Nhiều chuyên gia nhận định, để tạo ra những dự án khởi nghiệp có chất lượng cần phải đẩy nhanh giáo dục khởi nghiệp, văn hóa khởi nghiệp vào các trường đại học (ĐH), cao đẳng (CĐ), trung học phổ thông (THPT). Đây là hoạt động mang tính nền tảng rất quan trọng. Các bạn trẻ được tiếp cận khởi nghiệp sớm sẽ cảm nhận được văn hóa khởi nghiệp mạnh mẽ, từ đó hình thành ý tưởng sáng tạo chất lượng.
 |
| Dù mới thành lập, Songhan Incubator - SHi đã quy tụ được đội ngũ chuyên gia giỏi trên nhiều lĩnh vực. Ảnh: Songhan Incubator- SHi cung cấp |
Mảnh đất khởi nghiệp tiềm năng
So với các tỉnh, thành phố trên cả nước, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Đà Nẵng manh nha từ rất sớm. Khoảng cuối năm 2014, Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Đà Nẵng (DATADC) đã triển khai Chương trình “100 hạt giống doanh nhân Đà Nẵng” cho sinh viên (SV) các trường thành viên, đơn vị trực thuộc thuộc Đại học (ĐH) Đà Nẵng. Đây được xem là chương trình thử nghiệm hỗ trợ khởi nghiệp cho thế hệ trẻ đầu tiên của thành phố. Đến năm 2016, Trường ĐH Bách khoa (ĐH Đà Nẵng) tiên phong thành lập CLB Khởi nghiệp. Trong khoảng thời gian đó, lãnh đạo thành phố rất quan tâm đến vấn đề khởi nghiệp. Trong nhiều cuộc họp, Đà Nẵng đưa ra thông điệp: Khoa học công nghệ là con đường phải đi trong tương lai. Qua đó, xác định Đà Nẵng sẽ có một con đường mới về đổi mới sáng tạo trong khởi nghiệp.
Năm 2015-2016 là giai đoạn cộng đồng khởi nghiệp Đà Nẵng triển khai rất nhiều hoạt động, như: tiên phong thành lập Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ thành phố, thành lập Hội đồng Điều phối mạng lưới khởi nghiệp, xây dựng Vườn ươm Doanh nghiệp theo hình thức PPP; thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm Flying Fish, xúc tiến xây dựng Khu làm việc và đào tạo khởi nghiệp của thành phố Đà Nẵng lồng ghép với việc thiết kế xây dựng Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo quốc gia tại Đà Nẵng…
Hiện trên địa bàn thành phố có 6 vườn ươm doanh nghiệp tạo ra 2 không gian sáng tạo, 10 không gian làm việc chung và 9 CLB, trung tâm khởi nghiệp của các trường ĐH, CĐ. 35 doanh nghiệp khởi nghiệp đã được thành lập, hoạt động tập trung ở các lĩnh vực du lịch, nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, thực phẩm, công nghệ thông tin…
Năm 2017, Trung tâm Ươm tạo khởi nghiệp Sông Hàn (Songhan Incubator-SHi) - vườn ươm doanh nghiệp tư nhân đầu tiên được thành lập tại Đà Nẵng, góp phần thúc đẩy Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam và ươm tạo các tài năng doanh nhân trên toàn quốc. Ông Lý Đình Quân, Tổng Giám đốc Trung tâm Ươm tạo khởi nghiệp Sông Hàn cho hay, tính đến năm 2019, Songhan Incubator đã thành công với nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động và liên kết các tổ chức thúc đẩy kinh doanh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Công ty còn tổ chức các khóa đào tạo, các buổi trao đổi cho SV và doanh nghiệp khởi nghiệp trên địa bàn Đà Nẵng, khuyến khích phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của thành phố.
Một trong những sự kiện tạo được tiếng vang trong giới khởi nghiệp đó là Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo Đà Nẵng lần thứ 4 (SURF 2019). Ngày hội này mở ra nhiều cơ hội cho giới trẻ đam mê khởi nghiệp sáng tạo. Đây là không gian kết nối được thiết lập bằng những kinh nghiệm thực tiễn truyền đạt cho các bạn trẻ là học sinh, SV, thanh niên Đà Nẵng và khu vực miền Trung, Tây Nguyên. SURF 2019 không chỉ liên kết hệ sinh thái khởi nghiệp của các tỉnh, thành phố, kết nối nguồn lực cộng đồng tại các địa phương, đưa Đà Nẵng thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của khu vực mà còn là cơ hội để hàng nghìn bạn trẻ được tiếp cận các dự án khởi nghiệp sáng tạo, các chuỗi sự kiện huấn luyện khởi nghiệp… Sự kiện này có sự tham gia của lãnh đạo chính quyền, đối tác trong nước và quốc tế, các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp, nhà đầu tư, nhà tư vấn, doanh nghiệp khởi nghiệp...
