Chuyến đi của nhóm công tác thành phố Đà Nẵng đến Paris (Pháp) vài năm trước, bên cạnh ý nghĩa sưu tầm tư liệu liên quan sự kiện Đà Nẵng kháng Pháp (năm 1858) để phục vụ công tác bảo tàng còn đưa người làm bảo tàng đến những trải nghiệm mới về ứng dụng công nghệ vào quản lý di tích, di sản; đặc biệt khởi đầu cho sự hình thành dự án "Bản đồ di sản Đà Nẵng" trên nền tảng số.

Với việc mở cửa và chính thức đi vào hoạt động, Bảo tàng Đà Nẵng đem lại những trải nghiệm thú vị đối với người dân và du khách. Đằng sau công trình này là câu chuyện kiến trúc ấn tượng.

Không chỉ là nơi tìm hiểu lịch sử, văn hóa, Bảo tàng Đà Nẵng còn mang đến trải nghiệm thị giác và cảm xúc, nơi mỗi góc nhỏ đều có thể trở thành một tác phẩm nghệ thuật trong những bức ảnh check-in đầy sáng tạo. Với sự kết nối hoàn hảo giữa quá khứ và hiện tại, giữa không gian trưng bày và kiến trúc ngoại cảnh, bảo tàng đã và đang trở thành một điểm đến mới trên bản đồ du lịch Đà Nẵng, thu hút giới trẻ tìm đến để sáng tạo nội dung, chia sẻ những khoảnh khắc đẹp lên mạng xã hội, góp phần quảng bá hình ảnh thành phố theo cách tự nhiên và đầy cảm xúc.

Theo dõi một cuộc thi âm nhạc, tôi chưa kịp để lòng mình lắng xuống sau cảm giác phấn khích khi nghe một thí sinh cất giọng, thì chồng tôi - đang làm việc gần đó - đã bật lên hỏi: "Ủa, người Đà Nẵng hả?". Tôi gật đầu, lòng bỗng dâng lên một niềm vui khó diễn tả thành lời. Từ đó, tôi luôn âm thầm cổ vũ cho người đồng hương dù chẳng hề quen biết. Rồi hạnh phúc siết bao khi chàng trai Đà Nẵng giành giải quán quân. Chỉ đơn giản là người quê mình, nên mình thương. Rứa thôi!

Trải qua nhiều thập kỷ, văn chương xứ Quảng gây ấn tượng bởi giọng văn mạnh mẽ, sắc nét, cô đọng và không tách rời khỏi tình yêu quê hương, đất nước. Từ những trang viết của Phan Khôi, Từ Nhất, Huỳnh Lý, Nguyễn Văn Xuân, Bùi Giáng, Nguyên Ngọc, Thu Bồn, Chu Cẩm Phong, Lưu Quang Vũ…, nhà văn Phạm Phú Phong, tác giả cuốn "Những chân trời xanh thẳm" (NXB Hội Nhà văn, 2018), "Đất Quảng - 25 nhà văn thế kỷ XX" (NXB Đà Nẵng, 2022) cùng hàng trăm công trình nghiên cứu khác đã góp phần khắc họa bức tranh văn học xứ Quảng xuyên suốt, nơi hội tụ những cây bút tài hoa, giàu tinh thần đấu tranh, phản biện xã hội.

Tiếng nói, giọng quê không đơn thuần là phương tiện giao tiếp, mà còn là dáng hình, hơi thở của một vùng đất. Người Đà Nẵng - Quảng Nam nói tiếng địa phương như nói chính tấm lòng mình: mộc mạc, chân thành, không màu mè kiểu cách. Một câu "răng rứa", một tiếng "đi mô" là cách mọi người bày tỏ sự quan tâm, kéo nhau gần lại chứ không chỉ là câu hỏi.

Một trong những đặc điểm đáng chú ý của con người xứ Quảng là thường lý sự, tranh luận, phản biện, nói nôm na là "cãi". Bởi vậy mà từ lâu đã xuất hiện thành ngữ được nhiều người biết đến: "Quảng Nam hay cãi".

Chuyện người xứ Quảng giỏi nói lái không có gì lạ. Từ lão nông chân chất đến các bậc túc nho ngày xưa, ai nấy đều có thể tung hứng, biến hóa ngôn từ một cách khéo léo để trêu chọc, đối đáp hay phê phán xã hội lúc bấy giờ…

Trong thời đại công nghệ số và hội nhập quốc tế, giới trẻ Việt Nam không chỉ hòa mình vào dòng chảy của xu hướng hiện đại mà còn chủ động tìm về cội nguồn, trân trọng lịch sử và văn hóa dân tộc. Bằng nhiều phương thức sáng tạo, họ đang tạo dựng mối liên kết bền chặt với quá khứ, góp phần làm phong phú bức tranh văn hóa đa dạng, phản ánh sức sống mạnh mẽ và bản sắc riêng biệt của dân tộc.

