Dismaland là một dự án nghệ thuật-công viên do nghệ sĩ đường phố Banksy thiết kế và được xây dựng tại bờ biển thành phố nghỉ dưỡng Weston-super-Mare ở Somerset, Anh. Tropicana là tên gọi của vùng này trước đây, vốn là một khu vực vô chủ, diện tích 950m2 có chứa một bể bơi ngoài trời được xây dựng vào năm 1937. Đây là hồ bơi ngoài trời lớn nhất châu Âu thời điểm đó.
 |
| Hình ảnh thuyền nhân di cư ở công viên Dismaland. |
Năm 2000, Tropicana đóng cửa. Kể từ đó một số nỗ lực mở lại cơ sở này đều không thành công. Năm 2003, Hội đồng Bắc Somerset cấp phép cho tập đoàn Mace Estates quy hoạch hồ bơi mới. Tuy nhiên vào năm 2004 Mace rút lui.
Năm 2005, Henry Boot PLC đã được chọn là nhà phát triển, nhưng sự suy thoái vào năm 2008 trở đi, khiến họ bỏ cuộc. Trong tháng 8 năm 2011, Hội đồng đã thông báo cho các nhà phát triển một cơ hội cuối cùng để xây dựng lại toàn bộ, nhưng vẫn bất thành.
Cuối cùng, đến tháng 8 năm 2015, “hồ bơi vô chủ” Tropicana được giao cho các nghệ sĩ thực hiện một công trình nghệ thuật tạm thời. Nghệ sĩ đường phố Banksy đứng đầu nhóm.
Công viên “Dismaland của Banksy” ra đời với các tác phẩm sắp đặt, mở cửa đón khách suốt hơn một tháng qua, thu hút 150.000 du khách từ khắp nơi trên thế giới. Đây là lần mở cửa đầu tiên và cũng là lần cuối cùng. Sau năm tuần, “công viên lắm điều bất ngờ” với nghệ thuật trưng bày của Banksy, Dismaland lại đóng cửa vĩnh viễn.
 |
| Nàng tiên cá trong một hình hài như đang tan chảy. |
Banksy, một nghệ sĩ đường phố nổi tiếng ở Anh, tên thật chưa ai biết, được cho là sinh ra ở Bristol, Anh, khoảng năm 1974. Ông nổi tiếng với những tác phẩm trên đường phố gây tranh cãi của mình vào cuối năm 1990. Banksy là chủ đề của một bộ phim tài liệu năm 2010. Banksy bắt đầu sự nghiệp của mình như là một nghệ sĩ Graffiti-Nghệ thuật Đường phố vào đầu những năm 1990, trong nhóm graffiti của Bristol DryBreadZ Crew.
Tác phẩm nghệ thuật của Banksy được thể hiện bởi những hình ảnh nổi bật, thường kết hợp với các khẩu hiệu. Tác phẩm của ông thường xuyên nêu bật các chủ đề thời sự. Ngoài công việc vẽ trên đường phố, Banksy được biết đến với tác phẩm nghệ thuật sắp đặt của mình. Trong số đó có tác phẩm nổi tiếng nhất vẽ một con voi sống dựa vào một hình nền người mẫu Victoria, gây ra tranh cãi giữa các nhà bảo vệ động vật.
Công viên Dismaland được Banksy mô tả công viên vui chơi giải trí gây thất vọng nhất của Vương quốc Anh. Nó được xây dựng quá ảm đạm và không phải là thiên đường dành cho trẻ em. Một số tác phẩm gây phản cảm như một người phụ nữ trên băng ghế dự bị bị tấn công bởi hải âu, một con cá voi sát thủ đang vọt lên từ một bồn vệ sinh và một nàng công chúa Lọ Lem méo mó, đau khổ...
Công viên cũng chỉ ra cuộc khủng hoảng di cư của châu Âu, với một tác phẩm sắp đặt tượng người trên một chiếc thuyền con chứa đầy người di cư trôi nổi trên mặt hồ, tất cả phủ một màu xám xịt… Từng tác phẩm nghệ thuật tại đây đều có ý mỉa mai, châm biếm.
 |
| Banksy miêu tả con cá voi vọt lên từ bồn vệ sinh trưng bày ở công viên Dismaland. |
Để tỏ thiện chí hòa bình, Ban tổ chức và chính quyền địa phương đã quyết định tháo gỡ toàn bộ gỗ quý, đá xây, vật dụng… của công viên Dislmaland chuyển đến xây dựng nhà ở, mái ấm cho những người di cư ở vùng “Rừng Calais” - biệt danh đặt cho một loạt các trại tị nạn ở các vùng lân cận Calais, Pháp, nơi những người di cư đang sống và cố tìm cách vào Vương quốc Anh qua các xe tải, phà, ô-tô hoặc xe lửa đi qua cảng Calais hay tuồn qua các đoạn đường hầm châu Âu.
Philippe Leclerc, đại diện Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn ở Pháp, cho biết hầu hết những người di cư ở Calais là những người đã chạy trốn bạo lực ở các nước như Syria, Eritrea, Somalia và Afghanistan, vùng khó khăn khác trên thế giới.
Một “quà tặng” ý nghĩa từ một công viên mang màu sắc ảm đạm.
HOÀNG ĐẶNG
