Israel và Iran đang tranh cãi gay gắt sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu “tố” rằng, Tehran có kho nguyên tử bí mật thứ hai được sử dụng để chứa nguyên liệu liên quan tới hạt nhân.
 |
| Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu công bố hình ảnh cho thấy Iran đang giấu một cơ sở hạt nhân ở thủ đô Tehran. Ảnh: AP |
Phát biểu tại phiên họp cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) ở New York ngày 27-9 (sáng 28-9, giờ Việt Nam), Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu công bố hình ảnh chụp từ vệ tinh về địa điểm tình nghi là nơi lưu trữ hạt nhân của nước Cộng hòa Hồi giáo, có tựa đề “Các địa điểm hạt nhân bí mật của Iran”.
Ông Netanyahu lập luận rằng, điều này cho thấy Iran vẫn tìm kiếm vũ khí hạt nhân mặc dù quốc gia này đã ký thỏa thuận hạt nhân với nhóm cường quốc P5+1 hồi năm 2015 (còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện - JCPOA), theo đó Tehran ngừng chương trình hạt nhân để đổi lấy việc được nới lỏng các biện pháp trừng phạt của quốc tế.
Hãng Reuters dẫn lời Thủ tướng Netanyahu cho biết, tháng 8 vừa qua, Iran đã di dời 15kg nguyên liệu phóng xạ khỏi nhà kho nói trên và cơ sở này chứa tổng cộng 300kg tấn nguyên liệu liên quan hạt nhân.
Nhà lãnh đạo Israel cũng kêu gọi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thanh sát nhà kho ngay lập tức. “Lần đầu tiên tôi tiết lộ Iran có một cơ sở bí mật khác ở Tehran, một nhà kho nguyên tử bí mật lưu trữ lượng lớn thiết bị và nguyên liệu từ chương trình hạt nhân”, ông Netanyahu nói.
Tuy đây là lần đầu tiên Thủ tướng Netanyahu công bố hình ảnh kho nguyên tử bí mật thứ hai ở thủ đô Tehran được sử dụng để chứa nguyên liệu liên quan tới hạt nhân, nhưng từ tháng 4-2018, nhà lãnh đạo của Israel đã đề cập bằng chứng này và chỉ một tháng sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương rút khỏi JCPOA.
Theo hãng tin Fars, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Qassemi bác bỏ cáo buộc nói trên và khẳng định thế giới sẽ cười vào tuyên bố của Thủ tướng Netanyahu về một nhà kho nguyên tử bí mật ở Tehran.
Ông Qassemi gọi đây là “phát biểu vô nghĩa, không cần thiết và sai trái”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif tố ngược lại rằng, cần xem xét kỹ hơn chương trình hạt nhân của Israel. “Đây là thời điểm để Israel thừa nhận và phơi bày chương trình vũ khí hạt nhân bất hợp pháp với thanh sát viên quốc tế”, ông Zarif nói và cho rằng Israel cũng như Mỹ đang đơn độc trên trường quốc tế.
Israel luôn xem Iran là mối đe dọa lớn nhất và từng phản đối gay gắt JCPOA, mặc dù IAEA nhiều lần khẳng định Iran tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận. Chỉ trừ Mỹ, các nước đã ký JCPOA (gồm Pháp, Anh, Trung Quốc, Nga, Đức) đều muốn cứu thỏa thuận, bất chấp sự trừng phạt của Washington.
Trong tuần này, các thành viên Liên minh châu Âu (EU) nhất trí tiếp tục nỗ lực thành lập một cơ chế đặc biệt để duy trì thương mại với Iran, trong đó có lĩnh vực dầu mỏ, nhằm tránh các trừng phạt của Mỹ. Song, Thủ tướng Netanyahu lại chỉ trích châu Âu đang nhượng bộ Iran.
“Trong khi Mỹ đang đối đầu với Iran bằng lệnh trừng phạt mới, châu Âu và các nước khác đang xoa dịu Iran bằng việc giúp nước này vượt qua những biện pháp trừng phạt mới”, ông Netanyahu nói. Tại cuộc họp cấp cao Đại hội đồng LHQ lần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Iran và kêu gọi thế giới cô lập Tehran.
IAEA chưa lên tiếng về những tuyên bố của Thủ tướng Israel. Cũng chưa rõ cơ quan này có cho rằng, bằng chứng mà ông Netanyahu đưa ra là cơ sở để xác định Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân năm 2015, hay sẽ tiến hành đợt thanh sát mới. Song, những gì diễn ra tại Đại hội đồng LHQ cho thấy sức nóng của chương trình hạt nhân của Iran dù nước này luôn khẳng định chương trình hạt nhân chỉ phục vụ mục đích hòa bình.
PHÚC NGUYÊN
