Tháng 10-2017, trong lúc sao chép tư liệu tại phòng đọc của Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp (EFEO) tại Paris, tôi bắt gặp tấm thiệp mời dự lễ khánh thành Bảo tàng cổ vật Chăm (Musée des Antiquitiés Chames - tiền thân của Bảo tàng Điêu khắc Chăm ngày nay). Buổi lễ được tổ chức vào thứ Tư, ngày 11-3-1936. Đây là một trong số những văn bản viết hiếm hoi còn lưu giữ đến ngày nay, đánh dấu thời điểm chính thức khánh thành của bảo tàng sau nhiều nỗ lực của những người Pháp, tiêu biểu là Charles Lemire và Henri Parmentier…

Lẽ thường với một dân tộc yêu ca hát như Việt Nam ta, nhiều bài hát ngợi ca tình yêu đôi lứa gắn với tình yêu quê hương, đất nước đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu. Đà Nẵng cũng vậy, sẽ rất nhiều người dân thành phố yêu những khúc tình ca dành riêng cho nơi đây. Nhưng bức tranh âm nhạc của thành phố không chỉ gói gọn trong một thể loại ca khúc. Bài viết này người viết chia sẻ về những góc khác của âm nhạc.

Những tên gọi bến Mía, bến phà An Hải hay "bông tê sên - bên tê sông"… gắn với đôi bờ sông Hàn được người Đà Nẵng nhắc lại cùng bao ký ức một thời quá vãng, khi bến sông không chỉ là nơi giao thương qua lại mà còn là chứng nhân cho sự phát triển của thành phố nơi đầu biển, cuối sông.

Bao đời nay, có loài cây không biết tự bao giờ đã xuất hiện và gắn bó như thành viên trong mỗi gia đình ở thôn Thạch Nham Tây (xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang). Người dân truyền tai rằng, loài cây ấy là kiệu hương, được mệnh danh là loài cây "no ấm". Bởi nó dìu dưỡng bà con qua thời gian khó, giúp chặng đường ăn học các con thêm vững vàng và mâm cơm đủ đầy hơn, nhất là mỗi dịp Tết đến, xuân về.

Sau 50 năm giải phóng thành phố, Hòa Bắc (huyện Hòa Vang) từ một xã vùng núi, nay đã vươn mình trở thành một điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách ghé thăm. Trong hành trình đó, sự nghiệp giáo dục và đào tạo ở Hòa Bắc có nhiều chuyển biến tích cực, khởi sắc, đóng góp vào thành tựu phát triển chung của địa phương.

Xuân gõ cửa không chỉ bằng sắc hoa rực rỡ hay tiếng nói cười rổn rảng mà còn trong vị ngọt lành của bữa cơm đầu năm đầm ấm. Tiếng leng keng nơi gian bếp nhỏ, làn khói vương mùi thức ăn quen thuộc khe khẽ đánh thức ký ức dịu dàng và gom góp niềm thương cho tháng ngày sau…

Có thầy ở đây, trái tim trẻ thơ được sưởi ấm giữa những giông gió cuộc đời. Có cô ở đây, trẻ thơ vững bước trên hành trình gom nhặt kiến thức. Có thầy, cô ở đây, các em không chỉ học cách viết những con chữ mà còn học cách sống, cách yêu thương, cách đứng dậy sau vấp ngã…

Bất chợt nhận ra tháng Chạp về rất vội trong sắc màu rực rỡ của những cửa hàng thời trang dọc hai bên phố Lê Duẩn, Đà Nẵng. Trong sâu thẳm của sự tất bật của dòng người đi như dòng chảy về công sở, trường học, chợ búa ấy, người ta bỗng khựng lại và nhận ra rằng Tết sắp đến… Đối với người Việt, Tết còn là một cuộc trở về. Sự trở về ấy không chỉ được hiểu sự dịch chuyển về địa lý mà còn trở về trên phương diện tinh thần. Đó là chính là sự trở về văn hóa nguồn cội.

Bất cứ tảng đá nào cũng chứa trong đó một bức tượng rất đẹp, người giỏi là người biết tạc từ đá ấy để có bức tượng như mình mong muốn, viết về GS Trần Văn Nam tôi cứ nghĩ về sự chăm chỉ, cần cù và tài hoa của người đi tìm đá và người tạc tượng. Đi dạy suy cho cùng cũng là người đi tìm tượng cho những không gian đẹp cuộc đời.

Đà Nẵng không chỉ có ưu thế cơ sở hạ tầng hiện đại, chính sách hỗ trợ tốt mà còn là nơi gắn kết độc đáo giữa con người và môi trường sống. Sự giao thoa giữa thiên nhiên tuyệt đẹp và cộng đồng cởi mở, những người trẻ khát khao cống hiến, các chuyên gia giàu kinh nghiệm… là yếu tố tạo nên bản sắc riêng của Đà Nẵng.

