa Liên (huyện Hòa Vang) trong vụ hè thu này nhưng một số nông dân vẫn chủ động tiết kiệm nước tưới ngay từ đầu vụ. Ông Ngô Văn Hòa (nông dân ở thôn Tân Ninh, xã Hòa Liên) cho biết: “Đáng lẽ sau khi cày, lồng xong thì chờ nước khô mặt ruộng rồi mới sạ lúa nhưng để tiết kiệm nguồn nước tưới, chúng tôi đã lắp đặt máy bơm hút nước trong ruộng ra mương thủy lợi để tiếp tục sử dụng cày nước này phục vụ đổ ải các thửa ruộng ở phía dưới. Đồng thời, cũng giúp tiết kiệm nước hồ Hòa Trung để phục vụ cấp nước cho sinh hoạt và Khu Công nghệ cao Đà Nẵng”.
Còn tại các thửa ruộng ở phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ, do ở cuối nguồn nước tưới của trạm bơm Túy Loan nên nước thường về trễ và thiếu hụt. Năm 2020, các đơn vị chức năng đã thi công tuyến mương dẫn nước bằng bê-tông cốt thép ở giữa cánh đồng để giảm trữ lượng nước thất thoát và bảo đảm nguồn nước tưới. Tuy nhiên, ông Lê Vẹn (trú tổ 2, phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ) vẫn tích cực bám mặt ruộng để trổ nước vào các thửa ruộng hợp lý và đắp bờ giữ nước. “Do sản xuất trong mùa nắng nóng gay gắt và nhu cầu sử dụng nước của các diện tích sản xuất lúa ở phía trên lớn nên chúng tôi phải chủ động trổ nước sao cho hợp lý”, ông Lê Vẹn nói.
Tại xã Hòa Tiến (huyện Hòa Vang), dù gần các trạm bơm lớn nhưng trước tình hình nắng nóng kéo dài, xã đã đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Đà Nẵng tăng cường cấp nước thêm các diện tích lúa mới sạ. “Do nắng nóng nên lượng nước bốc hơi nhanh và làm các diện tích lúa đã sạ xong dễ bị khô rễ, do đó cần phải bổ sung nước tưới thêm ngoài kế hoạch. Xã cũng đã chỉ đạo bộ phận phụ trách sản xuất nông nghiệp thường xuyên theo dõi, chủ động liên hệ, làm việc với các đơn vị chức năng và thôn, bảo đảm tốt các điều kiện phục vụ sản xuất lúa vụ hè thu năm nay”, Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Ngô Ngọc Trúc thông tin.
Trữ nước, lắp đặt thêm các trạm bơm
Theo Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Đà Nẵng, đơn vị đã và đang triển khai nhiều biện pháp chống hạn ngay từ đầu vụ hè thu và chủ động bảo đảm cấp nước tưới cho diện tích sản xuất lúa.
Theo đó, đối với khu vực tưới của hồ Đồng Nghệ, đơn vị phối hợp với nông dân đắp các đập thời vụ để trữ nước tại các đập. Ngoài ra, vận hành các trạm bơm điện chống hạn để hỗ trợ trữ nước hồ Đồng Nghệ, điều tiết nước nhằm bảo đảm đủ nước hồ Đồng Nghệ tưới cuối vụ hè thu... Đồng thời, lắp đặt máy bơm tưới lúa tại xã Hòa Phong, Hòa Khương, Hòa Phong. Đối với khu tưới của hồ chứa Hòa Trung, vận động nhân dân đắp đập thời vụ tại đập Đồng (xã Hòa Liên); nạo vét các cửa lấy nước của các trạm bơm...
Theo Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Lê Văn Tuyến, công tác xả nước về hạ du của các nhà máy thủy điện dự kiến tương đối thuận lợi cho các trạm bơm thuộc hệ thống đập dâng An Trạch hoạt động nên các diện tích tưới của các trạm bơm này bảo đảm đủ nước tưới. Sau khi thực hiện các biện pháp sử dụng nước hợp lý, bơm chống hạn, bổ sung nguồn nước, bơm nước dưới ngưỡng cống..., dự kiến bảo đảm đủ nước tưới đối với diện tích thuộc khu tưới của các hồ chứa.
Đối với các trạm bơm tại phường Hòa Quý, quận Ngũ Hành Sơn, vận động nhân dân nạo vét ao hồ, kênh mương dẫn nước và phối hợp với đơn vị vận hành trạm bơm Tứ Câu (tỉnh Quảng Nam) đưa nước vào dự trữ ở các ao hồ nhỏ như: Bàu Dừa (phục vụ 10ha), Rộc Nô (25ha), An Lưu (22ha), Bàu Cung (5ha)... Tuy vậy, đơn vị đề nghị các địa phương, đơn vị thực hiện quản lý khai thác công trình thủy lợi và các tổ chức thủy nông chủ động triển khai các biện pháp chống hạn để chủ động bảo đảm nước tưới, như: tăng cường kiểm tra kênh mương, đồng ruộng, kiểm tra lượng nước lãng phí từ các kênh tiêu của từng khu tưới để điều tiết nước hợp lý, tiết kiệm...
Có thể thấy, sự tích cực của cơ quan chức năng, các địa phương, đặc biệt là tính chủ động trong canh tác của người nông dân trong việc sử dụng hợp lý nguồn nước tưới sẽ góp phần quan trọng để tăng năng suất các mùa vụ trong năm 2021 và những năm tiếp theo.
HOÀNG HIỆP
