Ngày 26-9, Đức bước vào cuộc tổng tuyển cử bầu liên minh cầm quyền mới và người kế nhiệm vị trí Thủ tướng của bà Angela Merkel.
 |
| Ba ứng cử viên cạnh tranh chức Thủ tướng tham gia cuộc tranh luận trên truyền hình hôm 19-9: (từ trái qua) ông Olaf Scholz của đảng SPD, bà Annalena Baerbock của đảng Xanh và ông Armin Laschet của đảng CDU/CSU. Ảnh: AFP/Getty Images |
Vị trí Thủ tướng không được bầu trực tiếp mà phải qua Hạ viện (Bundestag). Các đảng có tỷ lệ ủng hộ không cao chỉ giới thiệu ứng cử viên hàng đầu cho chiến dịch tranh cử, trong khi các đảng có triển vọng giới thiệu ứng cử viên Thủ tướng. Sau khi có kết quả bầu cử, đảng giành được nhiều phiếu nhất sẽ tìm kiếm liên minh cầm quyền với các đảng khác để chiếm đa số ở Quốc hội. Theo đó, bà Angela Merkel và nội các Đức sẽ vẫn tại nhiệm thêm một vài tuần hoặc một vài tháng cho đến khi bầu được Thủ tướng mới.
Hãng tin AFP cho biết, đây là một trong những cuộc bầu cử khó dự đoán nhất thời hiện đại của nước Đức khi Liên minh Dân chủ/Xã hội cơ đốc giáo (CDU/CSU) bảo thủ của bà Merkel và đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) trung tả đang chạy đua với khoảng cách sít sao nhau. Các thăm dò dư luận cho thấy tỷ lệ ủng hộ tất cả các đảng đều dưới 30%; trong đó, tỷ lệ dành cho đảng CDU/CSU khoảng 23%, xếp sau đảng SPD có tỷ lệ ủng hộ 25%. Đảng Xanh của ứng cử viên Thủ tướng Annalena Baerbock (40 tuổi) xếp vị trí thứ ba.
Ứng cử viên sáng giá kế nhiệm bà Merkel, ông Armin Laschet (60 tuổi), Chủ tịch đảng CDU, Thống đốc bang North Rhine-Westphalia đang được cho là ít ưu thế hơn Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Olaf Scholz (63 tuổi), ứng cử viên của đảng SPD. Nhưng theo AP, nếu thắng cử, ông Scholz vẫn cần sự hỗ trợ của hai phe còn lại để thành lập được liên minh chính phủ.
Là đồng minh lâu năm của bà Merkel, ông Laschet nhận được sự ủng hộ từ nữ Thủ tướng. Bà Merkel cho rằng, việc lựa chọn ứng cử viên Laschet sẽ bảo đảm một nền kinh tế mạnh cũng như gắn kết nước Đức với những gì tốt đẹp nhất trên thế giới.
Trong khi đó, vị chính trị gia ôn hòa Scholz tranh cử với khẩu hiệu “Sứ mệnh tương lai cho đất nước của chúng ta”, đặt ra những mục tiêu cụ thể trong hàng loạt lĩnh vực: chuyển đổi mạnh mẽ nền kinh tế, tăng đầu tư công, tăng thu nhập tối thiểu, đẩy nhanh chương trình tiêm vắc-xin ngừa Covid-19 trên toàn nước Đức, không giảm thuế cho người giàu, giữ nguyên mức lương hưu, xây nhà ở xã hội, hướng tới nền kinh tế trung hòa carbon chậm nhất vào năm 2045…
Nổi bật trong chiến dịch tranh cử là đảng Xanh bởi đây là lần đầu tiên đảng này giới thiệu ứng cử viên Thủ tướng. Bà Annalena Baerbock là người phụ nữ thứ hai sau Thủ tướng Merkel tranh cử chức vụ cao nhất trong chính phủ Đức. Đảng Xanh đứng ở vị trí thứ ba trong hầu hết các cuộc thăm dò, với 17-18% số phiếu ủng hộ. Hãng tin Reuters dẫn lời bà Baerbock nói rằng, nếu được đề nghị tham gia liên minh cầm quyền, đảng Xanh sẽ thành lập một “siêu bộ” phụ trách vấn đề bảo vệ khí hậu.
Xếp sau 3 đảng nói trên là đảng Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) với tỷ lệ ủng hộ qua các cuộc thăm dò là 12%, đảng Dân chủ Tự do (FDP) 11% và đảng Cánh tả 7%. Đảng SPD và đảng Xanh đã tỏ ý định bắt tay lập liên minh chính phủ. Theo đó, 2 đảng này có thể tìm kiếm liên minh với FDP hoặc Cánh tả. Tuy nhiên, khi Chủ tịch đảng FDP Christian Lindner muốn liên minh với CDU/CSU và đảng Xanh, thì 3 đảng gồm SPD, đảng Xanh và đảng Cánh tả có thể bắt tay nhau.
Còn với AfD, đảng này từng tiến vào Quốc hội trong cuộc bầu cử năm 2017 nhưng có thể sẽ không có mặt trong chính phủ mới lần này. Các đảng khác đều khẳng định không chọn làm việc với AfD.
Bundestag có ít nhất 598 ghế, nhưng hệ thống bầu cử phức tạp của Đức có thể làm Quốc hội phình ra. Quốc hội sắp mãn nhiệm của nền kinh tế lớn nhất châu Âu hiện có 709 ghế và cơ quan lập pháp mới này có thể sẽ có số ghế nhiều hơn. Cuộc bỏ phiếu kết thúc lúc 18 giờ ngày 26-9, giờ địa phương (23 giờ, giờ Việt Nam).
VĨNH AN
