Phan Tứ (1930-1995) tên thật là Lê Khâm, sinh tại thị xã (nay là thành phố) Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, quê gốc ở huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cha ông là nhà giáo Lê Ấm, từng làm Đốc học ở trường Quốc học Huế; mẹ là bà Phan Thị Châu Liên - con gái đầu của chí sĩ Phan Châu Trinh.
 |
| Chân dung Phan Tứ ở bìa sách “Thức tỉnh” . (Ảnh: V.T.L) |
- Năm 1950, nhập ngũ, theo học Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn (Thanh Hóa). Cuối năm 1951, ra trường, tham gia đội quân tình nguyện Việt Nam sang chiến đấu ở chiến trường Hạ Lào.
- Năm 1954, tập kết ra Bắc.
- Năm 1958, theo học Khoa Ngữ văn ở Đại học Tổng hợp Hà Nội và viết cu ốn Bên kia biên giới (với bút danh Lê Khâm). Hai năm sau, lại tiếp tục cho ra đời cuốn Trước giờ nổ súng.
- Năm 1961, trở về công tác tại chiến trường miền Nam, làm phái viên Ban Tuyên huấn Khu ủy Liên khu V, viết văn với bút danh Phan Tứ.
- Năm 1966, trở ra Bắc, công tác tại Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, sau đó giữ chức quyền Tổng Biên tập NXB Giải phóng.
- Cuối năm 1974, trở lại chiến trường miền Nam lần thứ hai. Sau khi đất nước thống nhất, ông về sinh sống và làm việc tại quê hương Quảng Nam.
- 10 giờ 5 ngày 17 tháng 4 năm 1995, qua đời đột ngột tại thành phố Đà Nẵng do hậu quả chất độc da cam, khi còn dang dở bộ tiểu thuyết Người cùng quê.
- Năm 2000, được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt 2.
LÊ HUỲNH