Quyết định trở thành sinh viên ngành lịch sử đến với tôi có lẽ bắt đầu từ những rung cảm dành cho bài thơ Cuộc chia ly màu đỏ của Nguyễn Mỹ. Những câu thơ như mở ra trước mắt thế hệ trẻ chúng tôi khung cảnh một buổi trưa mùa đông, khi người lính bịn rịn chia tay người vợ mới cưới để ra trận "với nhiều đồng chí nữa". Và, chiếc áo đỏ được người vợ khoác lên mình trong buổi tiễn đưa ấy đã trở thành biểu tượng cho tình yêu đôi lứa và tình yêu đất nước trong bối cảnh "khi Tổ quốc cần, họ biết sống xa nhau"…

Hòa chung không khí chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước, cộng đồng mạng xã hội Việt Nam cũng rộn ràng với những lời hiệu triệu cùng thể hiện tình yêu với Tổ quốc. Phần lớn, người dùng mạng xã hội là người trẻ, theo nghiên cứu của đơn vị nắm quyền chủ quản trang mạng xã hội facebook thì độ tuổi sử dụng mạng xã hội của người Việt chiếm tỷ lệ đông nhất (hơn 70%) là nằm trong độ tuổi 16 đến 50, riêng phân khúc 16 đến dưới 35 tuổi chiếm 50%. Con số thống kê để thấy những tác động của mạng xã hội đến người trẻ dễ có sự lan tỏa nhanh chóng và hiệu quả.

Để học sinh yêu thích môn Lịch sử, nhiều thầy cô có những cách làm sáng tạo như đưa phim ảnh, nhạc, dựng kịch lịch sử hoặc thiết kế bài giảng theo lối mô phỏng bằng hình ảnh trực quan sinh động... Qua đó, góp phần giúp các em hào hứng đón nhận và tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng.

Lịch sử là môn học có nhiều phương pháp để học nhưng muốn hiệu quả, người học phải đi cùng với tình yêu, sự rung động. Lịch sử không chỉ là câu chuyện ghi chép trong trang sách hay qua lời kể mà là những trải nghiệm, những xúc cảm chân thật mà bản thân tự khám phá. Thậm chí, mường tượng rằng, bản thân như là một phần câu chuyện và đặt mình vào để thương, để cảm, để lắng lòng. Từ đó, thúc đẩy bản thân đi sâu vào nghiên cứu chi tiết.

Cho đến tận hôm nay, ngồi làng Làng cổ Nam Ô vẫn lưu giữ những nét cổ kính ngôi làng truyền thống của người dân miền biển Việt Nam. Từ tập tục sinh sống tới những nét sinh hoạt đời thường, kiến trúc nhà ở và nghề nước mắm Nam Ô qua bao đời vẫn đậm nét văn hóa truyền thống, mang trong mình dấu ấn lịch sử lâu đời. Đây là một trong những làng nghề truyền thống hiếm hoi còn lưu giữ trên địa bàn Đà Nẵng. Vì lẽ đó, việc quy hoạch luôn gắn với việc bảo tồn và phát triển du lịch tại làng nghề truyền thống, mang lại đời sống khởi sắc cho người dân nơi đây.

Bao thế hệ nơi vùng đất Nam Ô dưới chân đèo Hải Vân đều "sinh ra đã thấy gành Nam Ô án ngữ trước biển". Họ quả quyết gành đá, rừng, biển… đã hiện diện từ thuở khai thiên lập địa. Từ nhiều thế kỷ trước, cha ông cắm sào ở đây, đã dựng làng, vươn khơi, lênh đênh theo con sóng trong cuộc mưu sinh với trời. Hành trình dài dằng dặc của người với đất cứ thế tiếp nối qua mấy trăm năm. Trong khúc đoạn đó, gành đá Nam Ô như chứng nhân cho những đổi thay của làng, từ ngày là vùng đất hoang sơ cho tới khi chuyển mình theo sự phát triển hiện đại.

Có lẽ không đâu như Nam Ô, dù đời sống biến dịch ra sao vẫn giữ được hình ảnh một làng chài nhỏ nằm nép mình dưới chân núi Hải Vân. Bởi lẽ, ngoài diện tích có phần khiêm tốn, làng biển ấy còn chất chứa bao trầm tích lịch sử, nơi những câu chuyện từ xa xưa vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức người dân.

