Ngày 22-4, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo, Trung Quốc, Ấn Độ và 3 đồng minh của Washington gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không được miễn trừ các lệnh trừng phạt của cường quốc hàng đầu thế giới nếu những quốc gia này tiếp tục nhập khẩu dầu mỏ từ Iran.
Theo hãng AP, 5 nước này được bảo vệ khỏi các lệnh trừng phạt của Mỹ đến hết ngày 2-5 tới. Hiện chưa rõ liệu Mỹ có gia hạn cho nước nào trong 5 nước nói trên giảm dần lượng dầu mỏ nhập từ Iran không, hay sẽ lập tức áp dụng các lệnh trừng phạt nếu các quốc gia không ngừng ngay việc nhập khẩu kể từ ngày 3-5.
Các quan chức Mỹ cho biết, ông Trump đã đưa ra quyết định cuối cùng về việc gia tăng sức ép với Iran vào ngày 19-4. Mục đích của việc không tiếp tục bảo vệ 5 nước trên khỏi lệnh trừng phạt của Mỹ là nhằm siết lại nguồn lợi nhuận từ xuất khẩu dầu mỏ của Iran, từ đó tăng áp lực lên quốc gia Cộng hòa Hồi giáo này.
Khi tái áp đặt các lệnh trừng phạt lên Iran vào tháng 8 năm ngoái, Mỹ đã đưa 8 nước/vùng lãnh thổ (bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Hy Lạp và Đài Loan) vào danh sách miễn trừ lệnh trừng phạt liên quan đến dầu mỏ. Mỹ muốn 8 nước/vùng lãnh thổ này tìm nguồn năng lượng thay thế và cũng tránh tạo ra cú sốc đối với các thị trường dầu mỏ toàn cầu.
Các quan chức Mỹ hiện cho rằng, nguồn cung dầu mỏ sẽ không sụt giảm đáng kể khi các quốc gia khác (trong đó có Mỹ và Saudi Arabia) đang tăng sản lượng. Kể từ tháng 11-2018, Ý, Hy Lạp và Đài Loan đã ngưng nhập khẩu dầu mỏ từ Iran. Song theo AP, là quốc gia láng giềng của Iran, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không dễ ngưng hoàn toàn việc nhập khẩu hàng hóa từ Iran theo yêu cầu của Mỹ.
KHANG NINH
