* Xin cho biết zona và giời leo là hai bệnh khác nhau hay một bệnh có hai tên gọi? Cách điều trị như thế nào? (Lê Thị Ngọc Anh, Thanh Khê, Đà Nẵng).
- Hiện có một số tài liệu cho rằng bệnh Zona tức là bệnh giời leo, thế nhưng, đây là hai bệnh khác nhau và cách điều trị cũng khác.
 |
| Biểu hiện thường gặp của bệnh zona. (Ảnh: Internet) |
Theo Wikipedia, bệnh zona là dạng tái hoạt của vi-rut Varicella Zoster, tức bệnh trái rạ. Thường thì bệnh nhân trước kia nhiễm trái rạ khi còn nhỏ rồi lành bệnh nhưng vi-rut không bị diệt mà ẩn vào trong tế bào thần kinh. Sau một thời gian dài, có khi hằng mấy chục năm, vi-rut sẽ tái phát thành bệnh zona.
Triệu chứng của bệnh zona là ban đỏ, biến chuyển thành mụn nước với cảm giác ngứa, nóng và rát. Khoảng hai đến bốn tuần sau thì lành da nhưng cảm giác đau nóng có thể kéo dài khá lâu.
Wikipedia cũng khuyến cáo là không nên nhầm lẫn bệnh zona với bệnh giời leo. Theo đó, con giời leo là động vật thuộc phân ngành Nhiều chân (Myriapoda) nhưng nhỏ và ngắn hơn các loài rết thông thường và có chân cao hơn, chạy khá nhanh, thường sống ở các góc khuất, ngõ ngách, có thể gặp ở dưới gầm giường, nơi ẩm thấp như dưới các hòn gạch, đá... Chúng kiếm ăn vào ban đêm nên có khi bò lên người đang ngủ và tiết dịch acid gây phỏng da theo đường như hình dây.
Khi con người tiếp xúc với con giời leo [hoặc một số loại côn trùng có độc tính như kiến ba khoang (thuộc chi Paederus), sâu ban miêu (thuộc họ Meloidae)] sẽ bị viêm da dị ứng.
Tuy biểu hiện bên ngoài của hai bệnh này khá giống nhau, nhưng có thể phân biệt chúng bằng cảm quan. Nếu bệnh zona lan theo đường đi của các dây thần kinh từ cùng một bó dây thần kinh cảm giác (ở phần thân và chi thì bệnh chỉ lan ở một bên) thì vùng bị viêm da dị ứng của bệnh giời leo có thể là bất cứ vùng da hở nào, có thể ở cả hai bên thân. Bệnh zona thể nặng dễ phân biệt hơn do có các nốt phồng to.
Dưới đây là cách chữa trị bệnh zona, theo bài viết “Nguyên nhân và cách điều trị bệnh zona” đăng trên Trí Thức Trẻ ngày 12-5-2013:
- Thuốc kháng virus: Trong khi không có cách chữa bệnh zona, thuốc kháng virus có thể làm giảm sự tấn công của chúng. Điều trị kịp thời có thể làm cho quá trình phát triển của bệnh ngắn hơn và nhẹ hơn. Không những thế còn giảm một nửa nguy cơ mắc chứng đau thần kinh sau zona. Các bác sĩ khuyên bạn nên bắt đầu sử dụng thuốc kháng virus theo toa, khi có dấu hiệu đầu tiên của một phát ban bệnh zona.
- Thuốc hỗ trợ: Thuốc giảm đau không cần kê toa và các loại kem chống ngứa như calamine, có thể làm giảm đau và ngứa zona. Nếu cơn đau nặng hoặc phát ban tập trung gần mắt hoặc tai, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức. Thuốc bổ sung, chẳng hạn như corticosteroid, có thể được quy định để giảm viêm.
Về bệnh giời leo, Công ty CP Y dược phẩm VIMEDIMEX (http://vietpharm.com.vn) giới thiệu các bài thuốc của Lương y Lê Ngọc Vân, Chủ tịch Hội Đông y TP. Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, như sau:
- Bệnh nhẹ: Lấy một nắm đậu xanh hoặc lá khổ qua (mướp đắng) hay gạo nếp, nhai nhuyễn đắp lên điểm giời leo, vài ngày sau sẽ lành bệnh.
- Bệnh nặng, sử dụng một trong các bài thuốc sau đây:
- Trùn hổ, rau húng dũi, rau răm, mỗi thứ một ít, đốt thành than, tán mịn, sau đó hòa với dầu dừa bôi lên vùng giời leo.
- Lấy mủ trong trái sung non hay mủ từ vỏ cây sung bôi lên vùng giời leo, mỗi ngày 2 lần (sáng, chiều) chừng 2 - 3 ngày là có kết quả.
- Hái lá trúc đào, đốt thành than, tán mịn hòa với dầu dừa bôi lên vùng giời leo 2 lần/ngày hoặc lá xương cá thêm một ít vôi tôi, vò hứng bọt trên tô nước sạch, sau đó bôi bọt lên vùng giời leo 2 lần/ngày, trong vòng 3 ngày là có kết quả.
ĐNCT
