Ngày 28-11-2017, tại Công văn số 16118/BTC-QLCS trả lời kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV về chính sách thu nợ tiền sử dụng đất đối với trường hợp tái định cư, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết, hiện đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, đề xuất Chính phủ ban hành nghị quyết để xử lý vấn đề này.
Công văn nêu rõ: theo quy định của pháp luật đất đai các thời kỳ, hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, được Nhà nước giao đất tái định cư (TĐC) mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ tiền sử dụng đất thì được ghi nợ tiền sử dụng đất.
Khi thanh toán, người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo giá đất tại thời điểm cấp giấy chứng nhận và được trả nợ dần khi có khả năng về tài chính trong thời hạn tối đa 5 năm. Sau 5 năm chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo giá đất tại thời điểm trả nợ…
Pháp luật về đất đai các thời kỳ quy định cụ thể về ghi nợ tiền sử dụng đất để hỗ trợ các hộ gia đình, cá nhân có khó khăn về tài chính chưa thể nộp được tiền sử dụng đất; đồng thời quy định rõ thời hạn ghi nợ để tránh thất thu ngân sách.
Tuy nhiên, thực tế phát sinh qua báo cáo của các địa phương, hiện tồn đọng rất nhiều hồ sơ đã được ghi nợ tiền sử dụng đất do nhiều nguyên nhân khác nhau, như: cơ quan có thẩm quyền cấp hồ sơ đạt giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, cá nhân mà không chuyển thông tin sang cơ quan thuế để tính và thu tiền sử dụng đất trước theo quy định nên có nhiều hộ gia đình, cá nhân nhận được giấy chứng nhận mà chưa nộp tiền sử dụng đất.
Nhiều hộ gia đình, cá nhân không biết phải nộp tiền sử dụng đất nên không đến cơ quan thuế để kê khai nộp tiền sử dụng đất; nhiều hộ gia đình, cá nhân có kê khai nộp tiền sử dụng đất nhưng không biết chính sách nên không có đơn xin ghi nợ tiền sử dụng đất; nhiều hộ gia đình, cá nhân không biết thời hạn ghi nợ tiền sử dụng đất nên quá thời hạn, nay nếu thanh toán nợ thì phải nộp tiền sử dụng đất theo giá đất tại thời điểm thanh toán (thời điểm hiện nay) cao hơn nhiều lần so với giá đất tại thời điểm được cấp giấy chứng nhận nên các hộ dân không thanh toán nợ…
Xuất phát từ vướng mắc trên và thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đang phối hợp cùng với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, đề xuất xử lý ghi nợ tiền sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân đang ghi nợ tiền sử dụng đất (trong đó có Đà Nẵng); đề xuất trình Chính phủ ban hành nghị quyết để xử lý vấn đề này.
Trước đó, để tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện cho các hộ còn nợ tiền sử dụng đất TĐC, ngày 7-8-2017, UBND thành phố Đà Nẵng tiếp tục có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó báo cáo và đề nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, xem xét thống nhất đề nghị của Bộ Tài chính tại Công văn số 3986/BTC-QLCS ngày 27-3-2017.
Cụ thể: đối với các hộ gia đình, cá nhân ghi nợ tiền sử dụng đất TĐC chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai đến trước ngày 1-3-2018 thì được phép tiếp tục trả nợ theo số nợ đã ghi. Sau ngày 1-3-2018, các hộ gia đình, cá nhân vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai sẽ phải trả số nợ tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Việc xác định số nợ tiền sử dụng đất phát trả: đối với các trường hợp đã ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 1-7-2007, số tiền sử dụng đất phải nộp được xác định bằng cách quy đổi sổ đã ghi nợ bằng vàng 98% theo giá tại thời điểm ngày 2-7-2007 (1.260.000 đồng/chỉ); đối với các trường hợp ghi nợ từ ngày 1-7-2007 trở đi thì số tiền sử dụng đất phải nộp là số tiền đã ghi nợ.
Văn bản cũng nêu rõ: sau khi rà soát, tính đến ngày 30-6-2017, số hộ còn nợ tiền sử dụng đất TĐC tại thành phố là 8.762 hộ với tổng số tiền là 1.537,5 tỷ đồng (bao gồm số tiền nợ gốc là 1.125,6 tỷ đồng và số tiền lãi là 411,9 tỷ đồng).
Trong đó, số hộ ghi nợ trước ngày 1-3-2011 là 5.750 hộ (chiếm 65,6%) với số tiền sử dụng đất còn nợ là 1.079,6 tỷ đồng (trong đó số tiền nợ gốc là 667,7 tỷ đồng và tiền lãi là 411,9 tỷ đồng). Đồng thời, qua tổng hợp số liệu về tình hình thanh toán nợ từ ngày 1-3-2016 đến 30-6-2017, số hộ đã thanh toán tiền nợ là 631 hộ (chiếm 7,1% tổng số hộ nợ), số tiền nợ đã thanh toán là 138,9 tỷ đồng (chiếm 8,2% tổng số tiền nợ). Như vậy, qua hơn một năm, tình hình thanh toán nợ sau khi hết thời gian được ghi nợ 5 năm (sau ngày 1-3-2016) theo quy định với giá đất hiện nay là quá ít.
KHÁNH HÒA
