Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo từ chức

Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo tuyên bố từ chức vì lý do sức khỏe và xin lỗi người dân “từ tận đáy lòng” vì không thể làm tròn nghĩa vụ của mình.

Thủ tướng Abe Shinzo tuyên bố từ chức và xin lỗi người dân Nhật Bản. Ảnh: AFP

Trong cuộc họp báo chiều 28-8 ở thủ đô Tokyo, Thủ tướng Abe Shinzo tuyên bố từ chức, khép lại quãng thời gian dài điều hành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới với di sản nổi bật - “chính sách Abenomics”. Theo hãng AFP, một vài tuần gần đây, có những đồn đoán về tương lai chính trị của ông Abe khi nhà lãnh đạo này hai lần có mặt tại một bệnh viện ở Tokyo. Song, việc ông Abe tuyên bố từ chức vẫn là điều bất ngờ.

Xin lỗi người dân “từ tận đáy lòng”

Hãng Reuters dẫn phát biểu của ông Abe nêu rõ: “Tôi quyết định từ chức Thủ tướng. Tôi không muốn bệnh tật dẫn tới những sai lầm trong các quyết sách quan trọng. Tôi không thể làm Thủ tướng nếu không thể đưa ra những quyết định tốt nhất cho người dân”. Ông Abe cho biết, ông bị bệnh viêm loét đại tràng mạn tính nhiều năm qua và sức khỏe bắt đầu giảm sút từ khoảng giữa tháng trước. Vì vậy, ông từ chức để tránh tạo ra khoảng trống chính trị trong lúc đất nước đối mặt với khủng hoảng đại dịch Covid-19. “Từ tận đáy lòng, tôi xin lỗi người dân Nhật Bản vì rời vị trí khi còn một năm của nhiệm kỳ và giữa nỗi lo lắng về Covid-19”, ông cúi đầu.

Năm 2007, ông Abe cũng từ chức Thủ tướng chỉ sau một năm nắm quyền vì bệnh viêm loét đại tràng mạn tính. Sau đó, ông tiếp tục tranh cử và trở thành Thủ tướng từ tháng 12-2012.

Ngày 24-8-2020, Thủ tướng Abe đánh dấu ngày cầm quyền thứ 2.799 liên tiếp, trở thành nhà lãnh đạo nắm quyền lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản. Nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào tháng 9-2021.

Ngay sau khi ông Abe tuyên bố từ chức, thị trường chứng khoán lao dốc mạnh nhất trong vòng 1 tháng trở lại đây. Chỉ số Nikkei giảm tới 2,65%, trước khi kết phiên ngày 28-8 ghi nhận mức giảm 1,41%. Hãng AFP dẫn lời GS. Shinichi Nishikawa về Khoa học chính trị tại Đại học Meiji ở Tokyo nhận định, quyết định của ông Abe gây bất ngờ lớn.

Di sản Abenomics

Abenomics là tên gọi chính sách kinh tế của ông Abe đưa ra vào năm 2012 nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Nhật Bản. Chính sách này tập trung “3 mũi tên”: nới lỏng tiền tệ, kích thích chi tiêu, cải cách cơ cấu nền kinh tế.

Báo The Economist gọi Abenomics là “hỗn hợp của sự phục hồi hệ thống tiền tệ, chi tiêu chính phủ và một chiến lược tăng trưởng được thiết kế để kéo nền kinh tế ra khỏi sự đình trệ trong thời kỳ rất dài”. Tuy có những đánh giá khác nhau về Abenomics và chính sách này trải qua những giai đoạn thăng trầm, nhưng đến cuối năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, GDP của Nhật Bản đã tăng thêm tổng cộng 8,6%; đồng yên giảm giá mang lại lợi nhuận tốt hơn cho các công ty xuất khẩu của đất nước hoa anh đào. Giờ đây, ông Abe nói rằng, di sản Abenomics sẽ do người kế nhiệm quyết định.

Theo hãng Reuters, ông Abe nhắc đến những nỗ lực của mình trong việc đưa Tổng thống Mỹ Barack Obama đến thành phố Hiroshima và trở thành Tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên (lúc ông Obama còn đứng đầu Nhà Trắng) đến thăm nơi từng hứng chịu vụ tấn công bằng bom nguyên tử. Về những điều tiếc nuối và thất vọng lớn nhất, ông Abe nói rằng, ông đã không thể đưa những công dân Nhật Bản bị CHDCND Triều Tiên bắt cóc từ nhiều thập niên trước trở về.  

Trong nhiệm kỳ của mình, Thủ tướng Abe đã cam kết thúc đẩy quốc phòng, gia tăng chi tiêu quân sự của Nhật Bản. Nhưng đến nay, ông vẫn chưa thể viết lại hiến pháp hòa bình thời hậu chiến.

PHÚC NGUYÊN