Câu cá đối không giống như câu các loại cá khác, bởi một kiểu câu không dùng cần, không dùng lưỡi và cá cũng không bị… đau.
 |
| Cá đối mắc câu. Ảnh: T.K.V |
1. Bây giờ, câu con cá đối gần bờ sao khó quá, bởi có khi kiên nhẫn cả ngày dưới cái nắng gắt cũng chắc gì đã câu được. Tôi còn nhớ cách đây chừng 20 năm trở về trước, việc câu cá đối rất đơn giản. Những lúc rảnh rỗi, chỉ cần ra ngồi ở cầu chữ T tại bến cá Thuận Phước (địa điểm tại đường Như Nguyệt hiện nay) và nếu ai chịu khó ngồi cả ngày thì sẽ có hàng chục ký cá đối.
Đi đâu cá thì phải có dụng cụ câu. Thế nhưng, tìm khắp địa bàn Đà Nẵng chắc không nơi nào bán đồ câu cá đối. Bộ dụng cụ câu cá đối đều do mỗi người đi câu tự chế. Từng đứng xem hàng giờ câu cá đối, tôi vô cùng thích thú với kiểu câu lạ đời, rồi sức hấp dẫn ấy đã rủ rê, níu kéo tôi thỉnh thoảng phải lang thang dọc bờ biển.
Bắt chước những người đi câu trước, tôi lấy các vỏ chai nhựa nước ngọt nho nhỏ, cắt bỏ cổ chai, ra chợ mua vài miếng chì kẹp vào một bên chai nước ngọt, cước và ống quấn cước để buộc vào chai nữa là xong. Việc kẹp chì vào chai để chai khi ném xuống nước mau chìm và hạn chế việc lăn khi bị sóng xô đẩy. Khi chế “cần câu”, cũng có thể chọn một số ống nhựa khác nữa; riêng mồi để câu cá đối thì chỉ duy nhất có một loại, đó là bột mì.
Khi ra bến cá Thuận Phước hoặc lội xuống dọc bờ ở cuối cửa Hàn, việc đầu tiên của tôi là chọn một vị trí ngồi phù hợp rồi múc 1/3 nước vào chai, cho vào đó một muỗng cà phê bột mì, khuấy đều, trắng như sữa rồi ném xuống nước. Ném vài ba lần để xác định vị trí có cá ăn hay không mà có cách ném chai xa - gần cho phù hợp. Những chú cá đối háu ăn khi thấy chai chứa nước bột mì trắng xóa chìm trong nước, chúng sẽ chui ngay vào chai.
Điều rất lạ là loài cá đối đã vào trong chai rồi thì chúng cứ nhằm phía trước mà lao thẳng tới chứ ít khi lui trở ra phía miệng chai. Anh em đi câu thường nói vui đây là “cá tốt”, ví nó giống như con tốt trên bàn cờ tướng, chỉ tiến chứ không được lùi. Mỗi lần cá rúc vào chai, chúng sẽ làm động dây cước đang cầm trên tay, một cảm giác quen thuộc của tôi khi biết cá đối đã chui vào, cứ thế tôi ung dung quấn cước từ từ để kéo chai lên. Có khi cá đối nhiều, bọn chúng tranh ăn chui vào cùng lúc hai, ba chú nằm cứng ngắc trong chai trông thật thích thú.
Sinh sống, làm việc tại thành phố này hơn 45 năm qua, lại ở vùng ven biển, tôi biết kiểu câu cá đối này chỉ xuất hiện từ thập niên 80 của thế kỷ trước trở lại đây. Có lẽ rất khó tìm ai là người nghĩ ra cách câu cá đối kiểu này đầu tiên tại Đà Nẵng. Chỉ biết rằng, ở các vùng ven biển từ nam ra bắc hiện nơi nào cũng có kiểu câu cá đối bằng nước bột mì đổ trong chai nhựa.
2. Tôi câu cá đối hàng chục năm rồi nhưng vẫn không biết quy luật để câu loài cá này. Có hôm cá đối ăn mồi lúc triều dâng, có khi ăn rộ vào độ nước ròng để lộ bãi, bờ lô nhô cát, đá, cũng có khi giữa trưa, lại có ngày vào xế chiều..., nghĩa là đi câu cá đối chỉ chờ sự may rủi là chính.
Nhiều tháng ngày lê la trên cầu chữ T bến cá Thuận Phước cũng như lang thang ở cuối cửa Hàn bởi mê muội con cá đối, tôi cũng như một số bạn câu có chút kinh nghiệm là bất cứ thời tiết nắng, mưa, nước lên, nước xuống thế nào, nhưng khi trời bắt đầu nhé nhem tối thì nên thu dọn đồ đạc chứ đừng nấn ná thêm làm gì, bởi vào thời điểm này sẽ không con cá đối nào chịu chui vào chai nữa. Cá đối câu bỏ vào giỏ lưới ngâm nước, khi mang về, chúng còn nhảy tưng tưng.
Từ một loài cá được coi dễ câu nhất, nhanh đầy giỏ nhất, bỗng nhiên những năm gần đây, việc câu cá đối trở nên khó khăn vô cùng. Có hôm, mấy anh bạn đội mưa, hứng nắng cả buổi cố bắt ít con để làm mồi câu cá hồng ban đêm mà chẳng có. Nhiều lần tôi mang đồ đạc ra vịnh Mân Quang thấy cá đối lượn lờ, bơi dọc, liếc ngang hằng hà sa số dưới làn nước trong veo xanh mát, lòng mừng thầm nhưng khi thả chai nước bột mì xuống, chúng tranh nhau chạy tới chỉ... ngửi mà không chịu chui vào. Những lúc như thế, mấy anh bạn câu xúm nhau bàn luận với nhiều suy đoán khác nhau về nguyên nhân...
Câu cá đối bây giờ khó hơn trước, nhưng không hiếm người thích. Âu đó cũng là một thú vui tao nhã.
THÁI KIỀU VI
