Nội bộ Đảng Dân chủ của Mỹ thiếu sự thống nhất về chiến dịch tranh cử và không có bất cứ ứng cử viên nào nổi bật dù số lượng gần 20 người. Họ đặt cược vào cuộc luận tội Tổng thống Donald Trump nhưng quá khó để vượt qua Thượng viện, nơi Đảng Cộng hòa chiếm đa số và được cử tri ủng hộ vì những số liệu thống kê về kinh tế quá thuận lợi.
 |
| Tổng thống Donald Trump điều trần tại Hạ viện. |
Đảng Dân chủ “đa mà không tinh”
Cựu Thị trưởng New York, Michael Bloomberg quyết định tham gia cuộc đua, đẩy số lượng ứng cử viên Tổng thống của Đảng Dân chủ lên con số 18. Tỷ phú này tỏ ra tự tin sẽ đánh bại Tổng thống đương nhiệm Donald Trump của Đảng Cộng hòa trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 11-2020 để “xây dựng lại nước Mỹ”.
Ứng cử viên nặng ký nhất là Joe Biden. Người đàn ông 77 tuổi này có 8 năm làm Phó Tổng thống dưới thời Barack Obama và 36 năm làm việc trong Thượng viện. Ông Joe Biden có biệt danh là “Người trung lưu” để nhấn vào tầng lớp lao động và cả ngụ ý làm việc tốt với lưỡng đảng. Nữ thượng nghị sĩ tới từ Massachusetts Elizabeth Warren đang gần bắt kịp tỷ lệ ủng hộ như đối thủ Biden nhờ thông điệp chống tham nhũng của bà nhắm vào hệ thống gian lận ủng hộ người giàu. Ứng cử viên xếp thứ ba là Bandie Sanders với chủ trương miễn học phí đại học cộng đồng, mức lương tối thiểu 15 USD/giờ và chăm sóc y tế toàn diện. Người đàn ông 78 tuổi từng thất bại trong cuộc đua trước Hillary Clinton cách đây 4 năm và ở thời điểm hiện tại có một điểm bất lợi nữa là bị đau tim trong quá trình vận động tranh cử hồi tháng 10 vừa qua tại Nevada.
Trong khi đó, bên phía Đảng Cộng hòa có 3 ứng cử viên. Ngoài Tổng thống đương nhiệm Donald Trump, còn có Oe Walsh và Bill Weld. Tuy nhiên, cả cựu nghị sĩ 57 tuổi Walsh lẫn cựu thống đốc bang Massachusetts là Weld 74 tuổi đều mờ nhạt trước Donald Trump. Chính vì thế, khả năng ông Trump là ứng cử viên sáng giá nhất của Đảng Cộng hòa.
Lời cảnh báo của Barack Obama
Dù có ông Joe Biden tham gia chạy đua nhưng cựu Tổng thống Barack Obama vẫn chưa công khai ủng hộ ứng cử viên nào cho thấy phần nào không có ứng cử viên nổi bật. Các ứng cử viên của Đảng Dân chủ muốn có những thay đổi lớn cho nước Mỹ nhưng ông Obama bảo rằng cần hết sức cân nhắc, bởi vì những thay đổi quá lớn “không bắt nguồn từ thực tế” có thể cử tri xa lánh. Hai vấn đề mà các ứng cử viên nội bộ không thống nhất là nhập cư và chăm sóc sức khỏe. Rõ nhất là ứng cử viên Sanders và Warren muốn loại bỏ bảo hiểm tư nhân và đưa ra cấu trúc mới.
Giáo sư Khoa học chính trị tại Đại học Fordham (New York) Monika McDermott nhận định, việc tỷ phú Bloomberg gia nhập cuộc đua trong Đảng Dân chủ sẽ khó tạo ra sự thay đổi lớn nào nhưng cho thấy ứng cử viên sáng giá nhất là Biden cũng không có gì vượt trội. Ông Biden không chỉ quá già mà còn không phải là gương mặt tạo ra được sự mới mẻ cho cử tri. Chính vì thế, bà Monika McDermott nhận định Đảng Dân chủ đang có vấn đề cốt lõi tìm ứng cử viên truyền cảm hứng như Obama để đủ sức “đấu” với Tổng thống đương nhiệm Donald Trump vào tháng 11 năm sau. Bà McDermott còn nói thêm khi cùng sinh viên theo dõi buổi tranh luận của các ứng cử viên Đảng Dân chủ trên truyền hình, bà đặt câu hỏi: “Ai sẽ là Tổng thống tương lai của nước Mỹ?”. Hầu hết sinh viên đều lắc đầu!
Vụ luận tội Tổng thống Donald Trump
Trên tài khoản Twitter và Facebook cá nhân, Tổng thống Donald Trump viết: Luận tội giả đã giúp cho tỷ lệ ủng hộ Đảng Cộng hòa tăng lên, với tỷ lệ chênh lệch 75% và 25% giữa hai đảng. Quá trình luận tội tổng thống đương nhiệm quanh cáo buộc đã thúc giục Ukraine điều tra ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden đã diễn ra được 2 tuần. Kết quả thăm dò cho thấy chỉ có 3% cử tri dành thời gian theo dõi vụ luận tội; thấp hơn rất nhiều so với con số 30% hồi Tổng thống Bill Clinton bị luận tội. Nhiều cuộc thăm dò trong quá trình luận tội tổng thống cho thấy có sự di chuyển của những người độc lập (tức chưa chọn theo Cộng hòa hay Dân chủ) sang ủng hộ Donald Trump với tỷ lệ từ 8% tới 10%.
Ngay cả khi cuộc luận tội được thông qua ở Hạ viện để chuyển lên Thượng viện thì lúc đó mọi việc trở nên khó khăn hơn với Đảng… Dân chủ. Lý do là Thượng viện với sự áp đảo của thành viên Đảng Cộng hòa, với 95% ủng hộ Donald Trump. Đại diện của New York là Lee Zeldin nói với CNN tựu trung là Trump có lợi ích trung thực về chống tham nhũng. Những thành viên Cộng hòa cho rằng có thuyết âm mưu vô căn cứ Ukraine chứ không phải Nga đứng sau cuộc bầu cử năm 2016.
Tổng thống Trump được đánh giá là vị nguyên thủ giữ lời hứa tốt nhất lịch sử nước Mỹ tuy vẫn còn nhiều lời hứa mà ông chưa thực hiện được với cử tri. Lần này, ông giữ lại 87 lời hứa của năm 2016 và chủ yếu tập trung nguồn tiền vào các cuộc gặp gỡ cử tri hơn là đầu tư vào truyền thông như 4 năm trước. Báo chí Mỹ liên tục đưa tin tâm lý tiêu dùng của Mỹ tăng mạnh trong tháng 11; chỉ số chứng khoán Nasdaq tăng 27% chỉ trong một năm qua… Quan trọng nhất với cử tri là tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3,6% vào tháng 11, tức là thấp nhất kể từ năm 1969 tới nay. Đấy là niềm tin lớn nhất của Tổng thống Donald Trump và Đảng Cộng hòa vào cơ hội tiếp tục chiến thắng ở cuộc bầu cử vào tháng 11 năm 2020.
ANH THƯ (tổng hợp)