Những câu hát ngọt ngào, tình cảm về đôi lứa, về thành phố là một góc tâm hồn tạo nên một Đà Nẵng. Có điều ngạc nhiên khá thú vị gây nên bất ngờ nho nhỏ cho người viết khi khảo sát ca khúc về Đà Nẵng. Những tưởng một thành phố năng động, hiện đại, vươn mình đầy sức sống ấy sẽ ngập tràn những giai điệu trẻ trung, sôi động nhưng không hẳn vậy, trong âm nhạc Đà Nẵng là thành phố của tình ca.

Trong thế giới đầy cạnh tranh ngày nay, thái độ phục vụ không chỉ là một yếu tố phụ trợ mà là trái tim của mọi trải nghiệm. Việc coi trọng thái độ phục vụ như là giá trị cốt lõi sẽ giúp xây dựng môi trường kinh doanh bền vững, gắn kết với cộng đồng cũng như định hình bản sắc địa phương.

Mùa đông giờ thành mùa thời trang, nhiều người mong tới mùa đông để được lên cánh, để được sắc màu thương hiệu. Đó là sự thay đổi sâu sắc sau năm sáu mươi năm với biết bao gian khổ mới có được…

Có những lúc lòng trống không, suy nghĩ nhiều thứ nhưng im lặng. Tìm một tri âm để nói và nghe nhiều khi cũng khó như sự may rủi cuộc đời. Một mẫu tin không vui từ một người bạn ngày xưa, một khát khao văn chương hay một thực tế bất cập nào đó vừa được thông báo… lòng cảm thấy chông chênh, những lúc như vậy rất cần một người để nói chuyện. Họ không nhất thiết nói nhiều, uống nhiều, chỉ cần họ ngồi bên cạnh, im lặng của họ là sự chia sẻ, đồng cảm. Và thầy Hoa - Huỳnh Văn Hoa có lẽ là người mà cuộc sống cần, nhất là những lúc lòng mình có những điều không nói được.

Để cầu Rồng thêm sống động, biểu lộ dáng vóc lẫn thần sắc, hơn một thập kỷ qua, hành trình của lửa và nước góp phần làm nên sức hút, tạo dấu ấn riêng mỗi khi ai đó nhắc đến con Rồng độc nhất vô nhị bắc qua dòng Hàn giang đầy thơ mộng. Ít ai biết rằng, "cha đẻ" màn trình diễn phun nước trên cầu Rồng là kỹ sư Phan Đình Phương, người dốc đôi bàn tay lẫn khối óc hô biến nước hóa thành những làn sương mờ ảo phóng xa hơn 350m...

Hàng loạt ấn bản chuyên ngành kiến trúc trong và ngoài nước vừa giới thiệu tác phẩm kiến trúc công trình tại thành phố gắn kết tuyến phố đi bộ Bạch Đằng, trong đó có công trình kiến trúc nhà hàng Baba Yaga, dự án sử dụng các vật liệu tái chế với mái che bằng gỗ và cây keo. Đến Baba Yaga, mọi người đều có cảm giác mộc mạc, gần gũi và thân thiện với môi trường.

Cùng mang sứ mệnh truyền tải thông tin nhưng thoảng nghe thì giữa âm nhạc và báo chí có vẻ như không liên quan, một mảng mộng mơ, thiên về cảm xúc nội tâm, chia sẻ những suy nghĩ của một cá nhân và có thể đó không phải câu chuyện cụ thể; một mảng cần tính thời sự diễn ra trong đời sống, đòi hỏi những thông tin chính xác, không được tự nghĩ ra. Ấy thế, ngẫm ra cũng có nhiều nét chung, song hành, tương tác và hỗ trợ lẫn nhau.

Buổi sáng cuối tháng Mười, Đà Nẵng cuối tuần đón một vị khách đặc biệt: Đại tá Phan Văn Cúc, nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó Tư lệnh Vùng 3 Hải quân. Trái với dự đoán của chúng tôi, ông không nói nhiều về những chiến công hay cuộc đời binh nghiệp của mình. Thay vào đó, ông rưng rưng kể về Trung tá Vũ Tấn Ích, người thuyền trưởng huyền thoại của 9 chuyến tàu không số, nay đã bước sang tuổi 94.

Đoàn Hồng Lê là cái tên khá quen thuộc đối với giới làm phim tài liệu cả nước khi gặt hái nhiều thành công với những giải thưởng quốc tế. Gần ba tiếng trò chuyện, tôi cảm nhận được ở chị những trăn trở, suy tư về nghề, về thời cuộc, và hơn cả là về thân phận người phụ nữ.

Biết bao hình tượng văn chương neo đậu vào tâm hồn, đó là sự khai mở cho những chân trời khát vọng, là chất liệu làm nên lý tưởng và ước mơ, trong đó văn học Nga mà tiêu biểu Lev Tolstoy là đỉnh cao chói lọi.

Những ngày qua, bản tin của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) liên tục cập nhật thời tiết trên biển, theo đó quần đảo Trường Sa có mưa lớn, sóng biển cấp 5, cấp 7. Hai tiếng Trường Sa làm thành viên đoàn công tác thành phố năm 2024 lại nhớ về nơi đó, nhớ lính đảo.

