Thor Heyerdahl (1914 - 2002) là nhà dân tộc học, nhà thám hiểm người Na Uy nổi tiếng, ông được thế giới biết đến sau khi trở về từ hành trình Kon-Tiki vượt 4.300 dặm đường biển Thái Bình Dương trên chiếc bè gỗ vào năm 1947. Chuyến đi có tính lịch sử này đã được ghi lại trong Hải trình Kon-Tiki, cuốn sách ngay lập tức trở thành best-seller (bán chạy nhất) và được dịch ra 70 thứ tiếng trên thế giới.
 | ||
|
Danh sách 6 thủy thủ trong Hải trình Kon-Tiki (tất cả đều là người Na Uy, trừ Bengt Danielsson là người Thụy Điển). (Tên nhân vật được sắp xếp theo thứ tự từ trái qua phải). |
||
Hải trình Kon-Tiki ghi lại một chuyến vượt biển kỳ lạ được thực hiện bởi Thor Heyerdahl, một nhà thám hiểm trẻ tuổi người Na Uy cùng 5 cộng sự của mình. Năm 1937, khi tới quần đảo Marquesas, Thor Heyerdahl bị thu hút bởi những pho tượng đá tương tự những pho tượng cổ tận Peru xa xôi, ông nảy ra một giả thuyết bị giới khoa học đương thời chế nhạo: đó là người da đỏ xưa kia đã dùng bè vượt Thái Bình Dương tới tận các quần đảo ở phía nam của đại dương này, dưới sự lãnh đạo của một người anh hùng huyền thoại tên là Kon-Tiki.
Sau 10 năm chuẩn bị, với khao khát khám phá và niềm tin mãnh liệt vào giả thuyết, ngày 28-4-1947, đoàn đã rời Lima (Peru) trên chiếc bè Kon-Tiki đi vào lòng Thái Bình Dương rộng lớn trong sự háo hức của công chúng và báo giới với nhiều dự đoán khác nhau về số phận của Kon-Tiki cùng thủy thủ đoàn. Chính 102 ngày ròng rã lênh đênh trên bè vượt Thái Bình Dương vĩ đại, đối mặt với bão táp và những hiểm nguy để đến quần đảo Tuamotu… là những trải nghiệm và tư liệu quý giá để Thor Heyerdahl mang đến cho người đọc một nguồn kiến thức tưởng như vô tận về biển cả, sinh vật biển, lịch sử, phong tục…
Với Hải trình Kon-Tiki (chiếc bè mang tên vị Vua Mặt Trời trong truyền thuyết của người da đỏ Nam Mỹ), độc giả được biết đến quá trình chuẩn bị lâu dài cho chuyến đi của Thor Heyerdahl cùng cộng sự từ tìm trang bị, lương thực, tài trợ… Họ phải đến vào tận rừng già Ecuador tìm cây balsa để đóng bè “kích thước y hệt bè của người da đỏ”, loại bè chỉ dùng gỗ cây balsa, buộc bằng lạt tre, nứa, hoàn toàn không dùng một sợi cáp sắt nào, bất chấp mọi cản ngăn của các chuyên gia rằng chiếc bè sẽ “không chịu quá một tuần lễ hay một cơn bão”… Điều thú vị không chỉ bắt đầu khi Kon-Tiki rời bến cảng mà nằm ngay chính trong hành trình tìm kiếm cây gỗ balsa, hành trình đã hé lộ nhiều bí mật hoang sơ về thổ dân và thiên nhiên vùng rừng núi Andes ở Ecuador.
Lôi cuốn bởi giọng kể dí dỏm, dẫn dắt bởi những hình ảnh minh họa có tính chất tư liệu, những chi tiết được ghi chép tỉ mỉ, nhưng có lẽ điều khiến Hải Trình Kon-Tiki có sức hút và sức sống bền bỉ đến vậy đó là cuốn sách đã trở thành hiện thân sống động cho khát vọng lên đường và khám phá của con người mọi thời đại.
Hải trình Kon-Tiki được xuất bản lần đầu vào năm 1950 và trở thành cuốn sách du hành được tìm đọc nhiều nhất trên thế giới. Cùng với đó, bộ phim tài liệu về chuyến hải hành này được sản xuất do Thor Heyerdahl đạo diễn và Olle Ordemar biên tập, dựa trên tường thuật của 6 người tham gia đã đoạt hai giải Oscar năm 1951. Chiếc bè Kon-Tiki hiện nay được trưng bày tại Bảo tàng Kon-Tiki ở Oslo (Na Uy).
Nguyên Khang
Hải trình Kon-Tiki - Dịch giả Lê Chu Cầu. NXB Thế giới.