Cần lan tỏa tinh thần khởi nghiệp vào trường học
CLB Khởi nghiệp Trường ĐH Duy Tân được thành lập khá sớm (năm 2016). Đây là sân chơi, nơi giao lưu, chia sẻ kiến thức, kỹ năng, cơ hội khởi nghiệp của SV nhà trường. CLB là một tổ chức tự nguyện, phi lợi nhuận hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng phong trào, nâng cao nhận thức, chia sẻ kiến thức khởi nghiệp và góp phần thực hiện sứ mạng của nhà trường: “Đào tạo, nghiên cứu gắn liền với khoa học và công nghệ nhằm tạo ra những SV và học viên có lòng yêu nước, có phẩm chất nhân văn mang đậm bản sắc Việt Nam, có ý thức sinh hoạt cộng đồng, có sức khỏe, năng lực và kỹ năng toàn diện, tự tin, năng động, sáng tạo và trở thành công dân khởi nghiệp mang tính toàn cầu”.
Từ khi thành lập đến nay, CLB Khởi nghiệp là điểm đến hỗ trợ các SV tích cực, đam mê yêu thích nghiên cứu khoa học và khởi nghiệp. Đã có hàng chục lượt SV tham gia các cuộc thi trong và ngoài nước nhận được sự hỗ trợ của Trung tâm khởi nghiệp, và đạt kết quả tốt, tiêu biểu như: vô địch Cuộc thi Go Green in the City Việt Nam năm 2017, giải nhì Student Day toàn quốc (Vintech City - Vingroup), top 7 Hult Prize khu vực Đông Nam Á...
Theo thầy Nguyễn Đức Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp Trường ĐH Duy Tân, các hoạt động của CLB Khởi nghiệp diễn ra thường xuyên. Có thể kể đến như chương trình trò chuyện, chia sẻ với sự tham gia của các CEO, diễn giả trong và ngoài nước, các cuộc thi hằng năm DTU.STARTUP là tiền đề để tham gia các vòng loại khu vực các cuộc thi SV.STARTUP (Bộ GD&ĐT tổ chức), Go Green in the City (Schneider Electric), Hult Prize (Bill Clition Foundation), Vintech City (VinGroup)... nhằm giúp SV nâng cao kỹ năng mềm cũng như cập nhật xu hướng nghề nghiệp để vững bước vào đời. “Tinh thần khởi nghiệp hay tinh thần doanh nhân là điều quan trọng cần đưa vào các trường. Các trường ở đây gồm cả khối tiểu học, THCS, THPT, CĐ và ĐH.
 |
| CLB Khởi nghiệp của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật thường xuyên tổ chức các cuộc thi, triển lãm, trưng bày cho sinh viên đam mê sáng tạo. Ảnh: Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật cung cấp |
Có nhiều người hỏi tôi là các trường tiểu học thì làm sao đưa vào được? Điều này cần hiểu rõ là với các khối học sinh, cần hỗ trợ các em về kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm... Khởi nghiệp ở các độ tuổi lớn cần đi sâu về chuyên môn, cấp học sinh thì nên đi sâu về kỹ năng. Hai điều đó bổ sung cho nhau. Thứ hai, tinh thần khởi nghiệp là chưa đủ, những trải nghiệp thực tế cho các bạn mới là điều đáng quý. Được tham gia các CLB, cuộc thi, các đề tài nghiên cứu khoa học; tham quan, làm việc bán thời gian tại các công ty hay một bộ phận của nhà trường cũng giúp các bạn kiểm chứng lại tinh thần cũng như lý thuyết đã học trên lớp”, thầy Nguyễn Đức Kiên nói.
PGS, TS Phan Cao Thọ, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật (ĐH Đà Nẵng) cho rằng, trong hoạt động đào tạo tri thức, kỹ năng khởi nghiệp cho SV cần có sự liên kết, phối hợp giữa các trường ĐH và các đối tác doanh nghiệp để có thể phát huy tiềm năng, thế mạnh. Ngoài hỗ trợ kinh phí cho các dự án khởi nghiệp, trường đã kết nối với Quỹ đầu tư khởi nghiệp Vintech City và Dự án Vi2W để hỗ trợ CLB Khởi nghiệp và Không gian sáng chế của SV và giảng viên trẻ. Nhà trường luôn ủng hộ, đánh giá cao tiềm năng SV, tìm kiếm nhiều dự án, đối tác doanh nghiệp và đã triển khai đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí; qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong SV, giúp SV sớm đưa các nghiên cứu, sáng tạo ứng dụng trong thực tiễn.
“Ở trường ĐH, việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học là hai việc song hành, bắt buộc phải gắn chặt với nhau; thế nhưng không chỉ cứ miệt mài nghiên cứu rồi để đó mà phải biến sản phẩm trên giấy thành sản phẩm đời thường. Để tạo không khí hứng khởi nghiên cứu khoa học trong SV cũng như lan tỏa tinh thần khởi nghiệp cho các em ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng tôi đã tổ chức một số cuộc thi về ý tưởng sáng tạo khoa học công nghệ, các buổi triển lãm, trưng bày sản phẩm của SV…; qua đó mới thấy các em rất hào hứng, năng động. Các hoạt động ngoại khóa bên lề giảng đường sẽ giúp các em sớm cảm nhận được văn hóa khởi nghiệp, từ đó hình thành ý tưởng sáng tạo chất lượng”, PGS, TS Phan Cao Thọ nói.
QUỲNH TRANG
