Sau hơn 2 năm triển khai thực hiện đề án trao giấy khai sinh, thẻ bảo hiểm y tế (BHYT), hộ khẩu tại nhà cho gia đình trẻ sơ sinh (gọi tắt là thủ tục “3 trong 1”), đông đảo người dân nhận thấy tính tích cực của đề án và hưởng ứng nhiệt tình. Tuy nhiên, một bộ phận người dân không mấy mặn mà, dẫn đến nhiều bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện chủ trương nhân văn này.
 |
| Cán bộ phường An Hải Bắc (quận Sơn Trà) trao thủ tục “3 trong 1”, tặng hoa, thư chúc mừng cho công dân mới chào đời. Ảnh: Trọng Huy |
Năm 2016, thành phố triển khai thí điểm đề án “3 trong 1” tại các phường, xã. Nhận thấy sự hưởng ứng tích cực của nhân dân, tháng 7-2017, thành phố triển khai đại trà phục vụ nhân dân. Tháng 7-2018, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết số 175/2018/NQ-HĐND quy định mức hỗ trợ và nguồn kinh phí thực hiện công tác trao giấy khai sinh, thẻ BHYT, hộ khẩu tại gia đình trẻ em và chính quyền thăm viếng, chia buồn, đăng ký khai tử tại gia đình công dân trên địa bàn thành phố, mang đến nhiều phấn khởi cho nhân dân cũng như cán bộ, lãnh đạo phường, xã.
Tại phường Hòa Minh (quận Liên Chiểu), một trong những phường đông dân (khoảng 60.000 nhân khẩu), thủ tục “3 trong 1” được đông đảo người dân đăng ký sử dụng. Đầu năm 2019, anh Nguyễn Long đến UBND phường Hòa Minh làm thủ tục khai sinh cho con thứ 2. Sau khi nghe cán bộ hộ tịch phổ biến thủ tục “3 trong 1”, anh Long đăng ký nhận giấy tờ tại nhà. 7 ngày sau, lãnh đạo phường và cán bộ hộ tịch đến tận nhà tặng hoa, thư chúc mừng và trao đầy đủ các giấy tờ gồm giấy khai sinh, BHYT và hộ khẩu.
“Thủ tục “3 trong 1” thể hiện sự quan tâm của chính quyền địa phương đến nhân dân, đến những công dân mới sinh. Gia đình tôi rất phấn khởi, niềm vui như được nhân đôi vì được đoàn lãnh đạo phường đến thăm, chúc mừng khi có thành viên mới ra đời”, anh Long nói.
Theo ông Huỳnh Kim Thái, Trưởng bộ phận tiếp nhận và trả kết quả phường Hòa Minh, năm 2018, toàn phường có 726 trẻ mới sinh. Trong 598 trẻ được khai sinh đúng hạn, phường tổ chức trao giấy tờ tại nhà cho 278 trường hợp. Trong 6 tháng đầu năm 2019, toàn phường có 360 trẻ mới sinh. Trong 296 trẻ được khai sinh đúng hạn, phường trao giấy tờ tại nhà cho 201 trường hợp.
Theo ông Thái, để thuận tiện cho người dân, đoàn cán bộ đi trao sẽ hẹn trước và đi trao sau 11 giờ và sau 17 giờ. Nhờ đó, đề án “3 trong 1” được đông đảo người dân trên địa bàn phường hưởng ứng và đăng ký tham gia.
Trong khi đó, tại phường Thọ Quang (quận Sơn Trà), trong 346 trường hợp sinh con trong 6 tháng đầu năm 2019 thì chưa đến 20 trường hợp được cán bộ phường trao thủ tục “3 trong 1” tại nhà.
Theo Phó Chủ tịch UBND phường Thọ Quang Lê Thị Kim Thương, địa bàn khá rộng, dân số đông, trong khi lực lượng cán bộ mỏng nên việc đáp ứng yêu cầu theo đề án “3 trong 1” là rất khó. Dù vậy, mỗi khi công dân có nhu cầu, phường đều tổ chức đoàn đi trao tận nhà. Tại phường An Hải Bắc (quận Sơn Trà), mặc dù phường luôn bố trí đoàn có cán bộ nữ để thuận tiện trong việc thăm hỏi trẻ em mới sinh nhưng cũng không được nhiều người dân quan tâm.
Trong 6 tháng đầu năm 2019, trong 182 trường hợp khai sinh đúng hạn, phường chỉ thực hiện trao tận nhà cho 4 trường hợp công dân yêu cầu. Tại phường Thuận Phước (quận Hải Châu), 6 tháng đầu năm 2019, trong 103 trẻ sinh ra chỉ có 14 trường hợp gia đình đăng ký nhận thủ tục tại nhà.
 |
| Công dân phấn khởi khi nhận được hoa, thư chúc mừng cùng thủ tục “3 trong 1” tại nhà. Ảnh: Trọng Huy |
Theo Phó Chủ tịch UBND phường Thuận Phước Lê Thanh Hùng, khi hỏi về lý do không đăng ký nhận thủ tục tại nhà, người dân đưa ra nhiều lý do chủ quan và khách quan. “Một số người dân vì quan niệm kiêng cữ nên hạn chế tiếp xúc người lạ trong tháng đầu tiên sau khi sinh. Số khác thì dù đăng ký khai sinh tại phường nhưng lại dưỡng sinh tại nhà mẹ ruột ở xa. Một số gia đình vì người nhà đi làm trong giờ hành chính nên không sắp xếp được người ở nhà đón tiếp”, ông Hùng nói.
Theo một cán bộ tư pháp phường Thuận Phước, một bộ phận người dân chưa ý thức đầy đủ về tính nhân văn của việc trao thủ tục tại nhà nên có thái độ ứng xử chưa đúng mực. Có những trường hợp mặc dù cán bộ đã gọi điện hẹn trước nhưng khi xuống đến nơi thì họ cáo bận không tiếp hoặc không có nhà khiến đoàn phải đi đến 2-3 lần. Một số trường hợp người thân của gia đình tỏ thái độ không niềm nở, đón tiếp không lịch sự nên đôi khi cán bộ thấy chạnh lòng.
Theo Phó Ban Pháp chế HĐND thành phố Huỳnh Bá Cử, việc thực hiện trao giấy khai sinh, BHYT và hộ khẩu tại nhà cho gia đình trẻ mới sinh là một trong những chính sách nhân văn của thành phố, thể hiện sự đổi mới trong cải cách thủ tục hành chính. Tuy nhiên, việc thực hiện đề án tùy thuộc vào nhu cầu, nguyện vọng đăng ký của người dân.
“Để ngày càng có nhiều người dân hưởng ứng và đăng ký sử dụng đề án, việc tăng cường tuyên truyền, vận động cho nhân dân biết và hiểu về chủ trương, chính sách nhân văn của thành phố là rất cần thiết. Bên cạnh đó, cần tìm cách đổi mới cách thức thăm hỏi, chúc mừng để phù hợp với phong tục tập quán, quan niệm của người dân”, ông Cử nói.
LAM PHƯƠNG -TRỌNG HUY
