ĐNO - Thời gian gần đây, khách đến quán cà phê Angel trên đường Nguyễn Đức Trung (phường Thanh Khê Đông, quận Thanh Khê) ấn tượng khi được nhân viên của quán phục vụ tận tình, lễ phép. Nếu không để ý kỹ, ít ai biết trong số ấy có những bạn trẻ khiếm thính và gặp khó trong giao tiếp.
 |
| Những nhân viên của quán cà phê Angel phần lớn là người khiếm thính, khiếm thanh. Ảnh: XUÂN SƠN |
Gia đình thứ hai
Sáng đầu tuần, quán cà phê đông người hơn thường lệ, L.Đ.Đ.K (SN 1994, trú quận Sơn Trà) thoăn thoắt phục vụ khách không ngơi nghỉ. Hình ảnh cậu thanh niên gầy gò, thân thiện và lễ phép, luôn cúi gập người chào khách ở không gian tầng 2 tạo thiện cảm với nhiều người.
Trong ca trực hôm nay, K. hào hứng trò chuyện, chia sẻ về quán và các món đồ uống cho một nhóm khách khiếm thính như mình bằng ngôn ngữ ký hiệu tay (thủ ngữ - PV). K. cho biết, mình là người duy nhất khiếm khuyết trong gia đình nên đôi lúc còn ngại ngùng, thế nhưng việc được đi làm, có nguồn thu nhập giúp anh tự tin hơn.
Ở tầng dưới, một nhân viên khác của quán là L.P.T nhanh nhẹn chào và hướng dẫn khách đến quầy gọi nước. Nhìn T. hoạt bát, năng nổ làm việc, nhiệt tình với khách, không ai nghĩ cậu thanh niên 27 tuổi bị câm điếc bẩm sinh. Thông qua thủ ngữ, T. kể, do khiếm khuyết của bản thân, ngày trước anh chủ yếu ở nhà. Cho đến khi làm việc ở quán cà phê này, anh mới nhận ra sự hòa đồng và sẻ chia từ quản lý quán cho tới những đồng nghiệp cùng cảnh ngộ như mình. Sau những bỡ ngỡ ban đầu, anh thực sự tìm được niềm vui ở nơi này.
“Quán cà phê này như gia đình thứ hai của tôi, cho mình khoản thu nhập để tự trang trải và tôi rất háo hức chờ tháng lương đầu tiên mang về tặng bố, tặng mẹ”, T. tâm sự.
K. và T. là 2 trong số 15 nhân viên là người khiếm thính hoặc khiếm thanh bẩm sinh đang được tạo điều kiện làm việc ở quán cà phê Angel. Họ chủ yếu đến từ Quảng Nam và Đà Nẵng. Anh Trần Đình Tâm (SN 1993, trú quận Sơn Trà) là chủ quán cho hay, các nhân viên này thực hiện việc phục vụ nước uống cho khách tại bàn, hướng dẫn khách gọi đồ uống.
Để người khuyết tật hòa nhập hơn với cộng đồng
Theo anh Tâm, ý tưởng về một quán cà phê tạo việc làm cho người khuyết tật đã có từ năm 2019, tuy nhiên do ảnh hưởng bởi dịch bệnh suốt 2 năm qua mà mãi đến thời điểm trung tuần tháng 10-2021, khi thành phố kiểm soát được Covid-19 thì quán mới có thể hoạt động.
“Trong quá trình tham gia các hoạt động thiện nguyện, chúng tôi tiếp xúc với nhiều người khuyết tật và nhận thấy nhiều người thường làm việc phụ trợ tại nhà như cắt chỉ thừa, làm lông mi giả… Lúc đó, tôi có ý định xây dựng một mô hình kinh doanh giúp người khuyết tật có công việc ổn định, có thể hòa nhập tốt với cộng đồng xã hội”, anh Tâm cho biết. Từ ý tưởng ấy, anh liên hệ với Hội Người khuyết tật thành phố Đà Nẵng để tìm hiểu, tham khảo các mô hình phù hợp với lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người khuyết tật.
“Mô hình quán cà phê đã được nhiều người áp dụng khá thành công. Người khuyết tật làm việc ở quán là làm việc ở không gian “mở”, có nhiều cơ hội giao tiếp, gặp gỡ mọi người, tiếp xúc với thế giới bên ngoài nhiều hơn để mọi người hiểu thêm về họ, để họ không còn tự ti về khiếm khuyết nữa”, anh Tâm chia sẻ.
Phải mất gần 1 năm trước ngày quán khai trương để anh Tâm hoàn thiện quy trình vận hành của quán và tìm cách hạn chế khó khăn phát sinh với những nhân viên trong quá trình làm việc. Anh hướng dẫn nhân viên từ cách chào khách, bày tỏ sự cảm ơn, đăng ký ca làm việc đến cách thức phục vụ… Anh tự tìm tòi học thủ ngữ của người khiếm thính và khiếm thanh để thuận tiện giao tiếp; sắp xếp ca làm, vị trí làm hợp lý để phù hợp với sức khỏe của từng người, bảo đảm các nhân viên “bắt nhịp” tốt với công việc.
Tuy nhiên, anh vẫn không tránh khỏi những sai sót ban đầu. “Có trường hợp khách không biết nhân viên bị khiếm thính, gọi mãi mà các bạn không nghe rõ nên đã phàn nàn về thái độ phục vụ. Lúc ấy mình phải giải thích nhẹ nhàng để khách hiểu và cảm thông với các bạn hơn. Dần dần mọi thứ cũng vào guồng”, anh Tâm cho biết.
 |
| Khách đến quán cà phê được những nhân viên phục vụ tận tình. Ảnh: XUÂN SƠN |
Sau một tuần, quán lại tổ chức họp mặt, trao đổi để những nhân viên bày tỏ khó khăn trong công việc, từ đó có hướng giải quyết. Bên cạnh những nhân viên là người khuyết tật, những nhân viên khác của quán được yêu cầu phải học thủ ngữ để thuận tiện trao đổi, trò chuyện và hỗ trợ các “đồng nghiệp” khi cần. Sắp tới, anh Tâm dự kiến sẽ bố trí không gian quán bằng các bản hướng dẫn khách đến quán có thể tự học để giao tiếp với người khuyết tật.
Anh Bùi Thành Thanh Vân, khách uống cà phê tại quán chia sẻ: “Thật sự rất vui và thấy ý nghĩa khi có một quán cà phê đặc biệt như vậy tại Đà Nẵng. Những bạn nhân viên của quán rất nhanh nhẹn, lễ phép, rất tận tình và tôi nghĩ những nơi khác có thể phát triển mô hình kinh doanh như này để tạo thêm việc làm cho người khuyết tật”.
Bà Ðặng Hương Giang, Phó Chủ tịch Hội Người khuyết tật thành phố chia sẻ, bản thân Hội có sự phối hợp để giới thiệu người khuyết tật vào quán cà phê làm việc. Nếu quán cà phê có thể duy trì hoạt động ý nghĩa này được ổn định, lâu dài thì đây sẽ là mô hình thiết thực, tạo cơ hội hòa nhập cho người khiếm thính, câm điếc nói riêng, người khuyết tật nói chung.
XUÂN SƠN
