Chính phủ của Tổng thống Donald Trump đã chính thức loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình máy bay chiến đấu F-35 vì Ankara tiếp nhận hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.
Thông báo được Nhà Trắng đưa ra ngày 17-7 (giờ Washington) nêu rõ, máy bay F-35 không thể cùng tồn tại với nền tảng thu thập thông tin tình báo được sử dụng để tìm hiểu về khả năng tiên tiến của loại máy bay này. Theo đó, việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục tham gia chương trình F-35 là bất khả thi bởi Ankara không thể vừa có F-35 của Mỹ, vừa có S-400 của Nga.
Hãng Bloomberg dẫn lời Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ellen Lord cho biết, toàn bộ nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ tham gia chương trình F-35 sẽ rời khỏi Mỹ trong tháng 7 này và việc dừng hợp tác sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 3-2020. Cũng theo bà Lord, việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chuỗi cung ứng F-35 sẽ gây thiệt hại từ 500-600 triệu USD, trong khi chi phí phát triển chương trình F-35 ước tính hơn 1.500 tỷ USD.
Phản ứng với quyết định của Mỹ, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, mọi nỗ lực của Ankara nhằm giải quyết vướng mắc giữa hai nước đã không được Washington đón nhận. “Việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 là không công bằng và cáo buộc hệ thống S-400 làm suy yếu F-35 là không đúng”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh, đồng thời kêu gọi Mỹ rút lại “quyết định sai lầm” này để tránh dẫn đến những thiệt hại cho quan hệ song phương.
Với việc đặt hàng khoảng 100 chiếc F-35, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong 4 đối tác nước ngoài của chương trình này, cùng với Nhật Bản, Úc và Anh. Các công ty của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ngừng sản xuất hơn 900 bộ phận của F-35. Thứ trưởng Lord cho rằng, các công ty của Thổ chắc chắn sẽ mất việc làm và những cơ hội kinh tế trong tương lai.
Đối với S-400, Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu tiếp nhận các bộ phận của hệ thống này từ tuần trước. Theo AP, một máy bay chở hàng của Nga tiếp tục hạ cánh ở một căn cứ không quân gần thủ đô Ankara ngày 18-7. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho hay, hệ thống S-400 sẽ được vận hành đầy đủ vào tháng 4-2020.
THIÊN BÌNH