Nhắc đến làng chài cổ Nam Ô, chắc hẳn ai cũng biết đến nghề làm nước mắm truyền thống nức tiếng và hái mứt rong biển trên những ghềnh đá cao, để hiểu tường tận tâm tư, tình cảm về những ngày vượt khó gìn giữ nghề, tôi bèn ngược dòng thành phố về đây trò chuyện cùng bà con. Trong cảm nhận của tôi, Nam Ô đẹp vô cùng với lợi thế lưng tựa núi, mặt hướng biển cùng bao nhiêu sử, ký để lại, nhất là nghề làm nước mắm vang danh sánh ngang các thương hiệu nước mắm Phú Quốc, Phan Thiết…

Không nhiều vùng đất ở thị thành còn mang đậm yếu tố làng như Nam Ô, phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu. Làng, theo đúng nghĩa của từ này, là tình làng, nghĩa xóm được nâng niu mỗi ngày. Và ở làng, con người luôn cảm thấy mình được sống trong một không gian gắn kết, chia sẻ.

Tiếng tuýt còi của chiếc ô-tô dịch vụ vang lên giữa đêm khuya tĩnh lặng. Ngồi ở hàng ghế sau, chị Nguyễn Thị Minh Thư (SN 1995), phường Thạch Thang, quận Hải Châu nắm chặt tay chồng, khuôn mặt nhăn nhó vì đau. Lần đầu tiên trong đời, chị trải nghiệm cảm giác thiêng liêng và hồi hộp nhất - hành trình đi sinh…

Người xưa ví chuyện sinh nở "vượt cạn" thường hiểm nguy. Thấu hiểu nổi vất vả của phụ nữ khi thực hiện thiên chức làm mẹ, nhiều dịch vụ ra đời để xoa dịu những đau đớn do sinh nở. Đó là dịch vụ chăm sóc mẹ và bé sau sinh trên cơ sở kết hợp các phương pháp giữa truyền thống và hiện đại.

Có con là hành trình trải nghiệm hạnh phúc và thiêng liêng của những bậc làm ba, làm mẹ. Để bắt đầu hành trình ý nghĩa này, nhiều cặp vợ chồng lên kế hoạch trang bị kiến thức, kỹ năng, sức khỏe như tiêm vắc-xin phòng chống bệnh truyền nhiễm hay đăng ký lớp học tiền sản… Những việc làm này giúp họ cảm thấy an tâm và sẵn sàng hơn để bước vào thế giới trẻ thơ.

Ông Luke Weaving (quốc tịch Anh) có mặt trong đoàn du khách tham quan bán đảo Sơn Trà những ngày đầu năm mới 2025. Trên hành trình, họ di chuyển từ phố cổ Hội An (Quảng Nam) rồi đi dọc cung đường biển Hoàng Sa - Võ Nguyên Giáp của Đà Nẵng. Trong chia sẻ với người hướng dẫn viên, Weaving hào hứng: "Những bãi biển ở Đà Nẵng làm tôi nhớ đến Miami".

Biển vẫn đẹp, bao dung và hiền hòa từ bao đời nay, mỗi lần đứng trước biển, tâm hồn tôi cũng như bất kỳ ai yêu biển luôn dâng tràn cảm xúc khó tả và mượng tượng rằng, có lẽ, biển là điều tuyệt vời mà thiên nhiên ưu ái ban tặng. Để rồi, những ai yêu biển lại len lỏi tìm về với biển xanh, cát trắng, nắng vàng để hòa mình cùng tiếng sóng, tiếng gió xua tan bao ưu phiền, trăn trở hay đơn giản lấp đầy niềm đam mê với nước hoặc chữa lành tinh thần, cải thiện sức khỏe...

Một số lão ngư nheo mắt cười sảng khoái khi nghe chúng tôi hỏi về câu thành ngữ "Tháng Ba, bà già đi biển" và trả lời rằng quan niệm đó chẳng xa lạ với người quen sóng nước, bởi thời gian này trời yên, biển lặng, sóng êm, thuận lợi nhất để chuẩn bị chuyến ra khơi…

Thời bao cấp đã lùi xa gần bốn thập kỷ nhưng trong ký ức những ai từng sống và đi qua, nó vẫn hiện rõ như thước phim sống động, rành mạch từ cảnh xếp hàng mua thực phẩm bằng tem phiếu hay tăng gia sản xuất trồng rau, nuôi heo đến hình ảnh các vật dụng sinh hoạt như quạt con cóc, chăn con công, chiếc cân đòn… Để thêm quý, thêm nhớ bởi dù trải qua thời kỳ thiếu thốn, vất vả nhưng trong họ đầy tinh thần chiến đấu, lạc quan, sẻ chia ngọt bùi và bao bọc lẫn nhau.

Giữa lòng Đà Nẵng năng động, vẫn còn những dấu tích của thời gian, nơi những "chứng nhân xanh" lặng lẽ của lịch sử, âm thầm kể chuyện về những tháng ngày hào hùng. Cây me Phước Trường nằm trong khuôn công viên Phước Trường (đường Hồ Nghinh - Đông Kinh Nghĩa Thục - Phước Trường 15 - Lê Thước) là một trong những di tích như vậy. Tán cây rợp bóng này là biểu tượng của ký ức, chứng kiến biết bao thăng trầm lịch sử và tinh thần đấu tranh kiên cường của nhân dân nơi đây.

