Bà Liu Zhenfeng kết hôn từ năm 25 tuổi. Suốt gần 3 thập niên qua, vợ chồng bà không thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn của cuộc sống gia đình: chăm sóc cô con gái, mua sắm nhà cửa và đồ dùng gia đình… Con gái của bà Liu là Song Zongpei bây giờ 28 tuổi lại có suy nghĩ khác hẳn: không lập gia đình sớm. Cô Song cùng với hai người bạn thuê căn hộ ở Bắc Kinh và tập trung vào sự nghiệp và tài chính của riêng mình. Cô Song không nghĩ tới chuyện kết hôn hay làm mẹ trong tương lai gần. Ở thời điểm hiện tại, thứ quan trọng nhất với cô là những phát triển cho cá nhân.
 |
| Nữ trang cho cưới hỏi ế ẩm hẳn vì tình trạng kết hôn giảm mạnh ở Trung Quốc. |
Cô Song không phải trường hợp cá biệt mà đó chính là “trào lưu” mới trong xã hội Trung Quốc hiện tại. Năm ngoái chỉ có 12 triệu người đăng ký kết hôn, là năm thứ hai liên tiếp có số lượng người kết hôn giảm sút. Ly hôn lên mức 3,8 triệu người cũng trong năm ngoái, tăng hơn gấp đôi so với cách đây một thập niên. Nó đánh dấu sự thay đổi lớn về xã hội và kinh tế của đất nước đông dân nhất thế giới khi nhiều người muốn sống độc thân. Giảm kết hôn và tăng ly dị cũng đồng nghĩa với giảm tỷ lệ trẻ sơ sinh, là căn nguyên của việc chi tiêu mua sắm đồ dùng gia đình giảm. Trong khi đó, Trung Quốc đang rất cần người dân chi tiêu để thúc đẩy phát triển kinh tế kiểu Mỹ nhằm tránh phụ thuộc vào xuất khẩu và các dự án lớn của chính phủ.
Tình trạng này khiến các doanh nghiệp nghĩ cách tiếp cận khách hàng mới. Các nhà sản xuất đồ trang sức đã làm ra những sản phẩm cho những cặp đôi yêu nhau nhưng chưa muốn kết hôn. Các nhà sản xuất nồi cơm điện lại ra mẫu nồi nhỏ hơn. Người độc thân ít nghĩ chuyện mua nhà hơn. Nhiều dịch vụ nước ngoài đang quảng cáo rầm rộ cho phụ nữ Trung Quốc về chuyện đông lạnh trứng để có con cái sau này. Đây là việc bị nghiêm cấm với phụ nữ độc thân ở Trung Quốc.
Có nhiều nguyên nhân cho tình trạng hiện nay. Thứ nhất, dân số Trung Quốc đang già đi. Thứ hai, “di sản” của chính sách một con trong thời gian dài (đã kết thúc vào tháng 1-2016 sau 35 năm). Thứ ba, phụ nữ giờ đây đã có trình độ văn hóa khá cao. Có tới hơn một nửa sinh viên tốt nghiệp đại học năm 2014 là nữ, nhiều hơn tỷ lệ 46% nữ cách đây một thập niên. Phụ nữ lựa chọn bạn đời một cách kỹ hơn, theo kiểu thà sống một mình hơn phải tan vỡ sau này. Các chuyên gia kinh tế, nhân khẩu học và xã hội học nhìn nhận sự trì hoãn hôn nhân của phụ nữ để xây dựng sự nghiệp và tạo nền tảng tài chính cho thấy phụ nữ không còn nhìn nhận hôn nhân là con đường “yên thân” duy nhất. “Họ được học hành cao, có được việc làm tốt với thu nhập cao khiến họ mất đi cảm hứng kết hôn. Họ đắn đo với chuyện hôn nhân hơn so với thế hệ trước”, Giáo sư kinh tế Zhang Xiaobo cho biết.
ANH THƯ (Theo New York Times)