Những gì không lặp lại sẽ dễ lãng quên. Người thân cũng thế, ký ức về một ai đó, sau thời gian dài không gặp sẽ bị im lìm, đóng băng. Một phần nào trong ký ức tôi tưởng chừng như thế, đã im ngủ hơn 14 năm qua tính từ ngày anh từ bỏ cõi trần gian phiền muộn này.

Là nhà làm phim trẻ, Lê Ngọc Duy không chỉ sáng tác bền bỉ và liên tục mà còn nhiệt huyết trong việc khơi dậy say mê điện ảnh trong cộng đồng.

Nhà tôi sát con sông Bình Long, bây giờ nó chỉ còn lại như một con mương lớn ấm ức đôi bờ, chứ hồi xưa khi tôi còn nhỏ, nó trong xanh và với sức vóc mới tập bơi nó đủ mênh mông để thử thách lòng gan dạ "qua sông" của tôi. Cũng chính gần sông nên tuổi thơ tôi gắn liền với bến nước Thai La, với những "Chiều theo cha ra bến/ Biền lả ngọn dâu xanh…". Nhớ gì nhất? những mùa nước lụt quê tôi.

Ngày được đứng trong hàng ngũ của Đảng, đọc lời tuyên thệ trước cờ Đảng, cờ Tổ quốc và chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh được xem là một trong những ngày thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.

Không phải ngẫu nhiên bài viết này tôi chọn ba ca khúc ra đời đã lâu nhưng vẫn chưa hề cũ để nhắc tới. Những ca khúc có nhiều điểm khác nhau và cũng có điểm chung. Mong rằng, qua đây góp thêm một góc nhìn đa chiều về Hà Nội trong âm nhạc.

Rong ruổi qua các đường thành phố, nhất là những khu đô thị mới, nếu quan sát sẽ nhận ra những hàng cây xanh bản địa gắn bó với quê hương. Nào là lộc vừng với dáng cây đẹp, hoa nhỏ li ti, mọc thành từng chùm treo rủ xuống như dải lụa đỏ; mang đến vẻ đẹp lãng mạn cho không gian sống. Nhưng ấn tượng hơn khi cả tuyến phố với hàng dài cây mù u ở phố đi bộ Bạch Đằng thì đó mới là điều lạ, mới mẻ và rất riêng của thành phố bên sông Hàn.

Đường xa vạn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên. Một mình anh nghĩ, anh nhớ và đi tìm từ cái dầm gỗ chèo thúng, đến loại cây đập ra lấy nhựa trét đèn, từ đôi bầu gánh mắm đến cái ghim tre vá lưới... anh đi tìm, sưu tầm và tẩn mẩn bày ra. Một bảo tàng nghề cá bắt đầu manh nha.

Cà phê không chỉ là một thức uống mà còn gắn liền với những khoảnh khắc thân thuộc, lưu giữ nhiều câu chuyện của một đời người, phản ánh sự khác biệt trong phong cách sống và văn hóa địa phương.

Áp thấp nhiệt đới vừa tràn qua thành phố, lịch học con trẻ ở trường được nghỉ để ứng phó thời tiết có thể mạnh lên thành bão. Thiệt kỳ lạ, con trẻ reo lên "Mẹ ơi, bánh xèo"... Chúng nó sao giống mình đến lạ. Mỗi hồi mưa gió là nhớ đến món ăn cuốn hút qua mỗi thế hệ ở từng gia đình...

Từ ngàn đời xưa, ảnh hưởng tập tục sống du canh du cư, người Cơ tu đã xem từng mảng rừng là nhà, từng mảng trăng là đèn và tôn thờ rừng như vị thần. Với họ, rừng không chỉ là nguồn sống, là nơi chở che mà còn ôm ấp, vỗ về họ như người ba, người mẹ. Vì lẽ đó, trong đời sống hằng ngày, người Cơ tu lập ra hương ước và luật tục để rừng mãi trường tồn. Chẳng may rừng mất đi, họ sẽ mất nhiều thứ.

Tôi vẫn nhớ như in lời thầy Linh "Phải chấm dấu chấm trên chữ I", và cố giữ lấy sự ngay thẳng tâm hồn. Cái dấu chấm ấy ngày nay ít còn ai viết, nhưng giọng thầy Linh của tôi vẫn mãi là lời dặn ân cần.

Từ thành phố Huế vào Đà Nẵng và ngược lại hiện nay du khách dễ dàng di chuyển và trải nghiệm chuyến tàu di sản. Dịp lễ 2-9 này, tôi đã có dịp như thế và trên chuyến tàu "Kết nối di sản miền Trung" kéo dài 3 giờ lại gắn với bao cung bậc cảm xúc, hòa theo nhịp điệu lời bài hát "Tàu anh qua núi", thưởng thức đặc sản và ngắm cảnh dọc dài cung đường sắt miền Trung...

Tôi từng tham dự các hội thảo về điểm đến với du khách Nhật Bản và các tiếp xúc, chia sẻ kinh nghiệm với đại diện du lịch Nga, với giáo sư John Quelch, Hiệu phó trường Business của Harvard với các tỉnh miền Trung từ nhiều năm trước. Bây giờ, sau nhiều năm nhìn lại, mới thấy tất cả vẫn chưa có sự thay đổi nhiều...