Hôm thứ hai 15-4 vừa qua, ngoài 14 loại báo chí, giải Pulitzer năm nay đã trao tặng cho 7 loại hình nghệ thuật. Giáo sư Fredrik Logevall “choáng váng” khi biết rằng ông được trao tặng giải thưởng Pulitzer (về lịch sử) cho cuốn sách của ông “Embers of War: The Fall of an Empire and the Making of America’s Vietnam” (tạm dịch: Những đốm lửa tàn của cuộc chiến và sự hình thành của Việt Nam). Cuốn sách miêu tả một cách hấp dẫn về những thập kỷ đưa đến sự leo thang quân Mỹ trực tiếp tại Việt Nam, từ năm 1965.
 |
| Fredrik Logevall và bìa sách Embers of Wars, NXB Random house, Canada. |
Trong cuốn sách, Fredrik Logevall đề cập đến ngày 7-5-1954 (ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ) là ngày đã giúp thay đổi tiến trình của lịch sử nước Mỹ. Đó là vào ngày cuối của quân đội Pháp bị vây hãm trong lực lượng Việt Minh của Hồ Chí Minh và là ngày báo hiệu sự kết thúc những nỗ lực của Pháp để kiểm soát cựu thuộc địa Đông Nam Á. Pháp rời khỏi Việt Nam lại đến lượt Mỹ vào cuộc. Tuy nhiên, đây là đoạn đường gian truân liên tục kéo dài đến 21 năm.
Để giành chiến thắng một cách đơn giản, dựa trên sức mạnh quân sự và “túi tiền”, người Mỹ ngạo mạn tính nhầm, bỏ qua các thành phần chính trị hiện diện một cách thực tiễn của cuộc xung đột.
Logevall đã viết một cuốn sách hấp dẫn về sức chịu đựng và chiến đấu của Việt Nam. Sau thảm họa đối với Pháp, nhiều chiến lược Mỹ đã được phát triển, và nó cho thấy các giả định sai, tự ảo tưởng, và tính toán nhầm lẫn, tất cả là một lỗ hỗng rất lớn trong kinh nghiệm chiến trường của Mỹ. Và cuối cùng, sự thất bại của Mỹ là điều không thể tránh khỏi.
Tác giả đã dành thời gian gần 10 năm nghiên cứu, ghi chép để làm việc mới hoàn thành tác phẩm xuất bản vào tháng 8-2012. Ông đi du lịch đến Việt Nam nhiều lần - một trong những điều quan trọng trong suy nghĩ của ông là làm thế nào để có thể “đi bộ” trên mặt đất chiến trường cũ để tìm lại tư liệu cũng như cảm xúc để viết.
Fredrik Logevall là giáo sư dạy sử ở trường Đại học Cornell, New York. Logevall quan tâm đến Việt Nam bắt đầu khi ông là một sinh viên tốt nghiệp. Ông quyết tâm muốn hiểu làm thế nào mà nước Mỹ tham gia vào chiến đấu lâu dài và đẫm máu này. Liệu cuộc chiến này có thể tránh được hay không?
Logevall nói: “Ngay bây giờ, tôi muốn nhận được thêm tin tức từ Việt Nam, nhưng tôi nghĩ rằng tôi có thể có nhiều điều để nói về chiến tranh Việt Nam trong tương lai”.
Báo giới đã cho rằng, tác giả cuốn sách được trao giải thưởng Pulitzer năm nay như sự công nhận tác giả của nó, Fredrik Logevall đã hoàn tất một cách tuyệt vời trong công việc phân tích lịch sử.
Trong lúc đó ở một khung cảnh khác, trong không khí tưng bừng, họa sĩ biếm họa Steve Sack, với chai rượu vang trên tay, tươi cười giữa những đồng nghiệp sau khi nhận tin đoạt giải thưởng Pulitzer dành cho bộ phim hoạt hình. Ban giám khảo cuộc thi ghi nhận bộ sưu tập đa dạng phim hoạt hình của ông. Ông vẽ tranh biếm họa, biên tập cho Star Tribune từ năm 1981.
Ngoài giải Biên tập hoạt hình, báo Star Tribune còn nhận thêm giải thưởng Pulitzer ở lãnh vực Tin tức địa phương qua các bài phóng sự của Brad Schrade, Jeremy Olson và Glenn Howatt. Biên tập viên và Phó chủ tịch báo Star Tribune Nancy Barnes nói: “Thông tin về giải thưởng Pulitzer, đó là một ngày tuyệt vời cho phòng tin tức của chúng tôi. Mọi người đều đã làm việc rất chăm chỉ”.
HOÀNG ĐẶNG
