Bọ cánh cứng là nhóm sinh vật đa dạng nhất trên trái đất với loài mới được phát hiện gần như mỗi ngày. Song, việc bọ cánh cứng 230 triệu năm tuổi được tìm thấy trong phân khủng long hóa thạch là chưa từng có và khiến các nhà khoa học ngạc nhiên.
 |
| Loài bọ cánh cứng được tìm thấy trong phân hóa thạch khủng long. Ảnh: Inside Science |
Loài bọ cánh cứng tìm thấy trong phân hóa thạch khủng long được đặt tên là Triamyxa coprolithica. Nó chỉ dài 1,4mm, sống cách đây ít nhất 230 triệu năm, là thành viên của lớp Myxophaga, bao gồm các loài bọ cánh cứng tí hon, sống thủy sinh hoặc bán thủy sinh và ăn tảo.
Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Current Biology, đây cũng là loài côn trùng đầu tiên được xác định và đặt tên sau khi được tìm thấy từ phân hóa thạch (hay coprolite). Triamyxa coprolithica có thể được nhìn thấy qua phương pháp quét chùm tia X mạnh.
Sam Heads, Giám đốc Trung tâm Cổ sinh vật học PRI tại Đại học Illinois (Mỹ) cho biết: “Hóa thạch côn trùng thuộc loại này được bảo quản trong không gian 3D, thực tế chưa từng có từ kỷ Trias. Vì vậy, khám phá này rất quan trọng”. Kỷ Trias được cho là một thời kỳ quan trọng đối với sự tiến hóa của côn trùng, nhất là với bọ cánh cứng.
Nhà nghiên cứu Martin Qvarnstrom, Đại học Uppsala (Thụy Điển) đã kiểm tra một mảnh phân khủng long dài 2cm được tìm thấy dưới hố bùn Kaczyov, phía tây nam của Ba Lan. Theo đó, ông Marin và các cộng sự đã tạo ra được các bản quét 3D cho thấy không chỉ một mà nhiều mẫu vật côn trùng nhỏ gần như hoàn chỉnh, bên cạnh các mảnh đầu, râu và chân bị đứt gãy.
Lý giải việc Triamyxa coprolithica được bảo quản hoàn hảo trong phân khủng long hóa thạch, ông Martin cho biết, thành phần canxi photphat của coprolit, cùng với quá trình khoáng hóa sớm bởi vi khuẩn có thể đã giúp bảo tồn những hóa thạch này.
Dựa trên kích thước, hình dạng và các đặc điểm giải phẫu khác, các nhà khoa học xác định phân hóa thạch chứa loài bọ mới được phát hiện do loài khủng long Silesaurus opolensis bài tiết. Đây là loài khủng long sống ở Ba Lan khoảng 230 triệu năm trước trong kỷ Tam Điệp.
Các nhà khoa học vẫn chưa khẳng định được liệu loài khủng long Silesaurus có xem bọ cánh cứng Triamyxa coprolithica là nguồn thức ăn yêu thích hay không. Song, bọ cánh cứng là loài duy nhất sống sót sau quá trình tiêu hóa nhờ bộ xương rất cứng của chúng, sau đó được đào thải qua phân.
HOÀNG ĐẶNG (theo Inside Science)
