Quy trình và cách thức gộp mẫu xét nghiệm Covid-19 đúng tiêu chuẩn

Trước diễn biến khó lường của dịch Covid-19, số ca lây nhiễm trong nước không ngừng gia tăng, Bộ Y tế đã ban hành quyết định mới về việc xét nghiệm. Theo đó, để phát hiện những ca nhiễm F0 nhanh nhất, các cơ sở y tế sẽ thực hiện xét nghiệm gộp. Vậy quy trình và cách thức để thực hiện mẫu gộp xét nghiệm Covid-19 như thế nào?

1. Xét nghiệm Covid-19 gộp là gì?

RT-PCR là kỹ thuật xét nghiệm chính để xác định xem virus SARS-CoV-2 có tồn tại trong cơ thể người hay không. Tuy nhiên, hiện nay nhiều nơi đã ưu tiên áp dụng phương pháp xét nghiệm nhanh để giảm thời gian thực hiện và sớm có kết quả. Trên cơ sở đó có thể “tách” F0 ra khỏi cộng đồng một cách nhanh nhất.

Trong chiến lược xét nghiệm nhanh để sàng lọc F0, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1817/ QĐ-BYT hướng dẫn tạm thời việc gộp các mẫu xét nghiệm. Nghĩa là, thay vì thử nghiệm một mẫu riêng lẻ của một người, , thì sẽ gộp 3 (hoặc 5) mẫu của 3 (hoặc 5) người sẽ được gộp lại thành một bộ test Covid.

Điều này vừa tiết kiệm thời gian và nguồn lực vừa tăng hiệu quả kiểm tra. Quan trọng nhất là xác định F0 một cách nhanh chóng. Đặc biệt là với những tỉnh có số ca nhiễm tăng chóng mặt như TP. Hồ Chí Minh. Nếu thực hiện các bài kiểm tra riêng lẻ cho từng người sẽ rất tốn thời gian và nguồn lực. Đồng thời, việc phát hiện F0 muộn có thể dẫn đến nhiều ca lây nhiễm khác.

2. Quy trình xét nghiệm Covid-19 gộp

Không khó để hiểu thử quá trình xét nghiệm Covid-19 gộp là gì. Tuy nhiên, có rất nhiều người còn chưa biết đến quy trình hoạt động như thế nào. Đặc biệt là làm sao để đảm bảo an toàn sinh học, chất lượng xét nghiệm, từ đó cho kết quả chính xác.

2.1 Điều kiện áp dụng xét nghiệm Covid-19 gộp

Việc xét nghiệm Covid-19 gộp chung được áp dụng cho các đối tượng được lấy mẫu ở các khu vực có nguy cơ thấp, có cùng đặc điểm dịch tễ học và ở cùng một địa điểm. Ví dụ, trong cùng một đơn vị/văn phòng, trong cùng một tòa nhà/căn hộ, trong cùng một ngôi nhà...

Xét nghiệm gộp không hoặc chỉ giới hạn ở các khu vực có rủi ro cao. Đặc biệt, không áp dụng cho đối tượng mẫu đã tiếp xúc trực tiếp với F0 hoặc đang có các biểu hiện như bị nhiễm virus SARS-CoV-2 (sốt, ho, đau họng, khó thở...).

Ngoài ra, các mẫu từ bệnh nhân đang điều trị Covid-19 hoặc từ những người đang làm xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2 nhưng chưa có kết quả sẽ không được kết hợp với các mẫu khác.

2.2 Các hình thức gộp mẫu xét nghiệm

Sau khi lấy mẫu xét nghiệm (dịch mũi họng hoặc dịch hầu họng), nhân viên y tế sẽ kết hợp lấy mẫu theo các cách như sau:

- Gộp que: Nhân viên y tế sẽ gộp chung các que lấy mẫu bệnh phẩm vào một ống (chứa môi trường vận chuyển).

- Gộp dung dịch mẫu: Nhân viên y tế sẽ lấy một ít (theo thể tích nhất định) dung dịch mẫu từ các ống chứa mẫu bệnh phẩm đơn để gộp vào một ống (chứa môi trường vận chuyển).

Bất kể hình thức gộp mẫu nào, nhân viên y tế sẽ xem xét đặc điểm dịch tễ học để thực hiện gộp mẫu ngay sau khi lấy mẫu. Và số lượng mẫu để gộp có thể từ 3 - 5 mẫu vào một ống.

2.3 Quy trình gộp mẫu

Để đảm bảo an toàn sinh học và chất lượng xét nghiệm, phương pháp gộp sẽ được thực hiện theo các bước như sau:

- Sau khi lấy mẫu của từng người, nhân viên y tế bắt đầu gộp mẫu lại. Nếu dung dịch mẫu gộp 3 - 5 dung dịch mẫu sẽ được cho vào ống chứa 3ml môi trường vận chuyển. Nếu các que kết hợp với 3 - 5 que thử sẽ được đặt vào một ống chứa môi trường vận chuyển.

- Song song gộp mẫu sẽ lên danh sách các đối tượng trong mẫu gộp và mã hóa riêng cho từng mẫu gộp.

- Đóng gói, bảo quản và vận chuyển cẩn thận các mẫu đã gộp.

- Thực hiện bảo quản mẫu gộp tại phòng xét nghiệm cho đến khi sử dụng.

- Tiến hành xét nghiệm các mẫu gộp theo kỹ thuật RT-PCR và trả kết quả.

Đối với kết quả xét nghiệm: Nếu mẫu gộp là âm tính thì không cần xét nghiệm lại. Nếu mẫu gộp là dương tính, thì ít nhất 1 mẫu duy nhất dương tính với SARS-CoV-2. Lúc này phòng xét nghiệm sẽ báo cáo kết quả cho đơn vị quản lý.

Đơn vị quản lý nhận kết quả và bắt đầu tiến hành lấy mẫu lại và xét nghiệm riêng từng đối tượng có trong mẫu gộp có kết quả dương tính. Kết quả cho thấy mẫu nào dương tính là kết luận dương tính. Trong trường hợp tất cả các mẫu đều âm tính hoặc không xác định được mẫu thì sẽ lấy mẫu lại và xét nghiệm lại.