Dù đồng tình cao với việc phê chuẩn Hiệp định Đối tác toàn diện Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) song nhiều đại biểu cũng đề nghị Quốc hội và Chính phủ cần xây dựng Chương trình hành động để vừa tận dụng được cơ hội nhưng đồng thời cũng có giải pháp để hóa giải các thách thức.
Ảnh chỉ mang tính minh họa. (Nguồn: TTXVN) |
CPTPP giúp nâng cao vị thế của Việt Nam
Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Thái Bình), hiệp định CPTPP sẽ đem lại nhiều cơ hội quý giá, từ mở rộng đầu tư, thương mại với ba thị trường mới đầy tiềm năng ở châu Mỹ, hơn nữa là cơ hội nâng cấp thêm mối quan hệ cộng hưởng với 7 thị trường còn lại, trong đó có nhiều đối tác chiến lược quan trọng của Việt Nam.
Ông Lộc cũng nhấn mạnh đến cơ hội tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp và cơ hội có thêm việc làm cho người lao động cũng như thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống của người dân... thông qua các cơ hội này giúp đưa nền kinh tế thoát khỏi tình trạng phụ thuộc quá lớn vào một vài thị trường, đảm bảo sự phát triển tự chủ và bền vững trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều bất ổn, xung đột và chiến tranh thương mại leo thang.
"Chúng ta cũng kỳ vọng nhiều vào cơ hội hoàn thiện thể chế từ hiệp định này, các cam kết tiêu chuẩn cao của nền thương mại hiện đại sẽ là động lực đồng thời cũng là áp lực để đẩy nhanh tiến trình cải cách, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy cạnh tranh," đại biểu Vũ Tiến Lộc nói.
Trong khi đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh thì cho rằng, hiệp định CPTPP giúp Việt Nam đẩy nhanh hội nhập quốc tế, thúc đẩy quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường một cách nhanh hơn và tiến bộ hơn.
Đồng thời, theo ông, hiệp định bàn sâu đến vấn đề về người lao động, doanh nghiệp nhỏ và vừa, tức là bảo vệ người yếu thế trong các hoạt động thương mại, tài chính, đầu tư và trong mua sắm Chính phủ, các thành phần kinh tế nhỏ, doanh nghiệp nhỏ cũng được tham gia. Có nghĩa là nhiều đối tượng sẽ có cơ hội tiếp cận tài chính thương mại toàn cầu, đó là một sự tiến bộ.
"Theo tôi, CPTPP mang tên “toàn diện và tiến bộ”, vì đây là FTA thế hệ mới, không chỉ bàn về thương mại mà còn nhiều vấn đề khác như: lao động, môi trường, sở hữu trí tuệ, phòng chống tham nhũng và doanh nghiệp nhà nước…," đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.
Nhấn mạnh về tầm quan trọng của hiệp định CPTPP, Phó Chủ tịch quốc hội Tòng Thị Phóng nêu rõ, việc tham gia CPTPP khẳng định vị thế của Việt Nam trước tiến trình hội nhập với thế giới và là cơ hội để Việt Nam tăng khả năng ứng phó với các tác động của kinh tế thế giới, đồng thời thúc đẩy đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại tự do khác, trước mắt là hiệp định EVFTA.
Dù vậy, Phó chủ tịch Quốc hội cũng nhắc lại ý kiến của các đại biểu về việc đảm bảo môi trường kinh doanh và giữ vững chủ quyền quốc gia, đồng thời đề nghị Chính phủ quan tâm thêm xây dựng Chương trình hành động nhất là các nội dung liên quan đến các việc làm rõ các thách thức mới chú ý đến việc nắm chắc thị trường và dự báo các diễn biến có thể xảy ra.
"Chúng ta cần chú ý tăng cường tuyên truyền đối ngoại và tuyên truyền với cử tri cả nước để thấy được sự tin cậy của bạn bè cả nước với chúng ta... để khẳng định chúng ta đủ lực và đủ tâm thế khi tham gia hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như vậy," Phó Chủ tịch quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.
