Mỹ - Trung tạm ngừng cuộc chiến thương mại

Mỹ không áp thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD vào ngày 1-1-2019 như kế hoạch đề ra. Hai bên có 90 ngày để thúc đẩy đàm phán.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ ba, từ trái sang, hàng trước), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (bìa phải, hàng trước) cùng các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị thượng đỉnh G20. Ảnh: Getty Images

Việc tạm ngừng chiến tranh thương mại trong 90 ngày là tin vui cho mối quan hệ đang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Thỏa thuận đình chiến thương mại đạt được sau 2,5 tiếng đàm phán giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở thủ đô Buenos Aires (Argentina) được xem là tín hiệu “gương vỡ lại lành”.

Theo đó, vào ngày 1-1-2019, ông Trump sẽ giữ nguyên mức thuế nhập khẩu 10% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD, không tăng lên 25% như dự kiến. Bắc Kinh cũng thống nhất mua “lượng rất lớn” các sản phẩm nông nghiệp, năng lượng, công nghiệp và những sản phẩm khác từ Mỹ để giảm sự mất cân bằng thương mại giữa hai nước, vốn lên đến 375 tỷ USD hồi năm ngoái. Mặc dù hai bên chưa chốt danh sách các mặt hàng mà phía Trung Quốc sẽ mua nhưng Nhà Trắng cho biết, Bắc Kinh nhất trí bắt đầu thu mua nông sản của nông dân Mỹ ngay lập tức. Ông Trump cho rằng, điều này sẽ tác động cực kỳ tích cực đối với ngành nông nghiệp Mỹ.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng sẵn sàng thông qua các thỏa thuận chưa được phê chuẩn trước đây đối với công ty Mỹ, chẳng hạn việc Qualcomm - công ty sản xuất chip điện thoại lớn nhất thế giới hiện nay - mua lại công ty bán dẫn NXP Semiconductors của Trung Quốc nhưng chưa được chính phủ Bắc Kinh chấp thuận. Qualcomm là một trong những nạn nhân lớn trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.

Lên máy bay trở về Mỹ, Tổng thống Trump gọi đây là “thỏa thuận đáng kinh ngạc”. “Những gì chúng tôi làm là giữ nguyên mức thuế quan. Trung Quốc sẽ mở cửa hơn. Trung Quốc sẽ bỏ thuế quan”, ông chủ Nhà Trắng nói.

Các công ty và người tiêu dùng Mỹ chịu thiệt hại khi Washington và Bắc Kinh áp thuế quan lẫn nhau theo kiểu “ăn miếng trả miếng”. Giá cả theo đó leo thang, nhiều công ty phải nâng giá các mặt hàng nhập khẩu. Hồi tháng 9, Mỹ áp thuế nhập khẩu 10% đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá tổng cộng 250 tỷ USD và dọa tăng thuế bổ sung đối với các mặt hàng trị giá 267 tỷ USD. Bắc Kinh trả đũa bằng cách tăng thuế đối với lượng hàng hóa Mỹ trị giá 110 tỷ USD nhập khẩu vào thị trường cường quốc châu Á này.

Nay Mỹ sẽ hoãn tăng thuế từ 10% lên 25% đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1-1-2019. Sau thời hạn 90 ngày, nếu không có thỏa thuận nào mới, mức thuế 10% sẽ tăng lên 25%.

Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders xác nhận thỏa thuận ngừng chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Bà Sanders cho hay, hai nước lập tức “khởi động đàm phán về những thay đổi mang tính cấu trúc” đối với các vấn đề song phương như: bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, an ninh mạng…

Theo Reuters, trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh quan trọng Mỹ - Trung tại Argentina, giữa Washington và Bắc Kinh vẫn tồn tại nhiều bất đồng, làm gia tăng quan ngại hai bên không đạt được tiến triển nào trong đàm phán. Ông Trump từ lâu đã phàn nàn về tình trạng thâm hụt thương mại giữa Trung Quốc với Mỹ, cáo buộc Bắc Kinh cạnh tranh không công bằng. Trong lúc đó, Trung Quốc chỉ trích chủ nghĩa bảo hộ thương mại của Mỹ. Vì vậy, việc hai nhà lãnh đạo cùng ngồi lại với nhau ở Argentina được xem là chiến thắng của Tổng thống Trump. Tổng thống Mỹ lý giải, “mối quan hệ đặc biệt” giữa ông và ông Tập Cận Bình là “lý do chính” để họ đạt được thỏa thuận.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh, thỏa thuận đình chiến thương mại không có nghĩa là kết thúc tranh chấp thương mại gay gắt giữa hai cường quốc, mà chỉ ngừng khả năng leo thang. “Thật tuyệt khi hai bên tận dụng cơ hội lần này để kêu gọi tạm ngừng chiến tranh thương mại. Hai bên sẽ có cơ hội lớn để thúc đẩy đàm phán, tránh xung đột. Điều này làm thay đổi giọng điệu và đường hướng của cuộc đối thoại song phương”, chiến lược gia về đầu tư Andy Rothman tại quỹ Matthews Asia nói với hãng tin AP.

PHÚC NGUYÊN