Những năm gần đây, trước tình hình khó khăn về nguồn nước và biến đổi khí hậu, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng các địa phương đã tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Trong đó đã chuyển đổi nhiều diện tích trồng lúa dài ngày sang trồng giống lúa trung, ngắn ngày và đưa vào gieo sạ nhiều loại giống lúa mới cho năng suất cao.
Nông dân xã Hòa Châu thu hoạch lúa giống VNR20 cho năng suất cao. Ảnh: HOÀNG HIỆP |
Sau 2 năm liên tiếp không có lũ (2018 và 2019), các nông dân trên địa bàn thành phố bước vào sản xuất vụ hè thu năm 2020 đối mặt với rất nhiều khó khăn vì đất đai không phì nhiêu, nhiều chuột, sâu bệnh, hạn hán, nắng gắt... Ngay từ đầu vụ hè thu, mực nước nhiều hồ chứa đã hạ thấp, không đủ để tưới cho lúa đến cuối vụ.
Trước tình hình đó, Sở NN&PTNT và các địa phương đã vận động nông dân chuyển đổi nhiều diện tích trồng các giống lúa dài ngày sang trồng các loại giống lúa trung và ngắn ngày với tỷ lệ diện tích lúa trung và ngắn ngày chiếm đến hơn 80% tổng diện tích gieo sạ. Cùng với đó, tiếp tục chuyển đổi sang gieo sạ các loại giống lúa cao sản mới để bảo đảm tổng sản lượng thóc thu được cân bằng với những năm trước đây. Việc tái cơ cấu giống lúa được thực hiện mạnh mẽ, góp phần làm nên một mùa vàng bội thu giữa muôn vàn khó khăn về điều kiện sản xuất.
Ông Ngô Tất Nhân (nông dân thôn Phong Nam, xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang) năm nay mạnh dạn chuyển sang gieo sạ giống lúa VNR20. Dù rất lo lắng vì gieo sạ giống lúa quá mới và nhiều khó khăn về nguồn nước, sâu bệnh, thời tiết, nhưng càng theo dõi thì thấy gốc lúa to, cứng cáp và đến khi lúa chín, nhìn cả cánh đồng trĩu hạt, vàng óng ánh, rất đẹp mắt. “Gia đình tôi thu hoạch lúa cho năng suất 64 tạ/ha, có hộ gia đình đạt gần 70 tạ/ha, quá được mùa.
Giống lúa này cũng cho cơm thơm và rất ngon”, ông Nhân nói. Còn bà Ngô Thị Tự (thôn Phong Nam, xã Hòa Châu) cho hay: “Cánh đồng của chúng tôi ở cuối nguồn nước nên gặp không ít khó khăn về nước tưới. Do đó, trong mấy năm qua, chúng tôi đã được hợp tác xã khuyến khích chuyển sang trồng các giống lúa mới, ngắn ngày hơn để bảo đảm nước tưới và thu hoạch sớm để tránh mưa lũ, mà cũng cho năng suất rất cao.
Sau khi gieo sạ cùng một giống lúa mới này trong 3 năm liên tục, thấy đã có dấu hiệu cằn cỗi nên mạnh dạn chuyển sang gieo sạ giống lúa mới và cho kết quả sản xuất thật mỹ mãn”. Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất và kinh doanh tổng hợp Hòa Châu 1 Phan Ngọc Hưng hồ hởi nói: “Vụ hè thu này, bên cạnh gieo sạ giống lúa OM4900, ĐT100..., là các loại giống mới đã canh tác 2-3 năm trở lại đây, các thành viên của hợp tác xã còn gieo sạ thêm một số giống lúa trung, ngắn ngày mới là: VNR20, VNR88, HN6... Nhờ gieo sạ các giống lúa cao sản mới, năng suất lúa vụ hè thu năm nay của hợp tác xã đạt trung bình 65 tạ/ha, cao nhất từ trước đến nay”.
Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Ngô Ngọc Trúc phấn khởi cho biết: “Năng suất lúa bình quân vụ hè thu năm nay trên toàn xã đạt 62,5 tạ/ha. Có được kết quả này là nhờ xã đã chủ động chuyển đổi sang trồng giống lúa mới Hòa Phát 3”. Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Phạm Hồng Vân cho rằng, dù gặp nhiều khó khăn về nguồn nước, sâu bệnh, thời tiết bất lợi..., nhưng năng suất lúa vụ hè thu năm nay trên địa bàn thành phố đạt hơn 60 tạ/ha, cao hơn vụ hè thu năm ngoái.
Tuy vậy, nếu không xảy ra Covid-19 làm ảnh hưởng đến việc chăm sóc nhiều diện tích lúa trong thời kỳ trổ bông và chín thì năng suất lúa còn cao hơn nhiều. Nhìn chung, vụ hè thu này được mùa là nhờ đẩy mạnh tái cơ cấu giống lúa, đưa vào gieo sạ nhiều giống lúa cao sản mới. Đây là bước thực nghiệm và cho nhiều kinh nghiệm quý để tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu giống lúa trong những vụ sản xuất đến.
Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Nguyễn Phú Ban, trong thời gian đến, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả, giá trị gia tăng và an toàn thực phẩm. Trong đó, tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu và tăng cường đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để tạo đột phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả.
HOÀNG HIỆP