“Trên tinh thần tôn trọng lễ Eid, tôi kêu gọi giảm leo thang ngay lập tức và chấm dứt xung đột ở Gaza và Israel”, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres viết trên Twitter ngày 14-5.
 |
| Lực lượng cứu hộ Palestine tìm kiếm các thành viên mất tích trong một gia đình ở thị trấn Beit Lahiya, phía bắc Dải Gaza, sau các cuộc không kích của Israel ngày 13-5. Ảnh: AP |
Những ngày qua, Dải Gaza chứng kiến các cuộc giao tranh khốc liệt giữa lực lượng Hamas và quân đội Israel mà không có dấu hiệu giảm nhiệt. Hãng tin AP cho biết, bạo lực đã làm hơn 100 người Palestine thiệt mạng, trong đó có 27 trẻ em, và 530 người khác bị thương.
Điều đáng nói, xung đột diễn ra trong tháng lễ Ramadan, trong đó có lễ Eid al-Fitr (lễ Eid) - nghi lễ truyền thống của người Hồi giáo. Năm nay, lễ Eid al-Fitr kéo dài 3 ngày, kể từ ngày 13-5. Đây là dịp ăn mừng, tổ chức với các buổi cầu nguyện ở nhà thờ, hội họp gia đình và mua quần áo mới.
Ngày 14-5, Israel sử dụng 160 máy bay chiến đấu cùng xe tăng, pháo binh và các đơn vị bộ binh triển khai sát biên giới để tấn công các mục tiêu thuộc tổ chức Hồi giáo vũ trang Hamas ở Dải Gaza, theo AFP. Đài Sputnik cũng dẫn lời Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) xác nhận 160 chiến đấu cơ đã thực hiện cuộc không kích lớn vào mạng lưới các đường hầm được cho là do Hamas đào bên dưới thành phố Gaza. Thêm vào đó, khoảng 450 tên lửa đã dội vào 150 mục tiêu trong chiến dịch kéo dài 40 phút ở miền Bắc Gaza.
Trước diễn biến bạo lực leo thang giữa Israel và Palestine, nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế bày tỏ lo ngại và kêu gọi các bên kiềm chế nhằm tránh gây thêm thương vong. Trên Twitter sáng 14-5, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres viết: “Trên tinh thần tôn trọng lễ Eid, tôi kêu gọi giảm leo thang ngay lập tức và chấm dứt xung đột ở Gaza và Israel. Quá nhiều thường dân vô tội đã chết”. Ông Guterres cảnh báo cuộc xung đột này chỉ có thể làm tăng chủ nghĩa cực đoan trong cả khu vực Trung Đông.
Theo Reuters, Hội đồng Bảo an LHQ sẽ nhóm họp vào ngày 16-5 để thảo luận về tình hình bạo lực giữa Israel và Palestine. Hai cuộc họp trước đó của Hội đồng Bảo an LHQ không ra được tuyên bố chung nhằm kêu gọi các bên giảm leo thang căng thẳng.
Ngày 13-5 (giờ Washington), Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết, ông thúc giục các bên ngừng bạo lực. Chính cách ngoại giao của ông Biden chủ yếu tập trung vào Trung Quốc, Nga và Iran. Bạo lực leo thang giữa Israel và Palestine sẽ buộc đảng Dân chủ Mỹ phải khởi động một nỗ lực ngoại giao để xoa dịu tình hình ở một khu vực vốn được xem là “chảo lửa”.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã trao đổi điện thoại với nhà lãnh đạo Palestine Mahmoud Abbas ngày 13-5, nhưng các quan chức Mỹ nói rằng ông Abbas dường như không thể hoặc không muốn kiềm chế các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hamas nhằm vào các mục tiêu Israel. Vì vậy, Chính phủ của ông Biden có thể đề nghị các nước Arab ở Trung Đông gây ảnh hưởng đối với Hamas - lực lượng bị Mỹ xem là một tổ chức khủng bố - nhằm ngăn chặn bạo lực. Cũng trong ngày 13-5, phát biểu với báo giới, Tổng thống Biden cho rằng, “không có phản ứng thái quá đáng kể nào” từ phía Israel đối với các cuộc tấn công.
Lúc làm Tổng thống Mỹ, ông Donald Trump ủng hộ mạnh mẽ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel với Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Bahrain, Sudan, Maroc.
Đảng Dân chủ chỉ trích ông Trump phớt lờ người Palestine và các tuyên bố của ông Biden nhấn mạnh rằng người Palestine xứng đáng hưởng tự do, hòa bình, thịnh vượng như người Israel. Còn đảng Cộng hòa, vốn ủng hộ Israel, hiện chỉ trích đảng Dân chủ không có một hướng đi thỏa đáng khi hạ thấp ưu tiên ở Trung Đông và vấn đề Israel - Palestine.
Một vấn đề đặt ra, AP dẫn lời một nhà ngoại giao cấp cao Arab cho rằng, Mỹ dường như không có một chiến lược rõ ràng về cách đạt được một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Palestine. Các nỗ lực đình chiến của Ai Cập, Qatar và LHQ đến nay không đạt được tiến triển. Mỹ cũng phái đại diện Hady Amr đến khu vực để xoa dịu căng thẳng và mọi việc còn phải chờ những nỗ lực ngoại giao...
PHÚC NGUYÊN
