Giữa tháng 9, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền ở Nhật Bản sẽ chọn chủ tịch mới. Người chiến thắng sẽ trở thành Thủ tướng, kế nhiệm ông Abe Shinzo và dẫn dắt nước Nhật vượt qua nhiều thách thức.
 |
| Ông Abe Shinzo không công khai ủng hộ bất kỳ chính trị gia nào làm Thủ tướng mới. Ảnh: Reuters |
Hiện ông Abe và nội các tiếp tục điều hành chính phủ Nhật Bản nhưng không được đưa ra chính sách mới. Hãng Kyodo News cho biết, LDP dự kiến tổ chức bầu lãnh đạo mới trong khoảng thời gian từ ngày 13 đến 15-9. Đầu tuần này, LDP sẽ chính thức công bố thời gian cụ thể và cách thức bầu chủ tịch mới.
Để chọn người đứng đầu đảng, LDP thường tổ chức bầu cử nội bộ trong vòng 1 tháng với sự tham dự của các nghị sĩ Quốc hội thuộc đảng này và tất cả các thành viên của đảng trên cả nước.
Song, trong lúc xảy ra đại dịch Covid-19 và ông Abe Shinzo bất ngờ tuyên bố từ chức vì lý do sức khỏe, LDP có thể thay đổi cách thức bầu cử theo một tiến trình tối giản. Người chiến thắng đương nhiên sẽ trở thành Thủ tướng Nhật Bản do LDP chiếm đa số ghế ở Hạ viện. Tân Thủ tướng giữ chức vụ cho đến tháng 9-2021, trước khi Nhật Bản tổ chức tổng tuyển cử.
Trong cuộc họp báo tuyên bố từ chức hôm 28-8, Thủ tướng Abe không nhắc đến tên người được ông ủng hộ thay thế mình. Điều này khiến cuộc đua trở thành lãnh đạo mới của nước Nhật khó đoán định, bởi nhiều nhân vật nổi lên nhưng chưa có ai thật sự nổi bật: cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba, cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida, Chánh Văn phòng nội các Yoshihide Suga, Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, cựu Bộ trưởng Nội vụ Seiko Noda đều là những ứng viên tiềm năng.
Theo hãng Kyodo News, ngày 30-8, ông Suga tuyên bố tham gia cạnh tranh chức vụ đứng đầu LDP. Vị Chánh Văn phòng nội các 71 tuổi là cánh tay phải của ông Abe suốt gần 8 năm qua. Ông Suga là “chính trị gia tự thân”, tức không xuất thân trong gia đình có truyền thống chính trị, nhưng đã được ông Abe tin tưởng chọn làm phát ngôn viên hàng đầu, điều phối các chính sách và giữ kỷ cương nội bộ. Hãng Reuters phân tích, ông Suga phù hợp điều hành công việc ở “hậu trường” hơn là một nhà lãnh đạo ở “tuyến đầu”.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba và cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida cũng xác nhận sẽ tham gia tranh cử. Trong khi đó, cũng theo Kyodo News, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso (79 tuổi) không có ý định tranh cử. Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi (39 tuổi), con trai cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi, nói rằng sẽ không tham gia cuộc đua kế nhiệm ông Abe, đồng thời bày tỏ ý định ủng hộ Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono (57 tuổi) nếu vị quan chức này trở thành ứng viên.
Có những đồn đoán ông Abe ủng hộ cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida làm người kế nhiệm. Tuy nhiên, vị chính trị gia 63 tuổi này thuộc nhóm ôn hòa trong LDP và không mặn mà với việc viết lại hiến pháp hòa bình của Nhật Bản thời hậu chiến - một trong những điều dang dở của ông Abe ở cương vị Thủ tướng. Trong các cuộc thăm dò dư luận, ông Kishida không được đánh giá cao.
Nếu có Thủ tướng mới, Nhật Bản cũng không thể ngay lập tức thay đổi chính sách lớn nào với người đứng đầu chính phủ chỉ mang tính chất tạm thời cho đến tháng 9-2021. Song, tân Thủ tướng sẽ phải đảm đương hai nhiệm vụ quan trọng trước mắt: xử lý khủng hoảng Covid-19 và khôi phục kinh tế.
Hiện Nhật Bản nỗ lực tìm kiếm vắc-xin ngừa Covid-19 để tiêm phòng cho người dân nước này. Chính phủ đã ký nhiều thỏa thuận với nhà sản xuất vắc-xin trên thế giới vì một số loại vắc-xin có thể thất bại trong quá trình thử nghiệm lâm sàng. Thủ tướng Abe, người sắp rời nhiệm sở, còn muốn đưa hàng ngàn vận động viên và người hâm mộ đến Tokyo dự Thế vận hội vào năm tới, một sự kiện lớn đã phải hoãn trong năm nay do đại dịch Covid-19.
Về kinh tế, theo báo Japan Times, GDP của Nhật Bản trong quý 2-2020 giảm 27,8% so với cùng kỳ năm ngoái, mức sụt giảm mạnh nhất trong 40 năm qua. Các chuyên gia dự báo, tốc độ phục hồi kinh tế tại Nhật Bản sẽ chậm khi số ca nhiễm ở nhiều khu vực đang tăng trở lại.
VĨNH AN
