Thời gian qua, dù gặp khó khăn do tác động của Covid-19, nhưng với sự cố gắng của các cấp và người nông dân, toàn thành phố có 3 vụ lúa bội thu với năng suất cao, bảo đảm an ninh lương thực. Hiện nông dân đang chuẩn bị sản xuất vụ lúa thứ 4 với sự thay đổi về lịch thời vụ, đẩy mạnh tái cơ cấu giống lúa, hướng đến vụ mùa năng suất cao.
 |
| Người dân gặt lúa tại một cánh đồng được mùa ở xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang. Ảnh: HOÀNG HIỆP |
Năng suất ngày càng tăng
Tái cơ cấu sản xuất ngành nông nghiệp - một cụm từ được nông dân thành phố thực hiện từ 5 năm trở lại đây. Bước vào sản xuất 2 vụ lúa trong năm 2020, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã phối hợp với các địa phương vận động nông dân gieo sạ các giống lúa cao sản trung, ngắn ngày mới chiếm 80% tổng diện tích.
Trong quá trình sản xuất, 2 vụ đông xuân và hè thu năm 2020 đều chịu những tác động của Covid-19 như: nông dân không tập trung đông người ra đồng để chăm sóc lúa; không ít hộ nông dân phải cách ly y tế; các cửa hàng bán thuốc bảo vệ thực vật và phân bón đóng cửa để phòng, chống dịch...
Tuy nhiên, nhờ tái cơ cấu sản xuất mạnh mẽ, trong đó, quan niệm về sản xuất lúa thay đổi từ “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” sang “nhất giống”, nên cả 2 vụ lúa trong năm 2020 đều bội thu với năng suất cao kỷ lục. Theo đó, năng suất lúa bình quân của thành phố trong năm 2020 đạt 62,42 tạ/ha, tăng 1,57 tạ/ha so với năm 2019. Trong đó, năng suất lúa vụ đông xuân đạt 63,92 tạ/ha, tăng 2,39 tạ/ha so với cùng kỳ năm 2019; vụ hè thu đạt 60,66 tạ/ha, tăng 0,58 tạ/ha.
Đến vụ lúa đông xuân năm 2021, Sở NN&PTNT đã quyết định dời lịch gieo cấy muộn hơn so với mọi năm 8 ngày để tránh mưa, rét nhiều vào đầu vụ; đồng thời tiếp tục phối hợp các địa phương vận động nông dân tập trung gieo sạ các giống lúa cao sản trung, ngắn ngày mới, diện tích còn lại sản xuất lúa hữu cơ.
Theo Sở NN&PTNT, trong vụ đông xuân năm nay, năng suất lúa bình quân trên địa bàn thành phố đạt hơn 68 tạ/ha, cao hơn vụ đông xuân năm 2020 hơn 4 tạ/ha và cao nhất từ trước đến nay. Trong đó, một số giống lúa mới được cơ cấu vào sản xuất đều cho năng suất rất cao, nhất là giống lúa Hà Phát 3 cho năng suất bình quân 76 tạ/ha, VNR20 là 74 tạ/ha, J02 là 76,5 tạ/ha...
Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Ngô Ngọc Trúc phấn khởi nói: “Năng suất lúa bình quân vụ hè thu năm 2020 của xã đạt 62,5 tạ/ha, do chủ động chuyển đổi sang trồng giống lúa mới Hà Phát 3. Đến vụ đông xuân năm nay, nông dân cũng gieo sạ đa phần diện tích giống lúa Hà Phát 3, diện tích còn lại trồng một số giống lúa trung, ngắn ngày khác và lúa hữu cơ, nâng năng suất lúa của toàn xã lên 70,77 tạ/ha”.
