1. Kể từ năm 1987, công tác quy hoạch xây dựng (QHXD) đô thị có những chuyển biến lớn, giai đoạn 1992-1998 cả nước có 83 thành phố, thị xã có quy hoạch chung được các cấp chính quyền phê duyệt.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Định hướng quy hoạch Tổng thể phát triển các đô thị Việt Nam đến năm 2020 tại Quyết định số 10/1998/QĐ-TTg ngày 23-1-1998. Riêng thành phố Đà Nẵng là một trong đô thị lớn nhất miền Trung sớm đi đầu trong công tác quy hoạch phát triển đô thị, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung vào năm 1993.
 |
| Hoạt động tư vấn, phản biện xã hội về phát triển đô thị Đà Nẵng luôn được thực hiện kịp thời. |
Ngày 1-1-1997, Đà Nẵng trở thành đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương, đánh dấu một giai đoạn đầy triển vọng. Ngay thời điểm ấy, sự phát triển về quy hoạch và quản lý đô thị ở thành phố tuy có tiến bộ, nhưng vẫn tồn tại nhiều bất cập. Hệ quả của chiến tranh, cùng với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất và các cơ sở sản xuất không cân đối, kém hiệu quả nên đã để lại khá nhiều vấn đề tồn tại, bất hợp lý trong quy hoạch và phát triển đô thị; đặc biệt là ở những vùng bắt đầu đô thị hóa có cơ sở kinh tế kỹ thuật nghèo nàn, động lực phát triển đô thị còn yếu kém (quận Liên Chiểu, quận Ngũ Hành Sơn, huyện Hòa Vang…).
Sự cách biệt giữa đô thị và nông thôn giữa vùng phát triển và kém phát triển ngày càng có khoảng cách rõ nét. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị còn yếu kém, không bảo đảm các tiêu chuẩn phát triển đô thị trong điều kiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thi hóa cho từng khu vực trong thành phố. Điều này đặt ra những nhiệm vụ rất cấp bách song song với công tác bảo vệ môi trường tự nhiên và cảnh quan.
Đô thị Đà Nẵng chỉ thực sự phát triển bùng nổ ở thời điểm đầu những năm 2000 khi có thêm những nền tảng pháp lý và khoa học mang tính chiến lược. Ngày 17-6-2002, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 465/QĐ-TTg phê duyệt Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Công cuộc tái thiết và mở rộng đô thị diễn ra với một quy mô và tốc độ chưa từng có trong lịch sử phát triển đô thị Đà Nẵng.
Đây có thể coi là giai đoạn khai phá địa hình và tạo nền tảng cho các giai đoạn tiếp theo. Mục tiêu quy hoạch xây dựng đô thị là bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa các khu chức năng và các cơ sở hạ tầng của đô thị, nhanh chóng hình thành bộ mặt kiến trúc đô thị, tạo nên những hình ảnh đô thị hiện đại, văn minh, văn hóa và đậm đà bản sắc dân tộc.
2. Từ sau khi thành phố Đà Nẵng trực thuộc Trung ương, Viện QHXD thành phố Đà Nẵng được tái lập trên cơ sở tập hợp các kiến trúc sư, kỹ sư đô thị hoạt động trong các viện và công ty tư vấn của thành phố. Thời gian này, để phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những tồn tại trong quy hoạch quản lý và phát triển đô thị, chúng ta đã mạnh dạn đổi mới những quan điểm và phương pháp quy hoạch đô thị.
Đồ án QHXD giai đoạn này còn nặng về chức năng sử dụng đất, còn ý đồ tổ chức không gian kiến trúc, các phần về cơ sở hạ tầng, kinh tế, kỹ thuật, xã hội nhân văn, địa lý tự nhiên, môi trường, lịch sử và quản lý chưa được coi trọng đúng mức. Các cán bộ chuyên môn ngành quy hoạch, đặc biệt là các cán bộ trẻ ở các lĩnh vực chuyên ngành hoạt động còn yếu, thiếu sự phối hợp đồng bộ, thiếu sự giao lưu hợp tác một cách khoa học để đưa ngành quy hoạch và phát triển đô thị ở Đà Nẵng đạt ngang tầm với khu vực và đáp ứng yêu cầu bức xúc trong giai đoạn đầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trước tình hình đó, nhằm tập hợp được trí tuệ của các nhà chuyên môn, các nhà khoa học về quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị trên toàn quốc vào một tổ chức hoạt động có tính chất nghề nghiệp, góp phần vào công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam (QHPTĐT) được thành lập theo Quyết định số 24/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và đã đi vào hoạt động.
Qua gần 20 năm hoạt động, Hội QHPTĐT Đà Nẵng đã tập hợp đông đảo những người làm công tác quy hoạch và phát triển đô thị tại thành phố thuộc nhiều lĩnh vực như: quy hoạch và thiết kế đô thị - nông thôn; thiết kế kiến trúc cảnh quan đô thị; quản lý đô thị; bảo vệ môi trường; tư vấn; đào tạo; nghiên cứu khoa học về quy hoạch; đầu tư và phát triển đô thị; kinh tế; văn hóa thực hiện tích cực chức năng nhiệm vụ của Hội trong công cuộc đô thị hóa và sự nghiệp quy hoạch của đất nước.
3. Kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hội (1999-2019) là dịp để hội nhìn lại một chặng đường đã đi qua với thái độ đầy trách nhiệm trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị đối với đất nước và thành phố của chúng ta. Ngày hôm nay, các đô thị đang đứng trước những thử thách lớn: Đó là sự biến đổi khí hậu, nước biển dâng, về công tác quản lý đầu tư xây dựng, về sự ngổn ngang, mất trật tự trong kiểm soát phát triển đô thị, về sự quy hoạch đô thị hóa nông thôn, nhưng lại đánh mất đi bản sắc truyền thống.
Kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hội, là dịp ghi nhận những kết quả đóng góp của Hội trong thời gian qua trên các lĩnh vực tư vấn, phản biện xã hội, nghiên cứu khoa học, thông tin truyền thông…; đồng thời, để khẳng định vị thế của Hội trong thành tựu chung của công tác quy hoạch và phát triển đô thị; giúp cho việc tổ chức cuộc sống trong vùng được cân bằng thoải mái cho tất cả mọi tầng lớp; là tối ưu hóa phát triển kinh tế, sự chính kiến và nhân hóa của xã hội. Cuối cùng, là làm cho tương lai đẹp hơn quá khứ, là dành cho thế hệ sau những thành quả của sự cố gắng của thế hệ trước.
Kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hội cũng là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh các lãnh đạo Hội qua các thời kỳ; qua đó cũng kêu gọi các nhà quy hoạch, kiến trúc, xây dựng, các nhà khoa học, các chuyên gia và các tổ chức doanh nghiệp cùng tham gia tích cực vào công tác xây dựng và phát triển đô thị với tâm huyết cũng như tinh thần trách nhiệm cao nhất cho sự phát triển bền vững đô thị Đà Nẵng; hướng tới xây dựng Đà Nẵng ngày càng văn minh, giàu đẹp, bền vững.
Với những hoạt động tích cực không vụ lợi, Hội càng tin tưởng và tự hào những đóng góp của mình. Hội QHPTĐT Đà Nẵng nguyện đoàn kết, xây dựng và tập hợp một lực lượng tri thức không ngừng đổi mới sáng tạo trong phương thức hoạt động để có nhiều đóng góp hiệu quả hơn vào sự nghiệp phát triển đô thị Việt Nam nói chung và thành phố Đà Nẵng nói riêng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
KTS Phan Đức Hải
Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP. Đà Nẵng