Không còn nhiều bóng dáng của một ngã ba Huế hồi hai chục năm về trước, sau khi nút giao ngã ba Huế thành hình, nhưng với những thế hệ từng sống ở nơi "phố cửa ngõ" này, hình ảnh xóm cũ, nhà xưa vẫn hiện rõ mồn một trong những câu chuyện kể. Họ nhắc về phố cũ để tự hào với sự đổi thay và phát triển của một địa danh lâu đời trên bản đồ thành phố.

Như nhà thơ, nhà văn Nguyễn Kim Huy, Chủ tịch Hội Nhà văn thành phố đã nói: "Đà Nẵng đẹp, Đà Nẵng nên thơ, người Đà Nẵng mạnh mẽ nhưng luôn yêu cái đẹp, yêu thơ". Những bài thơ giàu cảm xúc, đã gửi gắm tình yêu quê hương, tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa Đà Nẵng. Mỗi tác giả một giọng điệu, một cách thể hiện; mỗi bài thơ là một mảnh ghép sinh động làm nên bức tranh Đà Nẵng suốt dặm dài lịch sử phát triển.

Người yêu thơ xứ Quảng rất tự hào về nhà thơ Thu Bồn với gia tài thi ca, tiểu thuyết và trường ca nổi tiếng. Hay đã từng yêu những vần thơ nồng đượm chân tình của Đông Trình, Thanh Quế, Tần Hoài Dạ Vũ… Nhưng đâu chỉ có những tên tuổi ấy, Đà Nẵng còn là miền đất dung dưỡng nhiều tâm hồn thi sĩ, nơi mà mỗi làn gió từ sông Hàn hay những con sóng vỗ từ bờ Mỹ Khê đều mang theo những vần thơ thấm đẫm tình quê…

Đã hơn 50 năm trôi qua, giờ đây nhìn lại, nhiều nghiên cứu về thơ của lớp người trẻ tuổi yêu nước thời ấy đều có chung nhận xét - gọi tên, rằng, đó là "những vần thơ lửa". Trong giai đoạn lịch sử đặc biệt ấy của đất nước, đã hình thành một loạt các cây bút ở độ tuổi đôi mươi, có văn hóa cao, dấn thân vào con đường tranh đấu và dùng thơ ca như vũ khí để chống kẻ thù xâm lược và giành lại hòa bình, thống nhất Tổ quốc.

"Thơ ca không làm nên thóc vàng gạo trắng nhưng làm nên giấc mơ cho người gieo trồng", có thể thấy dù ở thời đại nào, không gian văn hóa và tầng lớp nào thơ ca vẫn luôn là mạch nguồn sâu thẳm, mang sứ mệnh kết nối để tạo nên sự thấu hiểu. Vì thế, các nhà thơ luôn là những chủ thể sáng tạo vừa mang tính độc lập, vừa cộng hưởng để "làm nên giấc mơ". Và đến thế hệ trẻ hôm nay, họ cũng đã tự nguyện tiếp nối và thực hành dấn thân với thơ ca bằng tất cả sự say mê với những khát khao sáng tạo đích thực.

Ba ngày Tết, bảy ngày xuân với những người mê nhiếp ảnh dường như đẹp hơn, bởi đó là thời khắc thiên nhiên khoác lên mình tấm áo rực rỡ nhất. Từng cành lộc non vươn mình trong nắng, từng đóa hoa bừng tươi sức sống và ánh nắng dịu dàng tựa như tấm lụa mềm ôm trọn những khuôn hình. Đây cũng là lúc mọi cảm xúc thăng hoa, khi góc phố, con đường, bờ sông hay cánh đồng đều trở thành chất liệu tạo nên những tấm hình mang hơi thở mùa xuân.

Ba chữ "Tết đoàn viên" như thông điệp thôi thúc tất cả mọi người gác lại những bộn bề để sum vầy bên nhau. Đặc biệt với người xa quê, mỗi cái Tết là dịp để gắn bó, trân quý từng khoảnh khắc yêu thương bên gia đình.

Từ lâu, thú chơi hoa, cây cảnh không chỉ là nét đẹp văn hóa truyền thống ngày Tết mà còn mang ý nghĩa về sự rực rỡ, khởi sắc, hy vọng sung túc và gửi gắm bình an, điềm lành qua từng loài hoa, loài cây. Trong không gian tràn ngập sắc xuân đó, chúng ta thấy hoa là thấy Tết, hoa và cây không chỉ nở trong lòng xuân mà còn nở trong lòng người.