Nông dân Nguyễn Quốc Thái, thành viên Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ sản xuất và kinh doanh tổng hợp Hòa Phước thông tin: “Vụ đông xuân năm nay, chúng tôi tiếp tục chuyển sang trồng các giống lúa cao sản trung, ngắn ngày mới, trong đó, diện tích trồng lúa hữu cơ bằng máy cấy do chúng tôi sản xuất cũng cho năng suất đến 72 tạ/ha. Để đạt được kết quả trên còn nhờ cán bộ xã và thôn đều chọn 1 ngày trong tuần ra kiểm tra đồng ruộng để chỉ đạo sản xuất, hướng dẫn nông dân chăm bón, xử lý sâu bệnh hại kịp thời...”.
Năm nay, Hòa Châu là xã có năng suất lúa vụ đông xuân đạt 74,06 tạ/ha, cao nhất huyện Hòa Vang. Ông Phan Ngọc Hưng, đại diện HTX Dịch vụ sản xuất và kinh doanh tổng hợp Hòa Châu 1 cho hay: “Vụ sản xuất nào chúng tôi cũng gieo sạ một số giống lúa mới nên nông dân có nhiều kinh nghiệm, nắm vững kỹ thuật chăm sóc các giống lúa mới. Vụ đông xuân năm nay, các giống lúa mới cho năng suất rất cao như: JO2, Đài thơm 8, VNR20...”.
 |
| Nông dân xã Hòa Châu thu hoạch lúa vụ đông xuân với năng suất cao nhất huyện Hòa Vang. Ảnh: HOÀNG HIỆP |
Tiếp tục tái cơ cấu sản xuất lúa
Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Phú Ban, hiện các diện tích lúa do hồ Đồng Nghệ và Hòa Trung đảm nhận tưới bảo đảm đủ nước trong vụ hè thu năm nay, nhưng các diện tích do các hồ chứa nhỏ sẽ thiếu nước ở cuối vụ nếu không có mưa bổ sung. Các diện tích lúa do các trạm bơm điện thuộc hạ lưu đập dâng An Trạch và các trạm bơm tại phường Hòa Quý (quận Ngũ Hành Sơn) phụ thuộc vào việc vận hành các hồ thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và đập tạm chặn cửa sông Quảng Huế...
Do vậy, lịch thời vụ vụ hè thu năm nay được điều chỉnh muộn hơn so với mọi năm 5 ngày và sử dụng giống lúa trung, ngắn ngày để tránh thiệt hại do mưa, lũ cuối vụ và bảo đảm năng suất, sản lượng lúa. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh sử dụng giống xác nhận với 3 giống lúa chủ lực là HT1, Hà Phát 3, ĐT100 và bổ sung các giống lúa VNR20, Thiên ưu 8, Đài thơm 8, BT7, OM4900...
Ngoài ra, tiếp tục sản xuất trình diễn diện rộng một số giống lúa triển vọng như: Bắc Thịnh, Hương Châu 6, VNR88 để theo dõi, đánh giá sự phù hợp cho việc đưa vào sản xuất các vụ sau. Sở NN&PTNT cũng đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và đề nghị huyện Hòa Vang, quận Ngũ Hành Sơn bố trí lịch gieo sạ, cơ cấu giống lúa phù hợp từng vùng và từng địa phương; bố trí gieo sạ tập trung, đồng loạt từng khu, từng vùng theo lịch thời vụ trong thời gian ngắn nhất nhằm điều tiết, quản lý nước hợp lý, tiết kiệm, nhưng bảo đảm công tác phòng, chống Covid-19.
Cũng theo ông Nguyễn Phú Ban, thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả, giá trị gia tăng và an toàn thực phẩm. Trong đó, tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu và tăng cường đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để tạo đột phá về năng suất, chất lượng.
Đặc biệt, từng bước đẩy mạnh sản xuất lúa hữu cơ nhằm góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao chất lượng hạt gạo, hướng đến nền sản xuất lúa gạo hữu cơ; phát triển các vùng sản xuất lúa theo hướng hữu cơ đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 đạt 1.600ha.
HOÀNG HIỆP
