Chính sách Abenomics dưới thời ông Abe Shinzo vốn định hình kinh tế Nhật Bản gần một thập niên qua, nhưng có thể sẽ không được duy trì dưới thời Thủ tướng Kishida Fumio.
 |
| Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio với tấm bảng mang dòng chữ “Các biện pháp ứng phó Covid-19. Chủ nghĩa tư bản mới. Ngoại giao và an ninh” trong phiên tranh luận với các lãnh đạo đảng đối lập khác ở Tokyo ngày 18-10. Ảnh: Reuters |
Hãng tin Reuters cho biết, Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Thủ tướng Kishida Fumio đối mặt với thách thức lớn khi bước vào cuộc tổng tuyển cử ngày 31-10. Theo hãng tin này, đưa ra cam kết về “chủ nghĩa tư bản mới”, tập trung tăng trưởng kinh tế và phân phối lại thu nhập, từ đó thu hẹp những khác biệt với Đảng Dân chủ lập hiến Nhật Bản (CDPJ) - đảng đối lập lớn nhất, ông Kishida có thể giúp LDP hạn chế một kịch bản thất bại.
Chỉ 10 ngày sau khi nhậm chức, Thủ tướng Kishida đã giải tán Hạ viện để tổ chức tổng tuyển cử. Ông muốn tận dụng tỷ lệ ủng hộ nội các đang gia tăng và tình hình lắng dịu của Covid-19 ở xứ sở hoa anh đào nhằm củng cố vững chắc vị thế của LDP. Tuy nhiên, nếu LDP thất bại, ông Kishida sẽ đánh dấu quãng thời gian giữ chức Thủ tướng vô cùng ngắn ngủi.
Các nhà quan sát cho rằng, ông Kishida không từ bỏ các nguyên lý trung tâm của chính sách Abenomics dưới thời ông Abe Shinzo làm Thủ tướng, đó là kích thích tài chính và tiền tệ lớn. Hãng tin Reuters dẫn lời một nghị sĩ LDP cho hay, ông Kishida nhận thấy Abenomics đã chấm dứt giảm phát; vì vậy, muốn chọn một chính sách khác, ông phải nói rằng, sự chênh lệch ngày càng tăng và phân phối của cải cho những người không được hưởng lợi là cần thiết.
Khi đắc cử Chủ tịch LDP, ông Kishida đề cập việc “phân phối của cải”. Ông nêu rõ: “Không có tăng trưởng kinh tế thì không thể có phân phối lại của cải. Nhưng không có phân phối lại, chúng ta không thể kích thích tiêu dùng và nhu cầu mới”.
Ngày 8-10, trong bài phát biểu về chính sách sau khi trở thành Thủ tướng, ông Kishida cũng hứa phân phối lại thu nhập và thu hẹp sự bất bình đẳng. Ngày 14-10, trả lời phỏng vấn tờ Financial Times, ông Kishida cam kết đưa đất nước theo cách thức phát triển mới, gọi là “chủ nghĩa tư bản mới mang hình thái Nhật Bản”.
Theo nhà lãnh đạo này, LDP đã không thể tạo ra lực đẩy mới bằng Abenomics. “Abenomics mang lại một số bước tiến về tăng trưởng GDP, thu nhập doanh nghiệp và tạo ra việc làm. Tuy nhiên, chính sách này không tạo ra một vòng tuần hoàn khép kín. Tôi muốn tạo ra một vòng tròn tuần hoàn kinh tế nhờ tăng thu nhập không chỉ cho một bộ phận nhóm nhỏ công ty, mà còn cho đại bộ phận dân chúng, qua đó kích thích tiêu dùng. Tôi tin rằng, đây là chìa khóa để xác lập một hình thức tư bản chủ nghĩa mới khác biệt với những gì được thực thi trong quá khứ”, ông Kishida phát biểu.
Báo Nikkei Asia dùng từ Kishidanomics để nói về chính sách kinh tế mới của ông Kishida, với một trong những điểm nhấn quan trọng là ưu đãi thuế cho doanh nghiệp để doanh nghiệp tăng lương cho người lao động, thực hiện việc phân phối lại thu nhập.
Tuần trước, CDPJ công bố cương lĩnh tranh cử, trong đó cũng cam kết tăng thuế thu nhập đối với người giàu, hồi sinh Nhật Bản là quốc gia mà “tất cả mọi người đều là tầng lớp trung lưu” thông qua việc thúc đẩy tái phân phối của cải. Theo AFP, đảng đối lập này cho rằng, nền kinh tế Nhật Bản không thể tăng trưởng vững chắc và không thể giảm nghèo nếu không tiến hành tái phân bổ của cải. CDPJ muốn giảm thuế tiêu dùng từ mức 10% hiện nay xuống còn 5% nhằm kích thích nhu cầu sau đại dịch. Thêm vào đó, CDPJ cũng muốn nâng thuế thu nhập tài chính lên 25% vào tài khóa 2023 và sau đó tiếp tục nâng thuế suất này lên 30%.
Abenomics đã giúp Nhật Bản vượt qua giai đoạn khó khăn về kinh tế, tạo thêm nhiều việc làm và trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Các nhà phân tích mô tả Abenomics là “phúc lợi cho những người giàu có”, còn Thủ tướng Kishida giờ đây đang nỗ lực củng cố vị trí của LDP là đảng của “tăng trưởng kinh tế và phân phối lại thu nhập”.
Chiến dịch tranh cử ở Nhật Bản sẽ bắt đầu vào ngày 19-10 và bỏ phiếu chính thức vào ngày 31-10.
PHÚC NGUYÊN
