Các cuộc tranh luận dữ dội như “bão lửa” diễn ra vào tuần trước tại Nhật Bản, sau khi Hội đồng quản trị nhà trường tại quận Shimane kêu gọi trường tiểu học và trung học cơ sở trong thành phố hạn chế truy cập và “tháo dỡ” các loạt truyện tranh nói về sự kiện Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima năm 1945. Các ý kiến còn yêu cầu giáo viên đọc lại nó kỹ hơn để biết truyện tranh này “có cảnh “cực đoan” và ngôn ngữ không phù hợp cho trẻ”. Phương tiện truyền thông trong nước cùng đưa tin rằng Hội đồng quản trị nói trên yêu cầu các trường học ở phía tây thành phố Matsue “tháo dỡ” nhiều tập truyện tranh ra khỏi các kệ sách thư viện trong nhà trường cũng như thư viện của thành phố.
 |
| Keiji Nakazawa |
Tập truyện tranh Barefoot Gen (tạm dịch: Gen chân trần) với cốt truyện dựa theo sự kiện lịch sử chiến tranh xảy ra trên đất Nhật Bản từ năm 1945 của Keiji Nakazawa - họa sĩ chuyên về truyện tranh nổi tiếng người Nhật đã được phong tước hiệu mangaka - nghệ sĩ truyện tranh (bắt nguồn từ chữ Manga: Truyện tranh-tiếng Nhật).
Manga là thuật ngữ nói đến tác phẩm truyện tranh được tạo ra ở Nhật Bản, tác giả sáng tạo ra nó gốc người Nhật và sử dụng ngôn ngữ Nhật Bản trong tác phẩm. Lối diễn đạt và tình tiết truyện phải phù hợp với phong cách nghệ thuật phát triển tại Nhật Bản vào cuối thế kỷ 19. Từ những năm 1950, manga dần trở thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp xuất bản Nhật Bản.
Ở Nhật Bản, ở vào lứa tuổi nào họ cũng đọc truyện tranh, có thể cho là từ 7 tuổi đến 77 tuổi. Ấn phẩm truyện tranh được phát hành trong hầu hết các thể loại. Keiji Nakazawa sáng tạo ra tập truyện tranh Barefoot Gen, dựa trên kinh nghiệm của chính tác giả trong những ngày diễn ra vụ đánh bom nguyên tử ở Hiroshima năm 1945, kể về cuộc đấu tranh của một cậu bé có cha và anh chị em đã bị giết. Tập truyện tranh này xuất bản kể từ năm 1973 và được dịch sang hơn 20 ngôn ngữ. Truyện tranh chỉ trích gay gắt Nhật hoàng Hirohito đưa Nhật Bản vào cuộc chiến phi lý Thế chiến thứ hai.
Bên cạnh việc mô tả khung cảng hoang tàn, ảm đạm của những hậu quả của vụ đánh bom, bộ truyện tranh 10 tập này cho thấy sự tàn bạo của lính Nhật ở châu Á.
“Đây là bộ truyện tranh duy nhất, trung thực nhất trong thư viện trường học... “, Koichi Nakano, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Sophia, nói.
Bộ trưởng Giáo dục Hakubun Shimomura có vẻ như muốn “đứng hàng hai” khi nói tại một cuộc họp báo trong tuần này khi cho rằng “không có vấn đề” với các quyết định để hạn chế truy cập vì: “Tôi không nghĩ rằng điều này vi phạm tự do ngôn luận”.
Noriyuki Masuda, một quan chức của Bảo tàng tưởng niệm hòa bình Hiroshima, từ chối bình luận về các phản ứng qua vụ việc này. Tuy nhiên, ông cho biết: “Các vụ đánh bom nguyên tử là vô nhân đạo, và tôi nghĩ rằng truyện tranh này mô tả thảm kịch đã xảy ra, đó là một thực tế”. “Tôi nghĩ rằng nó rất hữu ích để đào sâu sự hiểu biết về điều đó”, Masuda nói với hãng tin Reuters.
 |
| Bìa truyện tranh, tập “ Cuộc sống sau trận bom”. |
Keiji Nakazawa sinh ra ở Hiroshima, thành phố bị phá hủy bởi một quả bom nguyên tử vào năm 1945. Tất cả các thành viên gia đình của ông không sơ tán kịp và thiệt mạng sau khi bị kẹt dưới đống đổ nát, trong đó có mẹ và một người chị cùng đứa cháu. Năm 1961, Nakazawa chuyển đến Tokyo để trở thành một họa sĩ truyện tranh chuyên nghiệp và sản xuất các tác phẩm ngắn cho tuyển tập truyện tranh như Shonen Gaho, Shonen vua và Bokura.
Nakazawa tuyên bố giải nghệ tháng 9-2009 với lý do sức khỏe. Ông hủy bỏ kế hoạch cho một thế hệ Barefoot phần tiếp theo. Ông mất ngày 19-12-2012, thọ 73 tuổi.
Trước phản ứng của cộng đồng giáo dục và dư luận, Hội đồng quản trị nhà trường phía tây thành phố Matsue cho biết sẽ xem xét lại quyết định của mình. Vào ngày 26-8 vừa qua, đi ngược với quyết định “tháo dỡ” của Hội đồng quản trị nhà trường tại quận Shimane, Hội đồng quản trị nhà trường phía tây thành phố Matsue tuyên bố xin rút lại yêu cầu của mình về việc hạn chế truy cập của học sinh để đọc truyện tranh Barefoot Gen trong bối cảnh… doanh thu của manga - truyện tranh đang tăng vọt.
HOÀNG ĐẶNG
