Một lần đi giữa mùa đông, hơi lạnh phả vào mặt, tự nhiên bạn thèm tấp vào một góc nhỏ phía con hẻm cạnh trường cũ, nơi có bếp lửa bập bùng và mùi khoai nướng thơm lừng. Bạn nhắn tin cho cô bạn thân thời đại học, hỏi có về lại thăm trường cũ không, bạn thèm khoai nướng lắm rồi. Vậy là nhanh chóng có một cuộc hẹn. Lòng hoan hỉ như đón nhận thêm ngàn tia nắng ấm…
 |
| Minh họa: HOÀNG ĐẶNG |
Quán dì Tư nằm ở một góc nhỏ bên đường, bày biện dăm cái ghế nhựa con con để khách ngồi uống trà. Trên bàn gỗ có dăm phong bao thuốc lá và ít thanh kẹo lạc. Mùa đông, dì Tư nhóm một bếp lửa bên cạnh, vùi thêm ít củ ngô, củ khoai. Khách chủ yếu là sinh viên và người lao động nghèo. Bạn thường ghé quán dì vào mùa đông mỗi lần tan học và gọi cho mình một củ khoai nướng lót dạ. Dì quen mặt nên lần nào bạn đến, dì cũng đon đả và nồng hậu chào đón.
Khoai nướng là thức quà quen thuộc với bạn từ lúc còn bé, chân lấm bùn ở quê. Ngày ấy, một buổi tới trường, buổi còn lại bạn phụ giúp gia đình chăn trâu cắt cỏ. Mùa đông, cái lạnh buốt da buốt thịt. Giữa cánh đồng mênh mông, bạn cảm tưởng như gió càng có thêm… cơ hội mà vần vũ, mà réo rắt trên làn da lũ mục đồng thơ trẻ. Đám bạn chăn trâu, đứa nào cũng độc manh áo cộc trên người. Rồi chẳng biết là sáng kiến của ai, cứ mỗi lần đi chăn trâu thì có ngay một bếp lửa hồng tự chế được thắp lên giữa đồng. Đứa kiếm củi vụn, đứa tìm rơm rạ khô. Bếp lửa thắp lên, lửa hồng ấm áp, tí tách reo vui, nhen lên bao ấm áp trong mùa đông lạnh giá. Ngồi bên bếp lửa, có đứa nảy ra sáng kiến vùi khoai vào nướng chín. Thế là lần nào đi chăn trâu cũng có khoai nướng để ăn.
Khoai được mót dưới bãi, cạnh con sông bồi đắp phù sa màu mỡ. Lấy vội nắm rơm rạ chà chà cho sạch bớt đất rồi cho vào đống lửa đang cháy. Khi có khoai rồi thì dường như mỗi người không còn để tâm tới cái lạnh nữa mà dồn hết vào những củ khoai đang vùi trong bếp lửa. Trên tay đứa nào đứa nấy đều cầm một chiếc que thật dài, dùng để “thăm, thử” xem khoai đã chín hay chưa. Khi thấy vỏ khoai xém cháy và mùi thơm bốc lên thì lũ trẻ mới khều ra. Cũng có lúc khều ra vội, bẻ củ khoai ra, rồi vội vàng vùi lại dưới lớp than.
Giờ đây, cầm trên tay củ khoai nướng thơm lừng, bạn vẫn nhớ khoảnh khắc lúc đó. Khoai mới được khui ra từ bếp nên hơi nóng còn hầm hập, nếu vội vàng cầm thì bỏng tay. Vì vậy, đứa thì chuyền từ tay này tới tay khác, đứa dùng miệng thổi phù phù cho bớt nóng rồi mới bẻ củ khoai làm đôi. Lúc bẻ khoai ra, mật ứa chảy vàng ươm, một mùi thơm khó cưỡng xộc lên ngào ngạt cả một không gian. Bạn khẽ cho một miếng vào miệng, vị ngọt lừ bám riết tận lưỡi, ăn đến miếng cuối cùng vẫn còn thòm thèm. Bạn nhớ cậu bạn tằn tiện hết sức, ăn khoai phải dùng hết mấy cái răng cửa cà sạch lớp thịt còn sót lại ở vỏ khoai cho đỡ tiếc. Nhìn cách nó ăn, bạn không tài nào nhịn cười. Nó vừa nhồm nhoàm ăn, vừa ước giá như ngày nào cũng được ăn khoai nướng, ăn thay cơm cũng được.
Một cô bạn khác cũng từ những củ khoai nướng mà mơ ước sau này sẽ trở thành một người bán khoai. Thi thoảng câu chuyện cũ ngày xưa, đám bạn có dịp gặp lại vẫn nhắc nhớ, rôm rả cười nói, mùa đông tuổi thơ ùa về như mới ngày hôm qua.
Bạn lớn lên qua những mùa đông với những củ khoai nướng ngọt ngào như thế. Ký ức theo bạn lên phố. Trong những ngày chưa tìm được quán của dì Tư, vào mùa đông, bạn thao thức thèm vị khoai nướng biết nhường nào. Dù ăn khoai nướng qua bao nhiêu mùa, bao nhiêu lần khác nhau nhưng quãng thời gian tuổi thơ là bạn cảm thấy ngọt ngào và đáng nhớ nhất. Lúc ngồi ăn khoai nướng ở quán dì Tư, mắt bạn mơ màng nhớ về kỷ niệm tuổi thơ ngọt ngào.
Bạn muốn một lần được trở lại cánh đồng mùa đông năm ấy với những khuôn mặt thân quen, với mùa đông lạnh giá, những buổi chiều gió thổi, bếp lửa được thắp lên, và những tiếng cười tinh khôi dịu dàng lan tỏa… cùng mùi khoai nướng thơm nồng.
CAO VĂN QUYỀN
