Số người nhiễm mới HIV trong nhóm tình dục đồng giới nam (MSM) đang gia tăng. Hiện nay, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố đang đẩy mạnh các giải pháp tiếp cận cộng đồng nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm này.
Các MSM tham gia buổi truyền thông về phòng chống HIV/AIDS tại Đà Nẵng. |
Nhìn Q. (23 tuổi, ở quận Hải Châu), không ai biết rằng là MSM. Trông khá bảnh bao và nói chuyện rất có duyên nên Q. được nhiều phụ nữ yêu mến. Thế nhưng Q. đều lắc đầu từ chối mặc cho bố mẹ thúc giục em sớm có người yêu và đi đến hôn nhân. Thật ra Q. đã có người yêu cũng là một MSM như em. Trong một lần đi kiểm tra sức khỏe, Q. đã được bác sĩ thông báo: Em đã bị nhiễm HIV! Sau khi đi xét nghiệm, người yêu của Q. cũng được thông báo đã bị nhiễm HIV. “Thực tế, những MSM như tụi mình có nguy cơ lây nhiễm HIV cao, bởi quan hệ tình dục bằng hậu môn, miệng và hầu như không sử dụng các biện pháp bảo vệ. Mặt khác, những MSM có thể quan hệ với nhiều bạn tình khác nhau, đó là chưa kể với vợ hoặc bạn gái của họ”, Q. thổ lộ.
Là một trong số những đồng đẳng viên tích cực của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố, anh T. (25 tuổi) cho biết, những MSM thường gặp gỡ, sinh hoạt “kín” ở một số quán cà-phê trên đường Lê Đình Dương, Hồ Biểu Chánh... “Nhiều bạn chủ quan trong quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt là ở những phòng xông hơi, mát-xa dành cho các MSM hiện nay. Chúng tôi đang tập trung tuyên truyền tại những điểm như thế để các bạn sử dụng bao cao su khi quan hệ và chung thủy với bạn tình nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm”, T. nói.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố cho biết, tính đến 30-6, tại Đà Nẵng, đã phát hiện 128 trường hợp xét nghiệm dương tính với HIV, trong đó ngoại tỉnh có 68 trường hợp (chiếm tỷ lệ hơn 50%) và 60 trường hợp có hộ khẩu tại Đà Nẵng. So với cùng kỳ năm 2018, số trường hợp phát hiện nhiễm mới năm 2019 tăng 4 trường hợp và số tử vong do AIDS giảm 7 trường hợp. Tổng số nhiễm HIV tích lũy được phát hiện là hơn 2.500 trường hợp, 488 trường hợp tử vong do AIDS và hiện còn sống là hơn 2.000 trường hợp. Nhiễm mới HIV trong nhóm MSM khá nhiều.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố, nếu có 50 khách hàng MSM đến xét nghiệm thì có đến 20-25 khách hàng dương tính với HIV. Mặt khác, việc tiếp cận nhóm còn hạn chế nên khó khăn trong triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại. Còn theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS thuộc Bộ Y tế, hiện nay, tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm MSM có hồ sơ quản lý tại các tỉnh, thành đã lên hơn 20%. Ngoài ra vẫn còn một số đông MSM chưa có hồ sơ quản lý và tiếp cận với các chương trình can thiệp giảm tác hại lây nhiễm HIV.
Anh M. - đồng đẳng viên ở Đà Nẵng chia sẻ, thực tế, những MSM rất ngại lộ danh tính vì sợ bị kỳ thị và phân biệt đối xử. Bởi vậy, khi biết mình bị nhiễm bệnh, không ít những MSM đã giấu kín thông tin mình bị nhiễm HIV nên nguy cơ lây nhiễm HIV cao cho cộng đồng mà trước hết là cho vợ hoặc bạn tình của họ.
Bác sĩ Lê Thành Chung, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố cho biết, để đẩy mạnh công tác phòng, chống HIV/AIDS, đơn vị đã tổ chức nhiều hoạt động dự phòng; triển khai đồng bộ các hoạt động can thiệp giảm tác hại...
Đó là tiếp tục duy trì hoạt động của 4 nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng là: nhóm quan hệ tình dục đồng giới (MSM), nhóm sau cai nghiện, nhóm mại dâm đường phố và nhóm tiếp viên trong các dịch vụ vui chơi giải trí với 30 đồng đẳng viên. Chỉ trong 6 tháng đầu năm nay, các nhân viên tiếp cận cộng đồng đã quản lý thường xuyên cho gần 700 khách hàng, thực hiện tiếp cận hơn 1.100 lượt khách hàng và truyền thông cho hơn 700 lượt người; giới thiệu chuyển tiếp thành công dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV cho 26 người.
Chỉ tính từ đầu năm đến nay, đơn vị đã tư vấn và xét nghiệm HIV cho hơn 600 khách hàng, trong đó có 50 khách hàng được phát hiện dương tính với HIV; đồng thời giới thiệu chuyển tiếp 61 khách hàng đến các dịch vụ dự phòng, điều trị khác như dịch vụ chăm sóc và điều trị HIV/AIDS, dịch vụ chăm sóc, điều trị lao và dịch vụ khám, điều trị các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, cai nghiện cộng đồng.
“Nhóm MSM có tính di biến động cao, nhiều bạn tình, khó lộ diện nên rất khó khăn trong triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại. Đối tượng MSM thường không dám tiếp cận dịch vụ y tế, tìm kiếm công việc cũng như các hoạt động xã hội khác nên không dễ để có thể giúp đỡ họ. Thời gian đến, chúng tôi sẽ phối hợp với Cục Phòng, chống HIV/AIDS thực hiện các hoạt động can thiệp nhằm giảm tỷ lệ nhiễm mới HIV trên đối tượng MSM”, bác sĩ Chung cho biết.
Bài và ảnh: Lê Mận