Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) tại La Haye (Hà Lan) mở phiên tòa xét xử tranh cãi pháp lý giữa Iran và Mỹ vào ngày 14-9 (giờ địa phương) xung quanh việc nối lại các lệnh trừng phạt do Tổng thống Donald Trump đề xuất làm hủy hoại nền kinh tế Iran trong bối Covid-19 đang hoành hành ở quốc gia Hồi giáo này.
Iran đã kiện Mỹ về việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mà Tehran đã ký với nhóm cường quốc P5+1 (còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện - JCPOA), cho rằng điều này vi phạm Hiệp ước về quan hệ thân thiện và kinh tế (TAER) được ký vào năm 1955.
Theo hãng Reuters, hai bên sẽ tranh tụng trong những ngày tới về quyền xét xử vụ kiện này của ICJ. Quyết định sơ bộ về vụ kiện có thể mất vài tháng, trong khi phán quyết cuối cùng có thể cần tới nhiều năm.
Iran bắt đầu kiện Mỹ ra ICJ từ năm 2018, thời điểm Tổng thống Donald Trump rút khỏi JCPOA, khẳng định Washington không có quyền tái áp đặt các biện pháp trừng phạt và phía Tehran yêu cầu được đền bù thiệt hại. Nước Cộng hòa Hồi giáo đã giành thắng lợi ban đầu vào tháng 10-2018 khi ICJ yêu cầu Mỹ nới lỏng lệnh cấm vận nhằm vào hàng hóa cứu trợ nhân đạo. Song, Washington vẫn cáo buộc Tehran lợi dụng ICJ vì “mục đích tuyên truyền”.
Quan hệ giữa Washington và Tehran tiếp tục xấu đi sau một loạt động thái gây căng thẳng từ hai phía. Từ tháng 5-2019, Iran từng bước giảm bớt các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, trong đó có việc tăng giới hạn làm giàu uranium.
Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) ngày 13-9 cho biết, Iran đang triển khai 1.044 máy ly tâm trong các hoạt động làm giàu uranium tại nhà máy Fordow “theo chính sách giảm cam kết trong khuôn khổ JCPOA”.
THƯ LÊ
