Trong giai đoạn đầu với “quần thâm, áo vá, chổi tre cùng những chiếc xe bò kéo” gắn với nghề vệ sinh môi trường, đến nay trải qua 63 năm hình thành và phát triển, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đã vươn lên trở thành công ty đảm nhiệm vệ sinh môi trường hàng đầu tại Việt Nam. Phóng viên Báo Đà Nẵng có cuộc trao đổi với ông Đặng Hữu Bình, Phó Tổng Giám đốc Urenco, để hiểu rõ hơn về chặng đường phát triển của doanh nghiệp trong thời gian qua cũng như định hướng trong thời gian đến.
 |
| Công nhân môi trường Chi nhánh Urenco miền Trung thu gom rác tại âu thuyền Thọ Quang. Ảnh: TRỌNG HÙNG |
* Từ những hành trang rất đơn giản là “quần thâm, áo vá, chổi tre cùng với những chiếc xe bò kéo”, đến nay Urenco đã có sự chuyển mình mạnh mẽ như thế nào, thưa ông?
- Trước đây, nhìn nhận của xã hội đối với lĩnh vực vệ sinh môi trường chỉ là những người nhặt rác, quét rác. Từ vấn đề trên khi thành lập đến nay, các thế hệ lãnh đạo của Urenco luôn nỗ lực nhằm thay đổi cách nhìn nhận đối với nghề vệ sinh môi trường của xã hội và trong nội bộ chính công ty.
Đặc biệt, trong giai đoạn đầu mới thành lập, công ty chỉ tập trung thu gom vận chuyển rác và hoạt động xử lý chỉ là đổ vào những ô chôn lấp thì đến năm 1998, Urenco đã có những lò đốt chất thải y tế hiện đại nhất nhập khẩu từ Ý để xử lý chất thải y tế cho thành phố Hà Nội. Tiếp đến năm 2005, công ty tiếp tục đầu tư các cơ sở xử lý chất thải công nghiệp; đồng thời nghiên cứu, cải tiến, đổi mới kỹ thuật - công nghệ và trang thiết bị để đưa vào sử dụng dự án “Nhà máy xử lý rác thải thành phân hữu cơ Cầu Diễn” với công suất 50.000 tấn rác thải/năm...
Hòa trong dòng chảy của nền kinh tế thị trường, Urenco đã chuyển mình từ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp công ích sang hoạt động của Luật Doanh nghiệp; mở rộng mô hình tổ chức, hình thành các công ty cổ phần, các công ty con. Từ năm 2009-2015, Urenco đã hình thành 9 công ty con là các công ty cổ phần thành viên và 3 công ty liên kết hoạt động trong lĩnh vực môi trường. Đặc biệt, những năm qua, Urenco có sự chuyển mình mạnh mẽ về quy mô không chỉ hoạt động trên địa bàn thành phố Hà Nội, mà còn mở rộng phạm vi với việc thành lập một công ty cổ phần trên địa bàn tỉnh Hưng Yên (năm 2007), thành lập một chi nhánh tại thành phố Đà Nẵng (năm 2009).
Song song đó, doanh nghiệp từng bước chuyển mình về chất. Một trong những nhiệm vụ được Urenco đặc biệt quan tâm là việc đầu tư chất xám cho đội ngũ cán bộ quản lý. Nói như vậy là bởi, ở thời kỳ bắt đầu chuyển từ công ty vệ sinh sang công ty môi trường (năm 1991), với nhân sự ban đầu chưa tới 10 kỹ sư, nhưng đến nay đã thu nhận khoảng 400 kỹ sư các lĩnh vực với trình độ khác nhau.
Bên cạnh đó, Urenco cũng không ngừng ứng dụng khoa học công nghệ vào trong quản lý, vận hành. Thành công nhất là việc ứng dụng camera, GPS trong việc giám sát chất lượng, ứng dụng thu phí vệ sinh bằng hệ thống phần mềm hóa đơn điện tử trên smartphone... nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải.
* Vậy theo ông đâu là những thành quả nổi bật mà Urenco đã đạt được trong 63 năm xây dựng và phát triển doanh nghiệp?
- Trong 63 năm xây dựng và trưởng thành, Urenco đạt được rất nhiều thành tích; trong đó phải kể đến là việc bảo đảm doanh thu, lợi nhuận, chăm lo tốt đời sống cán bộ, nhân viên với mức thu nhập bình quân cán bộ, nhân viên đều tăng trưởng bình quân từ 5-10% mỗi năm. Bên cạnh đó, với những nỗ lực không ngừng, Urenco đã được Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành khen thưởng nhiều danh hiệu cao quý vì đóng góp lớn cho công tác bảo đảm vệ sinh môi trường, phát triển kinh tế - xã hội… trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Cụ thể, Urenco đã vinh dự nhận được nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1963, 1977); Huân chương Kháng chiến hạng Nhì (năm 1972); Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 1984); Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 1993); Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (năm 2005); Huân chương Độc lập hạng Nhì (năm 2010); Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2015); Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ (năm 2019)...
* Hiện nay, hầu hết các tỉnh, thành phố đều tổ chức đấu thầu công tác thu gom, xử lý rác thải. Vậy Urenco đã thực hiện cuộc “cách mạng” với rác thải như thế nào để khẳng định chỗ đứng ở các địa bàn?
