Khi xảy ra tai nạn giao thông (TNGT), hai bên cần ngồi lại với nhau và đưa ra mức đền bù thỏa đáng để được hưởng các tình tiết giảm nhẹ.
TNGT thường xảy ra do lỗi vô ý. Tuy nhiên, ở những vụ tai nạn nghiêm trọng, ngoài xét xử theo Quy định 609 và 610 của Bộ luật Dân sự, thì người gây ra tai nạn sẽ bị xử lý về mặt hình sự, theo Điều 202 của Bộ luật Hình sự. Tức là tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Tùy theo mức độ, tính chất và hành vi phạm tội mà có chế tài xử phạt phù hợp. Nhẹ cũng từ 3 tháng đến 2 năm. Nặng có thể lên đến 15 năm.
Điều 609 của Bộ luật Dân sự xác định mức thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút hoặc thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại. Chi phí hợp lý và một phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc bị thiệt hại trong thời gian điều trị. Nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại. Mức bồi thường tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận. Nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá 30 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định.
Điều 610 xác định mức thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm chi phí cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, chăm sóc người bị thiệt hại trước khi chết. Chi phí hợp lý cho việc mai táng. Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại cấp dưỡng. Người xâm phạm tính mạng của người khác phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại Khoản 1 điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thương về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại. Nếu không có người thừa kế thì người mà người bị thiệt hại đã nuôi dưỡng hoặc người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá 60 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định.
Người gây ra TNGT sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo quy định của Điều 46 Bộ luật Hình sự nếu tích cực khắc phục hậu quả, đền bù thỏa đáng cho nạn nhân. Ngược lại, đối với trường hợp có đủ điều kiện thi hành án mà không chịu thi hành thì tòa án sẽ ra quyết định cưỡng chế, kê biên tài sản để bảo đảm quyền lợi cho người bị thiệt hại.
Tóm lại, một vụ TNGT thường hình thành 3 quan hệ về hình sự, trách nhiệm dân sự và luật thi hành án. Vì thế, mỗi khi xảy ra TNGT, hai bên cần ngồi lại với nhau để đưa ra mức đền bù thỏa đáng để được hưởng các tình tiết giảm nhẹ theo quy định của pháp luật.
Luật sư ĐỖ PHÁP
(Huỳnh Lê ghi)
