Theo báo cáo của Trung tâm Phát triển quỹ đất (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường), tính đến ngày 31-3-2021, thành phố thừa 15.176 lô đất tái định cư (TĐC) đã có đất thực tế, chưa bố trí cho hộ giải tỏa. Trong khi đó, trên thực tế, các địa phương, đơn vị lại phản ánh về việc thiếu đất để bố trí TĐC cho các hộ giải tỏa hay bố trí đầu tư hạ tầng. Điều đáng nói, hiện có không ít hộ giải tỏa mới chỉ được bố trí đất TĐC trên hồ sơ, chưa có đất TĐC thực tế.
 |
| Biểu đồ biểu diễn số lô đất tái định cư còn thừa và số lô đất còn nợ các hộ giải tỏa trên địa bàn các quận, huyện tính đến ngày 31-3-2021. Nguồn: Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố. Đồ họa: HOÀNG HIỆP |
Thiếu đất để bố trí tái định cư cho người dân
Trong báo cáo về công tác thực hiện đền bù giải tỏa, TĐC trên địa bàn quận Liên Chiểu năm 2020 và giải pháp thực hiện năm 2021, UBND quận liên Chiểu thông tin, quỹ đất TĐC đường 5,5m và 7,5m trên địa bàn quận hiện còn rất ít, nhiều khu vực không có quỹ đất bố trí TĐC. Đối với các dự án mới, đặc biệt là dự án Tuyến đường vành đai phía tây 2, không thể xây dựng phương án TĐC vì quỹ đất hiện có không đủ, việc xây dựng khu TĐC mới để bố trí TĐC chưa được thực hiện.
 |
| Nhiều lô đất tái định cư còn dư thừa tại khu vực xã Hòa Phước (huyện Hòa Vang) chưa bố trí cho hộ giải tỏa. Ảnh: HOÀNG HIỆP |
Đặc biệt, tại 2 dự án trạm xử lý nước thải Liên Chiểu, kênh thoát nước và vệt cây xanh cách ly (thuộc phường Hòa Khánh Bắc và Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu), thời gian qua, hội đồng giải phóng mặt bằng quận đã đề xuất UBND thành phố bố trí TĐC cho các hộ giải tỏa tại các lô đất đường 5,5m của dự án Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park (xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang). Trong đó, có không ít hộ đã bàn giao mặt bằng nhưng đến nay, khu TĐC đang triển khai, chưa có đất thực tế.
Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu Nguyễn Đăng Huy cho hay: “Hiện đã có bố trí, phân lô đất trên hồ sơ đối với các hộ giải tỏa 2 dự án trên. Người dân cũng đã kiến nghị về bố trí đất TĐC thực tế. Tuy nhiên, Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park để bố trí đang triển khai. Do đó, quận kiến nghị thành phố chỉ đạo ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ thi công khu TĐC này”.
Còn Giám đốc Ban giải phóng mặt bằng quận Liên Chiểu Trần Nam Hưng thông tin: “Việc bố trí đất TĐC thực tế cho các hộ giải tỏa 2 dự án Trạm xử lý nước thải Liên Chiểu, Kênh thoát nước và vệt cây xanh cách ly phải chờ thi công Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park vì trên địa bàn quận Liên Chiểu không còn quỹ đất đường 5,5m ở gần đó để bố trí cho các hộ giải tỏa. Chỉ còn đất đường 5,5m ở cách xa vị trí giải tỏa nên các hộ giải tỏa không đồng ý nhận đất. Quỹ đất đường 7,5m và 10,5m ở nơi khác vẫn còn. Quỹ đất TĐC dư ở chỗ này, thiếu ở chỗ khác. Hộ giải tỏa muốn ở cùng cộng đồng dân cư với nhau, bố trí ở nơi khác thì không chịu”.
Đáng nói, nhiều hộ giải tỏa ở khu vực xã Hòa Liên (huyện Hòa Vang) cũng đang ngóng chờ Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park thi công hoàn thành để di dời, nhất là các hộ dân ở khu vực thôn Trung Sơn. Trưởng thôn Trung Sơn Võ Chí Thanh bức xúc nói: “Trong thôn có hàng chục hộ dân bị ngập nước vào mùa mưa do thi công các dự án ở xung quanh. Người dân đã kiến nghị di dời nhiều năm qua nhưng hiện giờ, khu vực dự án Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park dự kiến bố trí TĐC cho các hộ giải tỏa của thôn Trung Sơn vẫn chưa thi công. Chúng tôi kiến nghị thành phố sớm chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công khu TĐC và giải tỏa, di dời các hộ bị ngập úng ở thôn Trung Sơn”.
Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang Nguyễn Hà Nam cho biết: “Huyện đã khảo sát và đề xuất thành phố có chủ trương giải tỏa di dời hơn 20 hộ dân ở chân đồi Trung Sơn bị ngập úng nặng vào mùa mưa. Khu TĐC phía tây nam khu đô thị Dragon City Park sẽ không chỉ là nơi bố trí cho hơn 20 hộ dân nói trên, mà còn bố trí TĐC các hộ giải tỏa ở các khu vực của thôn Trung Sơn và một số dự án lân cận. Quỹ đất TĐC ở xã Hòa Liên cũng cạn nên mới chờ thi công khu TĐC này”.
Nghiên cứu phương án bố trí phù hợp
Trong khi đó, theo Báo cáo số 99/BC-TTPTQĐ ngày 2-4-2021 của Trung tâm Phát triển quỹ đất, tính đến ngày 31-3-2021, trên địa bàn thành phố có 313 dự án TĐC với tổng số lô đất được quy hoạch là 130.707 lô, trong đó, đã bố trí TĐC cho các hộ giải tỏa 108.305 lô đất với tổng số lô đất TĐC đã có thực tế là 108.038 lô đất, còn nợ các hộ giải tỏa 267 lô đất TĐC. Tổng số lô đất chưa bố trí TĐC cho các hộ giải tỏa là 22.402 lô, trong đó chưa có đất thực tế là 7.226 lô đất và đã có đất thực tế là 15.176 lô đất.
Qua tìm hiểu của phóng viên Báo Đà Nẵng, một trong những nguyên nhân quỹ đất TĐC còn dư thừa là do trong quá trình quy hoạch, xây dựng các khu TĐC, sau khi cân đối nhu cầu bố trí đất TĐC tại dự án đang triển khai, các đơn vị chức năng thu hồi thêm đất trũng, ngập úng, đất do địa phương quản lý, đất còn lại của người dân sau giải tỏa có diện tích nhỏ hoặc không khớp nối được hạ tầng... để khai thác quỹ đất, tạo quỹ đất phục vụ TĐC các dự án đền bù giải tỏa ở lân cận.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, thời gian qua, các ban quản lý dự án đã chuyển giao toàn bộ quỹ đất TĐC cho Trung tâm Phát triển quỹ đất (trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường) quản lý. Căn cứ theo yêu cầu, nhu cầu bố trí đất TĐC của hội đồng giải phóng mặt bằng các quận, huyện khi triển khai các dự án đền bù giải tỏa, Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố chuyển thông tin quỹ đất TĐC để các hội đồng giải phóng mặt bằng đề xuất bố trí đất cho các hộ dân.
Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo Đà Nẵng liên quan đến việc còn thừa hơn 15.000 lô đất TĐC trên địa bàn thành phố, tại buổi họp báo thường kỳ quý 1 của năm 2021 của UBND thành phố diễn ra vào chiều 26-4-2021, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng cho rằng, trong công tác giải tỏa đền bù luôn xảy ra việc thiếu đất để bố trí TĐC ở chỗ này, nhưng thừa đất TĐC ở chỗ khác.
Người dân giải tỏa thì luôn muốn được bố trí TĐC tại khu vực giải tỏa, chứ không muốn nhận một lô đất TĐC ở khu vực khác. Đó là một điều rất bất cập. Sở Tài nguyên và Môi trường đã có nhiều kiến nghị và đề xuất nhiều giải pháp theo hướng cho người dân nhận đất TĐC ở vị trí khác nhưng thực hiện việc này rất khó khăn. Bởi làm sao để có một đơn giá mang tính ngang giá đất TĐC giữa 2 khu vực khác nhau (chẳng hạn, thu hồi đất ở quận Hải Châu mà bố trí đất TĐC ở quận Cẩm Lệ) là cả một vấn đề. Rồi việc vận động, thuyết phục người dân có đồng ý bố trí TĐC ở chỗ khác được hay không, cũng là một vấn đề rất khó.
Để giải quyết việc thừa hơn 15.000 lô đất TĐC trên địa bàn thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất một số giải pháp như: đưa ra đấu giá các lô đất TĐC; tiến hành hợp thửa các lô đất TĐC thành các lô đất lớn để khai thác mục đích khác... Đặc biệt, những lô đất TĐC ở lân cận khu vực giải tỏa đền bù thì nghiên cứu phương án áp dụng bố trí TĐC phù hợp cho hộ giải tỏa.
HOÀNG HIỆP