- Từ khi thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành phố khác trên cả nước tổ chức đấu thầu thu gom, xử lý rác thải, công tác bảo đảm vệ sinh môi trường đã có sự tham gia của rất nhiều đơn vị khác nhau. Tuy nhiên, ở bất cứ hoàn cảnh, giai đoạn nào, Urenco vẫn luôn cho thấy vai trò, sứ mệnh tiên phong trong công tác xử lý rác thải, nhất là “cuộc cách mạng ứng xử với rác, biến rác thành tài nguyên… hướng tới mục tiêu xây dựng nền kinh tế tuần hoàn. Trong những năm qua, Urenco luôn là đơn vị đi đầu trong thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu gom xử lý rác thải cũng như biến rác thành tài nguyên.
Đơn cử, để tạo thuận lợi cho nhân dân đổ rác đúng quy định, công ty đã xây dựng rất nhiều phương án như triển khai chương trình “bỏ rác tiện lợi - thu gom rác văn minh”, đặt hệ thống thu chứa rác cho người dân bỏ vào…; đồng thời, áp dụng cơ giới hóa xe quét hút vào hoạt động, quản lý điều hành bằng các phần mềm thông minh... Chưa dừng lại ở đó, khi nhận thức được nút thắt trong công tác thu gom, xử lý rác thải chính là việc “quản lý rác từ nguồn” và “phân loại rác từ nguồn”... Urenco đã tiên phong thực hiện thí điểm phong trào “phân loại rác thải tại nguồn” tại các quận trên địa bàn thành phố Hà Nội do đơn vị phụ trách. Đến thời điểm này, phong trào đổi rác lấy quà tặng, thu mua rác tái chế, tặng quà đã dần trở nên quen thuộc với đông đảo người dân Thủ đô Hà Nội, tỉnh Hưng Yên và thành phố Đà Nẵng.
* Là một đơn vị thu gom và xử lý môi trường hàng đầu của cả nước. Vậy trong thời gian tới, Urenco định hướng như thế nào để nâng cao năng lực và khả năng thực hiện sứ mệnh của mình?
- Từ năm 2022, khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực thi hành, công tác duy trì bảo đảm vệ sinh môi trường được công ty thực hiện theo những điểm mới của luật. Hoạt động phân loại rác tại nguồn áp dụng theo luật và các quy định xử phạt tại nghị định kèm luật đã được triển khai đi trước đón đầu. Urenco triển khai phổ biến Luật Bảo vệ môi trường cho cán bộ, công nhân viên, người lao động; hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp để thúc đẩy chương trình phân loại rác tại nguồn như: Tập đoàn Unilever, Liên minh tái chế bao bì PRO, Tập đoàn Nestle, Công ty JUNK&CO...
Bên cạnh những thách thức trong thực hiện phân loại và tái chế rác thải, tới đây, Urenco được xác định là đơn vị có nhiều thế mạnh kế thừa, tiềm năng như: có thương hiệu, kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải tại Việt Nam, có các khu xử lý chất thải có pháp lý, diện tích, công nghệ xử lý các loại chất thải sinh hoạt, công nghiệp, nguy hại (Khu Xử lý chất thải Đại Đồng, Bắc Sơn)...; có kinh nghiệm thực hiện nhiều dự án liên quan đến thu gom, vận chuyển, sơ chế rác thải có khả năng tái chế với các đơn vị, tổ chức (như PRO Việt Nam, Nestlé Việt Nam, Unilever Việt Nam). Đặc biệt, hiện nay công ty là thành viên thường trực tham gia tích cực các hoạt động của Hiệp hội Tái chế chất thải Việt Nam và Hiệp hội Tái chế chất thải Việt Nam đang là thành viên trong Hội đồng EPR quốc gia, vì vậy rất có lợi thế tiếp cận các nguồn vốn tài trợ đến từ các tổ chức nước ngoài cũng như các đơn vị ủy quyền tái chế rác thải...
Trước yêu cầu đặt ra về phân loại rác, tái chế rác thải, Urenco xác định sẽ thiết lập chiến lược rõ ràng, có những bước đi ngay trong năm 2023 để từng bước đạt mục tiêu đến năm 2025 có chỗ đứng trong lĩnh vực xử lý rác thải theo công nghệ tái chế tiên tiến, hiện đại nhất. Hiện công ty đẩy mạnh đầu tư máy móc, thiết bị công nghệ, dây chuyền sản xuất phù hợp, đáp ứng được với nhu cầu thị trường như: công nghệ phân loại rác, dây chuyền xử lý bao bì, pin, ắc-quy, dầu nhớt, săm lốp, thiết bị điện tử...
Công ty cũng mở rộng hợp tác, liên kết, liên danh với các nhà sản xuất để từ rác được phân loại, tái chế thành sản phẩm mới đưa vào thị trường; tăng cường đào tạo, tập huấn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đáp ứng được các yêu cầu cung cấp dịch vụ của khách hàng như: chuyên viên tư vấn, tiếp thị, công nhân vận hành máy móc, thiết bị công nghệ mới. Trong thời gian tới, Urenco tiếp tục tìm kiếm các dự án, các đối tác, các quỹ, các tổ chức, doanh nghiệp có đầu tư, hỗ trợ kinh phí cho hoạt động phân loại rác rái chế, kinh tế tuần hoàn, EPR... Cùng với các nhiệm vụ trung tâm, phân loại rác, tái chế rác thải sẽ là nhiệm vụ trọng tâm giải quyết các tồn tại về rác, nâng tầm quản lý rác thải, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của Hà Nội nói riêng và đất nước nói chung.
* Cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
TRỌNG HÙNG (thực hiện)
