Anh ta không dùng tên thật vì hầu hết tác phẩm của anh xuất hiện trước công chúng một cách… trái luật. Nếu phải ký thứ gì đó trên tác phẩm nhiếp ảnh của mình, anh ghi: JR. Và đến nay, JR đã trở thành thần tượng đối với nhiều người đã từng “chạm trán” với tác phẩm của anh. Gọi là chạm trán bởi vì một bức ảnh của anh luôn luôn có kích thước khổng lồ theo cỡ bảng thông báo, yết thị và đêm đêm, những bức ảnh ấy được tác giả cùng với một vài cộng sự thân tín “lén lút” dán trên các vách tường cao ở các khu vực công cộng trong thành phố. Một lối giới thiệu, trưng bày tác phẩm quả là… không giống ai.
 |
| JR trước tác phẩm của mình. |
 |
| Dán ảnh ở một góc phố. |
 |
| Chân dung chính khách. |
Những bức ảnh cùng lối “chơi” khá lập dị của người nghệ sĩ Pháp trẻ tuổi này được giới thiệu nhiều trên các tờ báo vào những năm trước. Kế đến là những cuộc triển lãm được chính thức tổ chức một cách long trọng ở các gallery các nước châu Âu. Dĩ nhiên là những phòng trưng bày có diện tích cỡ lớn nhất hành tinh mới “cưu mang” nổi các bức ảnh có kích thước phá kỷ lục của JR.
Thế nên, những năm vừa qua, danh tiếng của nhà nhiếp ảnh bí ẩn này nổi bật ở Paris và Amsterdam.Vào mùa hè năm nay, JR được Ban tổ chức Lễ hội Nhiếp ảnh quốc tế mời triển lãm tác phẩm của anh tại Arles, Pháp. Tại đây, hàng ngàn người hâm mộ nhiếp ảnh sẽ vô cùng thích thú thưởng thức hàng trăm tác phẩm của JR, chúng sẽ được trưng bày bằng hình thức dán phủ kín 4 bức tường của một nhà kho không mái, một trong những vị trí của lễ hội.
Với bước đầu vào nghề khá tình cờ và thú vị: Một hôm, JR nhặt được chiếc máy ảnh bỏ túi ở ga tàu điện ngầm và bắt đầu khởi sự cuộc hành trình táo bạo của mình, đi khắp nơi trên thế giới, chớp ảnh, phóng lớn rồi dán lên bờ tường các khu phố. Tấm ảnh lớn nhất và gây sự chú ý nhất của người “Nghệ sĩ đường phố” này xuất hiện ở Paris vào năm 2003. Vào năm 2005, cuốn sách “Carnet de rue par JR” của anh, nói về một nghệ sĩ nhiếp ảnh đường phố ra đời. Tác phẩm của JR pha trộn giữa nghệ thuật và hành động. Đôi khi theo sát sự kiện thời sự, chính trị. Nhiều bức chân dung đầy đủ trạng thái “hỉ, nộ, ái, ố” của các lãnh tụ các nước là đồng minh của nhau hoặc đối nghịch.
Nhưng đến ngày 21-10 vừa qua, JR, nghệ sĩ bí ẩn và coi thường danh vọng đã bị “lộ diện” vì chính danh vọng đến với mình. Giải thưởng rất danh giá mang tên TED, kèm theo số tiền thưởng 100.000 USD được trao cho anh. Buổi lễ trao giải được tổ chức ở California, Mỹ. PR nói với báo giới: Trong đời, tôi chưa hề đăng ký một giải thưởng nào và lần này, tôi thực sự không biết ai đã đề cử tôi vào giải thưởng.
Giải thưởng TED (viết tắt của Technology, Entertainment, Design-Công nghệ, Giải trí, Thiết kế), hằng năm, thường trao cho những người có công trong việc tạo những nhận thức mới trong đời sống con người đến gần với Chân - Thiện - Mỹ.
HOÀNG ĐẶNG
