Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang nhưng đang chuyển trọng tâm, thay vì theo đuổi cuộc chiến thương mại “ăn miếng trả miếng” thì chuyển sang đối đầu trực tiếp về công nghệ.
 |
| TikTok buộc phải bán cho Oracle và Walmart của Mỹ. Ảnh: Getty Images |
Tổng thống Donal Trump đang hướng tới mối đe dọa từ các công ty công nghệ Trung Quốc gây ra đối với an ninh quốc gia Mỹ. Các công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei hoặc các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok, WeChat không thể được tin tưởng để cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng do cáo buộc vi phạm quyền tự do dân sự, tự do cá nhân. Thậm chí, theo thông tin mới đây, nhà thầu quân sự Trung Quốc là Zhenhua Data thu thập thông tin tình báo quốc tế. Điều này cho thấy Trung Quốc dường như không thể đảo ngược được tình thế áp đảo việc cung cấp cơ sở hạ tầng cho phần lớn các nước trên thế giới dù ưu thế giá rẻ.
Nếu như việc chống lại Huawei mang tầm vóc vĩ mô về chính trị của Mỹ và các nước phương Tây với Trung Quốc thì hành động cấm TikTok của Washington thể hiện mong muốn duy trì quyền kiểm soát về tài sản kỹ thuật số thế giới. TikTok có giá trị đặc biệt nhờ sự thâm nhập vào thị trường quốc tế với sự khéo léo của những thuật toán độc quyền khiến những ông lớn của Mỹ là Facebook và Twitter phải “ghen tị”.
TikTok có khoảng 100 triệu người dùng ở Mỹ, phổ biến nhất ở người trẻ tuổi. Song, Tổng thống Trump muốn loại các ứng dụng “không đáng tin cậy” của Trung Quốc, gọi TikTok cùng WeChat là “những mối đe dọa đáng kể”.
Microsoft và Walmart là hai công ty tiên phong trong nỗ lực mua lại TikTok bởi nhìn thấy được tiềm năng rất lớn của nó cho một loạt sản phẩm từ thương mại điện tử cho tới học tập trực tuyến. Tổng thống Trump đã chấp nhận thỏa thuận do tập đoàn công nghệ Oracle và chuỗi siêu thị bán lẻ Walmart của Mỹ tiến hành, trong đó 2 doanh nghiệp này thành lập công ty mới mang tên TikTok Global để mua lại và quản lý hoạt động của TikTok tại Mỹ. Phần lớn hội đồng quản trị, giám đốc điều hành và chuyên gia an ninh trong ban lãnh đạo sẽ là người Mỹ. Điều này sẽ mang lại 25.000 việc làm cho người Mỹ và trụ sở TikTok Global có thể được đặt tại bang Texas.
Theo thỏa thuận, Oracle và Walmart dự kiến chiếm phần lớn tỷ lệ cổ phần trong công ty mới. ByteDance, chủ sở hữu TikTok, đồng ý tăng cường bảo mật thông tin người dùng tại Mỹ bằng cách chuyển dữ liệu sang máy chủ của Oracle và cho phép tập đoàn Mỹ kiểm tra mã nguồn của TikTok. Bộ Thương mại Mỹ cũng thông báo lùi kế hoạch cấm người dùng ở Mỹ tải ứng dụng TikTok đến ngày 27-9, muộn 1 tuần so với dự kiến.
Đương nhiên Trung Quốc phản ứng gay gắt trước động thái của chính phủ Mỹ. Khi có thông tin Washington dự kiến cấm người dùng ở Mỹ tải ứng dụng WeChat và TikTok từ ngày 20-9; Bộ Thương mại Mỹ yêu cầu gỡ hai ứng dụng này và “cấm cửa” chúng trên AppStore, Google Play hay bất cứ nhà cung cấp ứng dụng nào trên các nền tảng “có thể tiếp cận từ Mỹ”, Trung Quốc gọi đây là “hành động bắt nạt”. Việc mua bán TikTok giờ đây cũng cần được Bắc Kinh “gật đầu” để có thể tiến hành.
Hiện chưa rõ phương án Oracle và Walmart sẽ trở thành các nhà đầu tư của TikTok có đáp ứng được yêu cầu của chính phủ Mỹ không. Bài viết “Không ai biết điều gì đang xảy ra với TikTok” đăng trên New York Times cho hay, Tổng thống Trump vẫn khẳng định công ty Mỹ phải sở hữu 100% TikTok. Hơn nữa, một số nghị sĩ đảng Cộng hòa Mỹ ra sức ép với ông Trump để cấm TikTok. Quyền quyết định cuối cùng về số phận của TikTok tại Mỹ hiện nằm trong tay của Tổng thống Trump.
| Giá trị tài chính cho thấy công nghệ kỹ thuật số đang thay đổi nền kinh tế thế giới. Trong 10 năm, từ 2009-2019, có 100 công ty lớn nhất thế giới đã tăng tổng vốn hóa thị trường của họ lên 12.700 tỷ USD. Trong đó, 7 công ty là Facebook, Amazon, Apple, Alphabet, Microsoft, Tencent và Alibaba chiếm 1/3 số tiền nói trên, tức tương đương 4.200 tỷ USD. Sự hồi phục tích cực của cổ phiếu và các đợt bán công khai với giá trị cao ngất của các công ty công nghệ trong đại dịch Covid-19 cho thấy thế giới thừa nhận một giá trị mới được hỗ trợ tích cực bởi công nghệ kỹ thuật số. |
Anh Thư (Theo AFR.com, NYT, AP)