Cần phát huy năng suất lao động
Để hóa giải những thách thức, ý kiến của nhiều đại biểu cũng đề cập sâu hơn đến các kịch bản để ứng phó với từng giai đoạn cụ thể, nhất là trong việc xây dựng Chương trình hành động của Chính phủ cần có tầm nhìn dài hạn và tính đến các khó khăn của doanh nghiệp khi thực hiện các cam kết.
Dẫn bài học từ việc thực thi 10 FTA mà Việt Nam đã ký kết thời gian qua, đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, dù các FTA từng hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội nhưng phần lợi ích thực sự của chúng ta còn khiêm tốn.
Ông Lộc đơn cử, riêng các lợi ích từ ưu đãi thuế quan trung bình chúng ta mới chỉ tận dụng được chưa đầy 40% và chủ yếu thuộc về các doanh nghiệp FDI, trong khi đó, hơn 60% còn lại vì nhiều lý do khác nhau đã tuột khỏi tay người Việt.
"Việc ký kết CPTPP là một quyết định chính trị quan trọng thể hiện bản lĩnh tầm nhìn xa của Đảng và nhà nước ta vì lợi ích của đất nước, quan trọng hơn là phải xây dựng được các cơ chế đảm bảo được nâng cao năng lực của cả chính quyền và doanh nghiệp để có thể thực hiện thành công các cơ hội," đại biểu Vũ Tiến Lộc nói.
Đại biểu đoàn Quốc hội tỉnh Thái Bình cũng đề nghị trong Chương trình hành động của Chính phủ cần xây dựng tất cả các phương án để có thể thực thi hiệp định CPTPP một cách chủ động các cam kết cũng như phải đánh giá tác động tham vấn các đối tượng có liên quan để nhận diện những cơ hội và thách thức.
Ông nói thêm, để thực hiện cam kết thuế quan trong hiệp định, Chính phủ đã dự kiến ban hành Nghị định về biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi nhưng lại chưa có dự kiến nào về các chính sách cân đối bù đắp các nguồn thu ngân sách bị thiếu hụt về việc loại bỏ thuế theo cam kết, đơn cử các biện pháp cắt giảm chi, tăng cường hợp tác công tư, chống gian lận và chuyển giá...
"Tôi e rằng, nếu không có ngay các dự kiến này thì khi nguồn thu thiếu hụt thì quốc hội và Chính phủ sẽ hành xử ra sao? liệu chúng ta có phải dùng các biện pháp tăng phí, tăng thuế, tận thu khiến doanh nghiệp và người dân bức xúc," ông Lộc nói.
Cũng theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, "Chúng ta không chỉ thực thi hiệp định một cách nghiêm túc mà còn phải biết thực thi một cách khôn ngoan, không chỉ cần tuân thủ mà còn phải biết chủ động vận dụng theo phương châm "dĩ bất biến, ứng vạn biến" vì lợi ích quốc gia, dân tộc."
Đóng góp thêm ý kiến, đại biểu Trần Hoàng Ngân lại lưu ý đến việc nâng cao chất lượng của hàng hóa trong nước, theo đó, nhưng sản phẩm xuất khẩu vào thị trường này phải chất lượng cao và đảm bảo các tiêu chuẩn khắt khe mà khối CPTPP quy định.
Ông cũng khuyến nghị Quốc hội và Chính phủ phải xây dựng các kịch bản để đánh giá các thách thức nhất là việc nhập khẩu vào Việt Nam có thể tăng rất cao, điều này có thể gia tăng áp lực lên việc giải quyết vấn đề thâm hụt thương mại của nền kinh tế.
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Việt Dũng, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh thì cho rằng, việc tận dụng các lợi thế từ CPTPP chỉ được phát huy khi năng suất lao động và trình độ phát triển của Việt Nam đủ cạnh tranh.
"Tôi đề nghị sau khi Quốc hội thông qua Hiệp định CPTPP thì ngay lập tức Chính phủ phải có những giải pháp trước mắt và lâu dài, làm rõ những mặt chưa được và những thách thức, nói rõ việc doanh nghiệp và người dân cần phải làm để chúng ta có lợi thế nhất trong việc ký kết này," đại biểu Nguyễn Việt Dũng nêu ý kiến.
Theo Vietnam+